Eerste termijn begroting Justitie en Veiligheid

7 februari 2024, begroting - De Kamer bespreekt de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid voor 2024.

De georganiseerde misdaad, de strafrechtketen en de rechtsstaat. Deze en andere onderwerpen komen aan bod in de eerste termijn van de woordvoerders in het debat over de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Georganiseerde misdaad

De ondermijnende criminaliteit dringt steeds meer de bovenwereld binnen, stelt Mutluer (GroenLinks-PvdA) vast. Ze wijst onder meer op de golf aan explosies. Een landelijke taskforce excessief geweld kan helpen om dit probleem aan te pakken.

De ontploffing van een drugslab midden in een woonwijk in Rotterdam baart Eerdmans (JA21) grote zorgen. Hoe weten we dat er niet veel meer van dit soort labs zijn, die een groot gevaar vormen voor omwonenden?

Strafrechtketen

Extra vergaderingen lossen het niet op, zo reageert Ellian (VVD) op een brief over problemen in de strafrechtketen. Hij spoort de ministers aan om concrete maatregelen te nemen en "uit een ander vaatje te tappen".

Faber (PVV) benadrukt het belang van het effectief vervolgen van strafbare feiten. Het geeft genoegdoening aan het slachtoffer, werkt preventief en voorkomt eigenrichting en maatschappelijke onrust. Ze laakt dwingende richtlijnen bij het OM, die leiden tot strafeisen die veel lager zijn dan het wettelijk maximum.

Sneller (D66) ziet juist weinig heil in hogere gevangenisstraffen: de gevangenis is de beste leerschool voor crimineel handelen. Hij pleit voor het meer reguleren van drugs, zodat de strafrechtketen wordt ontlast en er meer aandacht kan komen voor zaken die nu te vaak onterecht blijven liggen, zoals zedendelicten.

Politie

Er zijn groepen, links en rechts, die het recht op demonstratie misbruiken, zegt Boswijk (CDA). Dit vergt een grote politie-inzet, wat de zichtbaarheid en aanwezigheid op straat en in de wijken vermindert. Voor effectieve handhaving is het nodig dat de politie meer mogelijkheden krijgt voor lik-op-stukbeleid, betoogt Michon (VVD). Zo zouden demonstranten die snelwegen blokkeren boetes kunnen krijgen op basis van de wet-Mulder.

Beschermen en beveiligen, verwarde personen en meer demonstraties. De politie moet steeds meer doen en wordt als "duizenddingendoekje" gebruikt, zegt Helder (BBB), maar krijgt er nauwelijks geld bij. Volgens haar is er minimaal een miljard extra nodig.

Door migratie is de Nederlandse bevolking de afgelopen jaren fors gegroeid, stelt Aardema (PVV) vast, maar de capaciteit van de politie niet of nauwelijks. Het is daarom belangrijk om nieuwe mensen te werven en vast te houden. Verder wijst hij op het belang van wijkagenten, want die weten wat er speelt. Van Nispen (SP) onderschrijft dit. Ook pleit hij voor een betere waardering voor politieagenten en het behoud van vroegpensioen.

Rechtsstaat

De Nederlandse rechtsstaat functioneert, zegt Van Vroonhoven (NSC), maar we leven in "wat ruigere tijden". Ze benadrukt het belang van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, zodat die kan corrigeren.

Een vrije en gelijke samenleving kunnen we alleen samen tot stand brengen, betoogt Lahlah (GroenLinks-PvdA). Daarbij zijn de vier vrijheden van president Roosevelt belangrijk: vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijwaring van vrees en vrijwaring van gebrek.

De overheid moet naast en niet tegenover mensen staan, stelt Uitermark (NSC), en dat is de afgelopen jaren in haar ogen te vaak fout gegaan. Onder andere als gevolg van een doorgeschoten bedrijfsmatige benadering, waarin geen ruimte was voor de menselijke maat.

Antisemitisme en moslimhaat

Voor antisemitisme is geen plaats in Nederland, benadrukt Van Dijk (SGP). Hij vraagt aandacht voor de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB) en wil voor uitvoering van het Werkplan Antisemitismebestrijding 3,8 miljoen vrijmaken. De Joodse gemeenschap moet altijd een veilig huis hebben, zegt Bikker (ChristenUnie). Zij suggereert om snelrecht vaker in te zetten bij het bestraffen van antisemitisme.

We moeten voorkomen dat onze kinderen gevoed worden door haat, zegt El Abassi (DENK). Hij ondersteunt het bestrijden van antisemitisme, maar wil dat islamofobie en andere vormen van haat en uitsluiting even hard worden aangepakt.

Het debat over de begroting gaat verder op 8 februari. Minister Yeşilgöz (Justitie en Veiligheid), minister Weerwind (Rechtsbescherming) en staatssecretaris Van der Burg (Asiel en Migratie) reageren dan op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Direct