Eerste termijn begroting Infrastructuur en Waterstaat

30 november 2022, begroting - De woordvoerders stellen in hun eerste termijn vragen over de begroting van minister Harbers en staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat.

Mobiliteit, infrastructuur, openbaar vervoer, verkeersveiligheid, luchtvaart, milieu en circulaire economie. Deze en andere onderwerpen stellen de woordvoerders aan de orde in de eerste termijn van de begrotingsbehandeling van Infrastructuur en Waterstaat.

Mobiliteit en infrastructuur

Mobiliteit is een belangrijke voorwaarde voor onze vrijheid, betoogt Madlener (PVV), maar die staat onder druk. Door de klimaatlobby die ons wil verbieden om op vakantie te gaan. Door milieufundamentalisten die ons onze auto willen afpakken. En door immigratie, die ervoor zorgt dat het overal steeds drukker wordt.

Het kabinet investeert fors in infrastructuur, stelt Van der Molen (CDA) tevreden vast. Maar bij de verdeling van de beschikbare middelen wordt volgens hem te weinig naar het Noorden gekeken. Ook Pouw (JA21) zet vraagtekens bij de verdeling van het geld over het land. Het meeste gaat volgens haar naar de Randstad, en de metropoolregio Amsterdam krijgt de hoofdprijs van 4,1 miljard.

Van der Plas (BBB) verzet zich tegen het invoeren van rekeningrijden. Het is in haar ogen een onzalig plan dat mensen op het platteland verder op achterstand zet. Die zijn namelijk voor hun mobiliteit vaak afhankelijk van de auto.

Openbaar vervoer

Kom met creatieve oplossingen om verschraling van het openbaar vervoer te voorkomen, vraagt Van Ginneken (D66). Zij spoort de staatssecretaris aan om een oplossing te vinden voor de hogere energiekosten. Ook moet het openbaar vervoer volgens haar betaalbaar blijven, zodat een brede groep toegang houdt tot mobiliteit.

Kijk naar de mogelijkheden van Bus Rapid Transit, oppert Minhas (VVD). Uit onderzoek blijkt volgens hem dat de kosten vaak lager zijn, de capaciteit vergelijkbaar is en de betrouwbaarheid dicht in de buurt komt van bestaande spoorverbindingen.

Het op peil houden van het ov in het landelijke gebied is essentieel, betoogt De Hoop (PvdA), want anders wordt de negatieve spiraal van krimp en verslechterende voorzieningen niet doorbroken. Mensen die afhankelijk zijn van het ov, moeten de mogelijkheid hebben om naar werk, zorg en onderwijs te gaan.

Verkeersveiligheid

Het is zorgelijk dat het aantal verkeersdoden en zwaargewonden nog niet omlaaggaat, betoogt Stoffer (SGP). Hij vraagt onder andere om de ombouw van onveilig ingerichte 50 km/u-wegen naar 30 km/u-wegen, een veilige inrichting van N-wegen en een intensivering van de handhaving.

Den Haan (Fractie Den Haan) vindt dat gemeenten een seniorenproof wegontwerp moeten maken. Het gaat bijvoorbeeld om verlichting, gevaarlijke paaltjes, wegmarkeringen op fietspaden, krappe bochten en gevaarlijke en onoverzichtelijke oversteekplaatsen.

Verkeersveiligheid moet een topprioriteit zijn, benadrukt Koerhuis (VVD). Hij vraagt naar de stand van zaken bij het herkenbaar inrichten van schoolzones en het aanpakken van verkeersoverlast door pakket- en flitsbezorgbedrijven. Ook wil hij de Wegenverkeerswet wijzigen, zodat roekeloze rijders een levenslange rijontzegging kunnen krijgen.

Uit naam van het vermijden van risico's perkt de overheid onze anonimiteit en vrijheid steeds verder in, stelt Baudet (FVD) vast. Als voorbeeld noemt hij de "mensonterende" trajectcontroles, waarvan niet is aangetoond dat ze de verkeersveiligheid verhogen.

Luchtvaart

De luchtvaart past in Nederland niet meer binnen de milieuregels voor stikstof, geluid en CO2-uitstoot, stelt Kröger (GroenLinks). Wat haar betreft zou moeten worden begonnen met het terugdringen van het gebruik van privéjets. Vluchten in eigen land zouden helemaal verboden moeten worden.

Veel luchthavens overtreden op dit moment de wet, zegt Van Raan (PvdD). Ze beschikken niet over een natuurvergunning of er is geen geldig luchtvaarbesluit. Bovendien moet de stikstofuitstoot omlaag. Zijn conclusie is dat de luchtvaart verder moet krimpen dan nu is gepland.

Van Haga (Groep Van Haga) spreekt zich juist uit tegen krimp van de luchtvaart, met name op Schiphol. Schiphol als hub wordt te grabbel gegooid, wat slecht is voor ons vestigingsklimaat, onze banen en onze economie.

Milieu

Het kabinet houdt zich zelf niet aan de wet- en regelgeving voor milieu, gezondheid en leefomgeving, stelt Van Esch (PvdD). Dit blijkt volgens haar uit de rechterlijke uitspraken over stikstof en in de Urgendazaak. Maar er zijn meer voorbeelden, zoals de stankoverlast uit de intensieve veehouderij.

Alkaya (SP) hekelt de schade aan de gezondheid van mensen en dieren door milieuvervuiling en het gebrek aan toezicht en handhaving. Zo is de verkoop en toepassing van asbestproducten al tientallen jaren verboden, maar bij Tata Steel wordt nog steeds één op de vijf werknemers eraan blootgesteld.

Circulaire economie

Het roer moet om, zegt Hagen (D66). Zij pleit voor een omslag naar een circulaire economie. De ambities daarvoor zouden volgens haar in de wet moeten worden vastgelegd. De transitie gaat niet snel genoeg, zo sluit Bouchallikh (GroenLinks) zich daarbij aan. Worden er voldoende middelen voor vrijgemaakt en is het wel een prioriteit van het kabinet?

Ook Van der Graaf (ChristenUnie) steunt het streven naar een circulaire economie. Zij vraagt onder andere om ondersteuning van repaircafés, het wettelijk regelen van het recht op reparatie en een verbod op het verbranden van geretourneerde spullen.

Het debat over de begroting gaat op 1 december verder met de reactie van de bewindslieden op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook: