Eerste termijn begroting Economische Zaken en Klimaat en Nationaal Groeifonds

10 oktober 2023, begroting - De Kamer bespreekt de begrotingen van Economische Zaken en Klimaat en van het Nationaal Groeifonds met minister Adriaansens, minister Jetten en staatssecretaris Vijlbrief.

De begroting gaat over heel uiteenlopende onderwerpen en het debat zodoende ook. De woordvoerders bespreken de onderwerpen die zij belangrijk vinden: van de positie van het bedrijfsleven tot het klimaatbeleid, van de fossiele subsidies tot het overbelaste stroomnet.

Bedrijfsleven

De fracties hebben een heel verschillende kijk op de positie van het bedrijfsleven in de omslag naar een duurzame economie. Amhaouch (CDA) is voor een groene industriepolitiek, waarbij "structureel overleg tussen de overheid en de industrie over ons toekomstig verdienvermogen" plaatsvindt.

De omslag naar een groene en duurzame economie is alleen samen met ondernemers te maken, zegt De Jong (D66). Daarom wil hij versneld middelen voor vergroening en verduurzaming in het mkb beschikbaar stellen.

Thijssen (PvdA) vindt juist dat het tijd is dat bedrijven op een eerlijke manier gaan bijdragen. De winsten die zij maken, moeten volgens hem eerlijker verdeeld worden, waardoor er meer geld naar werkenden gaat. Maar volgens Van Haga willen ondernemers niet "de pinautomaat van de overheid" zijn. Erkens (VVD) en Van Strien (VVD) vrezen dat bedrijven Nederland daardoor zullen verlaten.

Zoals eerder pleit Van der Graaf (ChristenUnie) ook in dit debat voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Wat voor bedrijven moet gelden, zou ook voor de overheid vanzelfsprekend moeten zijn. Als de overheid duurzamer zou inkopen, kan zij als grote partij een enorm verschil maken.

Graus (PVV) vraagt aandacht voor kleine mkb'ers, want die hebben het moeilijk, bijvoorbeeld vanwege winkeldiefstal en leegstand in de traditionele winkelstraten. Hij hoopt op een beter financieringsaanbod voor het mkb.

Klimaat

Verschillende woordvoerders halen de klimaatscenario's van het KNMI aan over de risico's die Nederland loopt door klimaatverandering. Het zijn "nachtmerriescenario's die de politiek oproepen nu actie te ondernemen ", zegt Koekoek (Volt). Maar volgens haar is er hoop als we "de systeemverandering omarmen".

Als een van de onderdelen van de systeemverandering om de klimaatdoelen te halen noemt Teunissen (PvdD) krimp van de veestapel onvermijdelijk.

Boswijk (CDA) vindt dat "de ambities voor het Nederlandse klimaatbeleid staan" en dat er vooral gefocust moet worden op de uitvoering, want daar ziet hij nog veel knelpunten.

Kops (PVV) en Eerdmans (JA21) zijn van mening dat wat Nederland aan klimaatmaatregelen doet, op mondiale schaal nauwelijks iets bijdraagt. Volgens hen zijn de kosten gigantisch en de resultaten verwaarloosbaar.

Fossiele subsidies

Bij fossiele subsidies gaat het om regelingen ten gunste van de fossiele industrie, bijvoorbeeld belastingkortingen en accijnsvrijstellingen. Minister Jetten heeft in kaart gebracht dat daarmee jaarlijks een bedrag van 39,7 tot 46,4 miljard gemoeid is.

Volgens Kröger (GroenLinks) zijn fossiele subsidies een verkeerde prikkel, want in de omslag naar een klimaatneutrale samenleving moet je niet vervuiling stimuleren, maar juist verduurzaming aanjagen.

Boucke (D66) vindt dat minister Adriaansens een vreemde uitspraak deed toen zij zei "dat het afschaffen van fossiele subsidies dom is". Volgens hem zijn ze een rem op de economie, want "kleine en groene bedrijven kunnen zo niet concurreren met de grote en vervuilende jongens".

Gebruik het geld dat als fossiele subsidies naar bedrijven gaat voor het isoleren en verduurzamen van woningen, adviseert Dijk (SP).

Eppink (BBB) waarschuwt juist dat afschaffing van de fossiele subsidies alles duurder zal maken en dat energie-intensieve bedrijven Nederland zullen verlaten.

Stroomnet

Doordat er meer zon- en windenergie wordt opgewekt, kan het stroomnet het op bepaalde momenten en plekken niet meer aan. Erkens (VVD) wil daarom meer tempo in de uitbreiding van het stroomnet. Samen met Grinwis (ChristenUnie), Boswijk (CDA) en Stoffer (SGP) doet hij voorstellen voor het tegengaan van deze zogeheten netcongestie.

Het debat over de begroting en het Groeifonds gaat op 12 oktober verder met de reactie van de ministers Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) en Jetten (Klimaat en Energie) en staatssecretaris Vijlbrief (Economische Zaken en Klimaat) op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook: