Eerste termijn begroting Defensie

6 februari 2024, begroting - De Kamer bespreekt de begroting van het ministerie van Defensie voor 2024.

De afgelopen jaren zijn de spanningen in de wereld flink toegenomen. Veel woordvoerders vinden dat er daarom meer geld aan het leger uitgegeven moet worden. Maar een aantal problemen zijn daarmee niet direct opgelost, zoals het tekort aan personeel.

Buitenlandse samenwerking

In 2014 spraken NAVO-landen af dat ieder land 2% van het bruto binnenlands product uitgeeft aan defensie. Van Dijk (SGP) wil dat deze NAVO-norm wettelijk verankerd wordt. Boswijk (CDA) vindt dat er goed gekeken moet worden naar de invulling van deze afspraak. Het is volgens hem belangrijk dat Nederland eigen tanks aanschaft en niet alleen andere landen het werk laat doen op het slagveld.

Ergin (DENK) is kritisch op deelname aan internationale missies en "het spekken van de wapenindustrie". Nederland moet stoppen met "het actief steunen van het Israëlische geweld in Gaza door militaire samenwerking", vindt hij.

Op dit moment wordt ongeveer 40% van de munitie en het materieel dat geproduceerd wordt in Europa, geëxporteerd naar landen buiten de Europese Unie, zegt Nordkamp (GroenLinks-PvdA). Hij roept de minister op om in te grijpen, omdat we deze middelen zelf kunnen gebruiken.

Oekraïne

Podt (D66) roept de Kamer op "om zich uit te spreken voor de Oekraïense strijd voor vrijheid" tegen Rusland. Ze wil dat Nederland langdurige wapensteun geeft aan Oekraïne. Dassen (Volt) stelt voor om op 24 februari, twee jaar na het begin van de oorlog, de Oekraïense vlag te hijsen bij de Tweede Kamer om te laten zien dat Nederland achter Oekraïne blijft staan.

Dobbe (SP) vindt dat Oekraïne zich moet kunnen verdedigen, maar is kritisch op het leveren van gevechtsvliegtuigen. Ze vraagt wat Nederland doet om te zorgen dat het conflict niet verder escaleert. Het is overduidelijk dat deze oorlog alleen stopt aan de onderhandelingstafel, stelt Van Houwelingen (FVD). Nederland moet zich inspannen voor vrede, vindt hij.

Tekort aan personeel

Volgens Pool (PVV) is het gebrek aan trots op de Nederlandse krijgsmacht een oorzaak van het personeelstekort bij Defensie. Nederlandse oorlogshelden worden door de modder gehaald, stelt hij.

Eerdmans (JA21) wil dat de dienstplicht wordt heringevoerd om de krijgsmacht te vergroten. Hij ziet daar genoeg draagvlak voor. Volgens Kahraman (NSC) is de aanwezigheid van voldoende reservisten "cruciaal in de voorfase van een crisis". Hij vraagt de bewindspersonen om te onderzoeken of reservisten opgeroepen kunnen worden als een conflict nadert, en hoe hun rechten dan worden gewaarborgd.

Weerbare samenleving

"Wie vrede wil, bereidt zich voor op oorlog", zegt Tuinman (BBB). Hij stelt voor om noodvoorraden aan te leggen. En een rijksnooddienst moet in kaart brengen welke transportmiddelen, medische apparatuur en productiemiddelen er in Nederland aanwezig zijn. Erkens (VVD) wil dat er, net als tijdens de Koude Oorlog, draaiboeken komen voor de omgang met dreigende situaties in Nederland, en dat hiermee geoefend wordt.

Het is van belang dat Nederland ook online weerbaar is, vindt Ceder (ChristenUnie). Hij vraagt de minister te reageren op het bericht dat er vorig jaar Chinese spionagesoftware op een computersysteem van de krijgsmacht gevonden zou zijn.

Het debat over de begroting gaat verder op 7 februari 2024. Minister Ollongren en staatssecretaris Van der Maat geven dan hun reactie op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct