Doorstroomrecht in het middelbaar onderwijs

17 februari 2020, wetsvoorstel - Leerlingen in het middelbaar onderwijs moeten na afronding van hun opleiding allemaal onder dezelfde voorwaarden kunnen doorstromen naar een hoger onderwijsniveau. Over dat voorstel spreekt de Kamer met minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs).

Overstappen van vmbo naar havo en van havo naar vwo. Dat moet wat Slob betreft voortaan zo probleemloos mogelijk kunnen. Scholen mogen niet langer hun eigen (hoge) toelatingseisen stellen. De minister komt met één wettelijke doorstroomeis: leerlingen moeten één extra examenvak hebben gevolgd.

Bisschop (SGP) wijst het wetsvoorstel af: niet de politiek maar de scholen moeten de voorwaarden voor doorstroom kunnen bepalen, met instemming van de ouders in de medezeggenschapsraad. Maar het lukte scholen niet om onderling de doostroomeisen vast te stellen, reageert Slob. Daarom heeft hij gekozen voor wetgeving.

Voor Van den Hul (PvdA) kan de wet juist niet snel genoeg ingaan. Vooral kinderen van lager opgeleide ouders krijgen volgens haar nu nog vaak een lager schooladvies vanwege extra eisen die scholen stellen.

Verantwoordelijkheid

Van Meenen (D66) vindt dat met de eis van het extra vak de verantwoordelijkheid voor doorstroming bij de leerlingen wordt gelegd. Maar wat hem betreft moet de school het voortouw nemen. Die moet zorgen voor een doorstroomprogramma dat leerlingen gewoon kunnen volgen om drempelloos over te stappen.

Scholen hebben die doorstroomprogramma's al en tot augustus 2021 worden ze daarvoor ook gesubsidieerd, reageert Slob. Hij zegt toe te bekijken hoe hij daarna geld voor doorstroomprogramma's kan inzetten.

Niet alle scholen bieden dat extra vak aan. Dat levert ongelijkheid op, stelt Westerveld (GroenLinks), want niet iedereen kan een andere school kiezen als een extra vak niet wordt aangeboden. Maar volgens Slob lukt het scholen eigenlijk altijd wel om een extra vak aan te bieden, al is dat niet altijd het vak van eerste keuze.

Laatbloeiers

Verschillende woordvoerders wijzen erop dat leerlingen nu al twee jaar voor het examen moeten kiezen voor het extra doorstroomvak. Maar wat als leerlingen laatbloeiers zijn en dus pas later weten dat ze willen doorstromen?

Kuik (CDA) wil scholen verplichten om bijvoorbeeld in de zomer bijscholing te organiseren voor kinderen die pas na hun examen besluiten om door te stromen. Daar is geen geld voor beschikbaar, antwoordt Slob, maar als ze het zelf betalen zijn scholen vrij om dergelijke bijscholing aan te bieden.

Gesprekken en brieven

Volgens Heerema (VVD) zitten veel kinderen "door pushende ouders" weliswaar op een hoger niveau, maar niet op de best mogelijke plek. Daarom moet een school een kennismakingsgesprek of motivatiebrief kunnen vragen als ouders zo'n overstap voor hun kind willen. Een school mag dat al vragen, reageert Slob, maar gesprekken of brieven mogen niet als voorwaarde voor doorstroom gelden.

De Kamer stemt op 20 februari over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist