Debat verlenging Nederlandse bijdrage bredere veiligheidsinzet Irak

26 oktober 2023, debat - De Kamer debatteert met de ministers Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) en Ollongren (Defensie) over het verlengen van de inzet van Nederlandse militairen in Irak.

De regering wil de Nederlandse bijdrage aan de NAVO-missie in Irak (NMI) tot en met 31 juli 2025 verlengen. Nieuw is de Force Commander, inclusief stafcapaciteit. Van mei 2024 tot en met mei 2025 levert Nederland een commandant, ongeveer vijftien personen aanvullende staf en drie transporthelikopters inclusief personeel (ongeveer 120 personen).

Gaza en Iran

Het conflict tussen Israël en Hamas heeft de spanningen in de regio en daarmee ook de risico's voor westerse militairen daar vergroot, stellen eigenlijk alle woordvoerders vast. Ook wijzen ze op de rol van door Iran gesteunde sjiitische milities in Irak, die aanvallen op locaties met westerse militairen hebben uitgevoerd.

De gruwelijke terroristische aanval van Hamas heeft de veiligheidssituatie veranderd, erkent minister Bruins Slot. Ze belooft de Kamer te informeren als de situatie verslechtert, bijvoorbeeld door een grondoffensief van Israël in Gaza. We wegen de veiligheid steeds, verzekert Ollongren, en passen ons aan.

In het licht van de toenemende risico's is het belangrijk dat de medische afvoerketen op orde is en dat er voldoende escalatiemogelijkheden zijn voor onze militairen, zegt Sjoerdsma (D66). Hij vertrouwt erop dat de regering dit goed heeft geregeld.

Steun

Het blijft belangrijk om het veiligheidsapparaat in Irak te versterken, benadrukken Piri (PvdA, ook namens GroenLinks) en Van der Staaij (SGP). Ondanks dat IS is verslagen, is de situatie in Irak nog steeds kwetsbaar, zegt Boswijk (CDA), die vindt dat Nederland zijn steentje moet bijdragen aan de internationale rechtsorde.

Ook Brekelmans (VVD) steunt de verlenging van de Nederlandse bijdrage, maar wil wel dat de regering erop aandringt dat Irak uitgeprocedeerde asielzoekers terugneemt. Ceder (ChristenUnie) vraagt aandacht voor de moeilijke positie van minderheden in het land.

Kritiek

De missie in Irak heeft geen duidelijk einddoel, stelt Van Dijk (SP) vast, en er is geen exitstrategie. Bovendien zou er volgens hem in het licht van de oorlog in Gaza eerst een nieuwe veiligheidsanalyse moeten worden uitgevoerd.

Kuzu (DENK) is tegen de inzet van Nederlandse militairen in het Midden-Oosten. Er is volgens hem simpelweg geen causaal verband tussen onze bijdrage en de veiligheid en stabiliteit in Irak.

De situatie is onveilig, de kosten bedragen 93 miljoen euro en de militairen zijn nodig voor de bescherming van ons land. De Roon (PVV) is tegen de Nederlandse inzet en waarschuwt dat die bijdraagt aan de bescherming van de macht van sjiitische terroristen in Irak.

Nederlandse militairen zijn sinds 2014 actief in Irak. De Kamer debatteerde daar eerder over, onder andere op 2 oktober 2014, 2 juli 2015, 20 december 2017, 19 december 2019, 17 december 2020, 16 december 2021 en 22 december 2022.

Zie ook: