Debat verlenging Nederlandse bijdrage anti-ISIS-coalitie en brede veiligheidsinzet Irak

22 december 2022, debat - De Kamer debatteert met de ministers Hoekstra (Buitenlandse Zaken) en Ollongren (Defensie) over het verlengen van de inzet van Nederlandse militairen in Irak.

Een veiliger en stabieler Irak is van strategisch belang voor Nederland, vindt de regering. De inzet van de Nederlandse missie verschuift komend jaar van de strijd tegen ISIS naar het versterken van de Iraakse veiligheidssector.

Nederland is al sinds 2014 met militairen aanwezig in Irak. De Kamer debatteerde daar eerder over, onder andere op 2 oktober 2014, 2 juli 2015, 20 december 2017, 19 december 2019, 17 december 2020 en 16 december 2021.

Steun

ISIS is het kwaad in zijn meest ultieme vorm, betoogt Brekelmans (VVD), een terreurgroep die niet terugdeinst voor willekeurige aanslagen, genocide, verkrachting en slavernij. Het is daarom volgens hem goed dat Nederland een bijdrage levert aan een brede internationale coalitie in Irak om ISIS te onderdrukken en de stabiliteit in het land te bevorderen.

Nog dagelijks pleegt ISIS aanslagen, zegt Hammelburg (D66), niet alleen in Irak maar ook in Syrië. Het is een verschrikkelijke kracht die bestrijding verdient. De verschuiving naar het ondersteunen van capaciteitsopbouw van Iraakse veiligheidsinstituties is volgens hem een goede zaak.

Het goede van de missie is dat die heel gericht is, zegt Van der Lee (GroenLinks, mede namens PvdA). De missie is niet meer heel sterk gericht op training, maar meer op advisering.

Rol Iran

Van der Plas (BBB) wijst op de kwalijke rol van Iran en door Iran gesteunde milities in Irak. Zij oppert om de Iraanse ambassadeur in Nederland terug te sturen en de Nederlandse ambassadeur terug te halen.

Hoekstra vindt het geen goed idee om de banden met Iran volledig te verbreken. De aanwezigheid van de ambassadeurs maakt het bijvoorbeeld mogelijk om Iran aan te spreken op het harde optreden tegen de protesten in het land.

Christenen uit Noord-Irak verlaten het land, stellen Mulder (CDA), Ceder (ChristenUnie) en Van der Staaij (SGP) vast, omdat door Iran gesteunde milities controle proberen te krijgen over de vlakte van Nineve. Nederland zou daarom bij de Iraakse overheid aandacht moeten vragen voor de moeilijke situatie van de christelijke gemeenschap.

NAVO

De Roon (PVV) is tegen verlenging van de Nederlandse missie in Irak. Hij vindt bovendien dat de NAVO zich vooral moet richten op de verdediging van het eigen grondgebied.

Ook Kuzu (DENK) is geen voorstander van de inzet van militairen in het Midden-Oosten. Hij benadrukt dat de regering ervoor moet zorgen dat er voldoende manschappen inzetbaar blijven ter versterking en verdediging van de Oostflank van de NAVO.

Door de oorlog in Oekraïne moeten we meer doen aan de Oostflank, erkent Ollongren. Maar de krijgsmacht heeft nog steeds ook de taak om de internationale rechtsorde en stabiliteit te beschermen en bevorderen.

Vertrek

Het ingrijpen van Nederland en andere westerse landen in Irak heeft de afgelopen twintig jaar meer kwaad dan goed gedaan, denkt Dekker (FVD). Nederland zou de missie daarom moeten beëindigen en excuses moeten aanbieden aan de Iraakse bevolking.

Het oorspronkelijke doel van de Nederlandse missie, het militair verslaan van ISIS, is goeddeels bereikt, stelt Van Dijk (SP) vast. Maar toch wordt de inzet jaar op jaar verlengd. De missie zou geen open einde mogen hebben, betoogt hij, en daarom moet de regering komen met een exitstrategie.

De Kamer stemt op 22 december over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: