Debat over ten onrechte door UWV verstrekte uitkeringen aan gevangenen

4 september 2019, debat - Hoe heeft het kunnen gebeuren dat gedetineerden hun uitkering behielden? De Kamer bespreekt met minister Koolmees (Sociale Zaken) de uitvoering door UWV.

Mensen die in een gevangenis terechtkomen, verliezen hun recht op sociale zekerheid. De gedachte daarachter is dat de Staat voorziet in het onderhoud van gedetineerden. Door problemen in de bedrijfsvoering bleef UWV echter uitkeringen uitbetalen, aldus Nieuwsuur. Ook bij de registratie van gedetineerden in het buitenland en voortvluchtigen zijn dingen fout gegaan, zo meldde de minister de Kamer.

Rechtvaardigheid en solidariteit

Dat UWV de bankrekeningen van gedetineerden bleef spekken, tart het rechtvaardigheidsgevoel. Zo verwoordt Wiersma (VVD) de mening van eigenlijk alle woordvoerders.

Voor het behoud van solidariteit in de sociale zekerheid, betoogt Gijs van Dijk (PvdA), is het belangrijk om misbruik aan te pakken. Fraude met uitkeringen is een ramp voor het sociale stelsel, zo sluit Van Brenk (50PLUS) zich daarbij aan.

Maatregelen

Minister Koolmees betreurt het dat fouten in het systeem te lang onopgemerkt zijn gebleven. Hij heeft maatregelen beloofd om te voorkomen dat gedetineerden nog een uitkering krijgen. Vooral de uitwisseling van gegevens moet zo beter worden.

Het is "too little, too late", zo oordeelt Jasper van Dijk (SP) over de aangekondigde maatregelen. Volgens Van Weyenberg (D66) moet de minister echter de ruimte krijgen om het op te lossen. We zijn daarbij op de goede weg, denkt Koolmees.

Zet alles op alles om iedere onterecht uitgekeerde euro terug te vorderen, vraagt Palland (CDA) aan de minister. Koolmees streeft daarnaar, maar dan moet wel eerst worden vastgesteld dat bedragen onterecht zijn uitgekeerd.

Meer problemen

Het is niet de eerste keer dat zaken misgaan bij UWV. Zo bleken er achterstanden te zijn bij medische keuringen en debatteerde de Kamer op 18 oktober 2018 over uitkeringsfraude door Poolse arbeidsmigranten.

Is dit het nu? Smeulders (GroenLinks) vreest dat er nog meer onthullingen komen over UWV. Dit tast het vertrouwen volgens hem steeds verder aan. Hij wil voorkomen dat mensen die afhankelijk zijn van een uitkering, daarvan de dupe worden.

Bezuinigingen uit het verleden hebben volgens de minister gezorgd voor een nadruk op efficiënt werken. Er moet volgens hem een nieuwe balans worden gevonden tussen handhaving, dienstverlening en efficiency.

De politiek moet ook naar zichzelf kijken, vindt Van Weyenberg (D66). Het invoeren van ingewikkelde regelgeving veroorzaakt volgens hem uitvoeringsproblemen. En die tasten het vertrouwen in de overheid aan, vreest Palland (CDA). Iets wat ook de minister onderkent.

Het UWV-drama duurt al veel te lang, vinden Jasper van Dijk (SP) en De Graaf (PVV). Zij pleiten voor een parlementair onderzoek en roepen de minister op om schoon schip te maken, vooral in het bestuur. Het ontslaan van bestuurders zou onrecht doen aan de complexe situatie, vindt Koolmees. Hij wil samen met de raad van bestuur van UWV de problemen oplossen.

De Kamer stemt op 10 september over de moties die tijdens het debat zijn ingediend.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist