Debat over school die leerlingen dwingt voor hun geaardheid uit te komen

30 september 2021, debat - Elke leerling moet zich veilig, gelijkwaardig en vertrouwd voelen op school. Ook als ze lhbti'er zijn. Een artikel in NRC is aanleiding voor een debat met minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs).

School duwt kinderen ongevraagd uit de kast, kopte NRC op 26 maart. De krant sprak met oud-leerlingen van de Gomarus Scholengemeenschap over hoe het is om homoseksueel te zijn op de reformatorische school. Een aantal van hen werd gedwongen om voor hun geaardheid uit te komen bij hun ouders.

Slob heeft gesproken met een aantal van de oud-leerlingen. Er ligt werk voor de mensen die moeten zorgen voor een veilig klimaat voor (lhbti-)leerlingen, benadrukt de minister. Bij de Gomarus maar ook bij andere scholen.

Rol inspectie

Het NRC-artikel was voor de Inspectie van het Onderwijs aanleiding om onderzoek te doen. Een van de conclusies was dat leerlingen ongelijk en nadelig zijn behandeld op basis van hun seksuele oriëntatie. Op basis hiervan is aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie.

Hoe kan het dat de media de signalen eerder oppikten dan de inspectie? Westerveld (GroenLinks) vraagt zich dat af. Ook Paul (VVD) vindt het belangrijk dat er in de toekomst sneller kan worden ingegrepen. Zij vraagt daarom naar een wetswijziging die dit mogelijk kan maken.

Slob legt uit dat er nu geen wettelijke plicht is voor schoolbesturen om dit soort zaken te melden bij de inspectie. Dat wil de minister veranderen. Ook moeten scholen een klimaat creëren waarin misstanden makkelijker aan de orde kunnen worden gesteld.

Misstanden

Alle woordvoerders vinden dat de Gomarus in de fout is gegaan bij de omgang met lhbti-leerlingen. "Gesubsidieerde kindermishandeling", zo omschrijft Kwint (SP) de misstanden op de school. De betrokken bestuurders zouden volgens hem nooit meer iets in het onderwijs mogen doen.

De slachtoffers zijn psychologisch beschadigd, benadrukt Wassenberg (PvdD). De minister en de instanties moeten hen helpen en hun wonden laten helen. Ook pleit hij voor financiële compensatie.

Artikel 23

In artikel 23 van de Grondwet is de vrijheid van onderwijs vastgelegd. Maar die is geen vrijbrief voor slecht of onveilig onderwijs, betoogt Van Meenen (D66). Hij benadrukt dat grondwettelijke vrijheden nooit onbegrensd zijn en pleit voor modernisering van artikel 23.

Het onderwijs moet "vrolijk, fijn en veilig" zijn, vindt De Hoop (PvdA). Ook hij pleit voor een aanpassing van artikel 23. Die moet ervoor zorgen dat de belangen van kinderen altijd voorop worden gesteld.

Niet alleen op bijzondere of reformatorische scholen voelen lhbti-jongeren zich onveilig, zeggen verschillende woordvoerders. Zij wijzen op onderzoek waaruit blijkt dat het een breed probleem is. Bisschop (SGP), Peters (CDA) en Bikker (ChristenUnie) vinden dat de Gomarus fouten heeft gemaakt, maar denken ook dat wijziging van artikel 23 niet de oplossing is van het probleem.

De ophef over een misstand wordt er met de haren bij gesleept om artikel 23 onderuit te halen, zegt Beertema (PVV). Ook Pouw (JA21) vindt dat het gaat om een incident en dat artikel 23 niet het probleem is.

Discriminatie en haat

De misstanden op de Gomarus zijn geen incident, benadrukt Gündogan (Volt). Zij ziet in Europa een "wind van haat en verdeeldheid", die wordt aangewakkerd vanuit orthodox religieuze en extreemrechtse hoek. Woorden doen ertoe, zegt Simons (BIJ1). Zij verwijst naar de PVV-inbreng bij de Algemene Politieke Beschouwingen over "een totalitaire woke-ideologie".

Discriminatie moet verdwijnen uit het onderwijs, betoogt Van Baarle (DENK). Daarbij gaat het om de behandeling van lhbti'ers, maar ook om de stigmatisering in schoolboeken van mensen met een migratieachtergrond en moslims. Minister Slob ziet daarbij een belangrijke rol weggelegd voor de medezeggenschapsraden.

De Kamer stemt op 5 oktober over de tijdens het debat ingediende moties.