Debat over maatregelen kabinet in verband met Urgendavonnis

26 november 2019, wetsvoorstel - De Kamer spreekt met minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat), minister Van Veldhoven (Milieu en Wonen) en minister Knops (Binnenlandse Zaken) over kabinetsmaatregelen naar aanleiding van het Urgendavonnis.

Het kabinet moet ervoor zorgen dat de uitstoot van broeikasgassen in 2020 met 25% is afgenomen ten opzichte van 1990. Dat bepaalde het gerechtshof Den Haag in de klimaatzaak die de Stichting Urgenda tegen de Staat had aangespannen. De Kamer bespreekt de extra maatregelen die het kabinet daarvoor voorstelt.

Het kabinet heeft voorwaarden aan de te nemen maatregelen gesteld: ze moeten kosteneffectief zijn, slechts beperkte weglekeffecten hebben en het draagvlak niet in gevaar brengen. Ook moeten ze bijdragen aan de doelen van het Klimaatakkoord.

Harbers (VVD) constateert dat de voorwaarden die het kabinet stelt tot verstandige maatregelen hebben geleid. Hij prijst onder meer de energiebesparingssubsidie voor bedrijven en particuliere huiseigenaren.

Van Raan (PvdD) ziet het anders: als we deze criteria hanteren, wordt het reductiedoel niet gehaald en het rechterlijk vonnis dus niet nageleefd. Hij wil zo snel mogelijk zo veel mogelijk CO2-reductie door alle CO2 te belasten.

Haalbaarheid

Het kabinet is structureel veel te optimistisch over het resultaat van zijn beleid, meent Van der Lee (GroenLinks). Hij betwijfelt of de gestelde doelen haalbaar zijn en wil vóór april 2020 aanvullende maatregelen van het kabinet. Door de traagheid van het kabinet vreest Beckerman (SP) dat er later draconische maatregelen moeten worden getroffen.

We zijn er nog niet met dit pakket, zegt Sienot (D66), maar de maatregelen die door de stikstofcrisis moeten worden genomen, zullen ook tot CO2-reductie kunnen leiden. Hij vraagt minister Wiebes om ook naar de lijst met maatregelen te kijken die Urgenda zelf voorstelt. Wat hem betreft zijn er geen taboes.

Er zijn nog ferme stappen te zetten, erkent minister Wiebes, en die zullen inderdaad vaak samengaan met stikstofmaatregelen. De inzet blijft nadrukkelijk om het doel te halen. Maar we lopen op een dunne lat, waarschuwt de minister, want we moeten iedereen meekrijgen. Hij vindt de criteria verstandig, maar "dogmatiek past ons niet".

Minister Van Veldhoven erkent dat er ook kleine maatregelen in het pakket zitten, bijvoorbeeld het advies om de bandenspanning te controleren, maar: alle beetjes helpen. En deze kleine maatregel is ook nog eens goed voor de portemonnee van de automobilist.

Mensen die te weinig geld hebben om hun woning te verduurzamen, kunnen terecht bij het Warmtefonds, zegt minister Knops, en dat fonds is voor iedereen toegankelijk, zowel voor eigenaren en als voor huurders.

Ontbrekende maatregelen

Van Raan (PvdD) mist een aantal maatregelen. Waarom wordt er bijvoorbeeld niet begonnen met een krimp van het aantal dieren in de veehouderij? En hoe staat het met de Europese vliegbelasting, vraagt Mulder (CDA). Van Veldhoven brengt in herinnering dat Nederland samen met acht andere landen heeft opgeroepen tot zo'n belasting.

Het kabinet moet tijdig schaal- en systeemsprongen durven maken, benadrukt Moorlag (PvdA). Hij denkt daarbij bijvoorbeeld aan de waterstofeconomie en aan andere vervoersystemen. Van der Lee (GroenLinks) betreurt het dat er geen "grote klapper" wordt gemaakt door meer kolencentrales te sluiten. Het effect van het stante pede sluiten van drie kolencentrales is nul, reageert Wiebes.

Geen "halfzachte aanmoedigingsmaatregelen", maar concreet investeren in het verbeteren en verduurzamen van sociale huurwoningen, in bosaanleg en meer openbaar vervoer, raadt Beckerman (SP) aan.

Rechter en politiek

We moeten ons op het hoofd krabben als de rechter de politiek herhaaldelijk tot de orde roept, meent Moorlag (PvdA). Hij benadrukt dat de overheid de eigen wetten moet naleven.

Over klimaatbeleid gaat de politiek en niet de rechter, zegt Kops (PVV). Hij wil "de rechter corrigeren" en vervolgens de internationale klimaatverdragen opzeggen. Hij vindt het "onzinnig" om 500 miljoen uit te geven aan maatregelen met een verwaarloosbaar effect op de wereldwijde CO2-uitstoot.

De Kamer stemt op 3 december over het wetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist