Debat over kabinetsaanpak coronavirus

7 mei 2020, debat - Het kabinet versoepelt de overheidsmaatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus en presenteert een spoorboekje voor verdere versoepelingen. De Kamer debatteert erover met premier Rutte, minister De Jonge (Volksgezondheid) en minister Van Rijn (Medische Zorg).

Stap voor stap krijgen de Nederlandse bevolking en de bedrijven meer ruimte. Met een verlichting van de coronamaatregelen wil het kabinet de economie weer meer op gang brengen. Maar de premier geeft een winstwaarschuwing: als het coronavirus weer terrein wint, komen de strenge regels terug.

Vreugd voor de een, maar angst voor besmetting voor de ander. Zo omschrijft Asscher (PvdA) de reacties op de versoepeling van het coronabeleid.

Strategie

Segers (ChristenUnie) vraagt naar de strategie achter het beleid: laten we het virus smeulen of zetten we in op een maximale indamming? En hoe ziet de noodremprocedure eruit, vraagt Azarkan (DENK). Een anderhalvemetersamenleving als het nieuwe normaal? Dat kan niet, meent Hiddema (FvD), want mensen zijn sociale wezens. Waarom niet veel meer inzetten op testen en mondkapjes?

Rutte zegt dat de strategie ongewijzigd is: maximaal controleren. Het kabinet wil kwetsbaren zo goed mogelijk beschermen en ervoor zorgen dat de zorgcapaciteit het aankan. Met die strategie accepteren we dat ook de komende tijd mensen ziek zullen worden, voegt de premier toe.

Het spoorboekje met verdere verruimingen kan volgens Rutte alleen worden gevolgd als de ziekte- en overlijdenscijfers zich gunstig blijven ontwikkelen. Maar waarom kiezen we niet voor maximale indamming van het virus, vraagt Marijnissen (SP). Dat doen we tot 1 juni, antwoordt de premier. Daarna is er volgens hem ruimte voor een aantal versoepelingen.

Economie

We moeten zo snel mogelijk terug naar een volwaardige economie, vindt onafhankelijk Kamerlid Van Haga. Waarom stellen we niet iedereen onder de 30 vrij van alle maatregelen of vragen we de mensen ouder dan 60 niet om thuis te blijven? Segers (ChristenUnie) is wars van zo'n 60-minsamenleving: juist nu is solidariteit tussen de generaties belangrijk. Daar sluit Rutte zich bij aan.

De schade die het coronavirus de economie toebrengt is enorm. Klaver (GroenLinks) benadrukt dat de uiteindelijke rekening moet worden gepresenteerd aan "de grote bedrijven die de afgelopen jaren amper hebben bijgedragen aan de solidariteit".

Horeca

Mogelijk kunnen we per 1 juni weer op een terras gaan zitten. Waarom niet meteen, vraagt Wilders (PVV). Dijkhoff (VVD) wijst erop dat veel (horeca)ondernemers door de anderhalvemetereis met verlies draaien. Daarom wil hij naast een gericht tweede steunpakket een aanvulling op het eerste pakket. In dat kader vraagt Jetten (D66) aandacht voor de cultuur en de evenementenbranche.

Over de opening van de horeca voeren de minister van Justitie en de staatssecretaris van Economische Zaken nog gesprekken, zegt Rutte. Daarbij gaat het bijvoorbeeld over de handhaving van de anderhalve meter.

Beschermingsmiddelen

Hoe kan het dat er nog steeds zorgmedewerkers zijn die onbeschermd hun werk moeten doen? Marijnissen (SP) eist dat er voldoende beschermingsmiddelen zijn voor alle zorgmedewerkers.

Er zijn grote tekorten geweest, erkent Rutte. In het verdeelmodel hebben de ic- en verpleegafdelingen van de ziekenhuizen toen voorrang gekregen. Zodra er meer beschermingsmiddelen beschikbaar kwamen, zijn ze ook voor andere delen van de zorg beschikbaar gekomen.

Minister Van Rijn benadrukt dat voor het gebruik van mondkapjes wordt afgegaan op de richtlijnen van het RIVM, die gebaseerd zijn op het besmettingsrisico en niet op de beschikbaarheid. Als professionele zorgmedewerkers los van de richtlijnen beschermingsmiddelen willen gebruiken, dan moeten ze daarop kunnen rekenen, vindt de minister.

Ook voor kappers moet het dragen van een mondkapje verplicht worden, meent Wilders (PVV). Niet nodig, reageert Rutte. Hij wijst erop dat kappers klanten van tevoren moeten vragen naar hun gezondheid. Krol (Groep Krol/Van Kooten-Arissen) wil mondkapjes gratis verstrekken, zodat mensen uit hun isolement kunnen komen. Maar Rutte vindt de kosten van mondkapjes voor burgers niet onoverkomelijk.

Testen

Heerma (CDA) benadrukt het belang van snel en effectief ingrijpen bij een nieuwe uitbraak van het virus. Hoe gaan het testbeleid en het bron- en contactonderzoek eruitzien? Van Esch (PvdD) vraagt om maximale ondersteuning van de GGD's bij het bron- en contactonderzoek.

De GGD's zijn voor dit onderzoek al van 250 naar 750 fte gegaan, meldt minister De Jonge. Volgende week komen de GGD's met een plan voor verdere uitbreiding, zodat ze klaar zijn voor opschaling per juni. Dan kunnen we het virus "uittrappen zodra het opflakkert", aldus De Jonge. Hij voegt toe dat ook nu al mensen worden geworven.

In juni is de testcapaciteit 30.000, zegt De Jonge. Iedereen met klachten wordt dan getest. Voor de wintermaanden wil de minister ervoor zorgen dat er zeker 70.000 tests kunnen worden verricht.

Getroffenen

Het verbieden van bezoek in verpleeghuizen vindt De Jonge "een van de meest pijnlijke maatregelen die hij heeft moeten treffen". Vanaf 11 mei komen er experimenten waarin bezoek weer wordt toegelaten.

Veel patiënten en hun familie hebben een heftige periode meegemaakt, zegt Jetten (D66). Met Marijnissen (SP) bepleit hij de oprichting van een corona-expertisecentrum om goede nazorg te kunnen bieden. Van Brenk (50PLUS) wil een fonds voor nabestaanden van overleden zorgmedewerkers.

Minister De Jonge vindt centraal georganiseerde goede hulpverlening "een logische gedachte". Daarom is er al contact gezocht met Q-support, het expertisecentrum voor Q-koorts. Over een steunfonds voor nabestaanden heeft het kabinet eerder een toezegging gedaan, zegt de minister.

Veel mensen worstelen met eenzaamheid en met angst voor dreigend ontslag of faillissement als gevolg van de coronacrisis, zegt Van der Staaij (SGP). Hij benadrukt het belang van aandacht voor deze problemen en voor suïcidepreventie. Deze hulpverlening is van grote waarde, erkent De Jonge. Daarom wordt er nauw contact onderhouden met 113 Zelfmoordpreventie.

De Kamer debatteerde plenair eerder op 12, 18 en 26 maart, 1, 8, 16, en 22 april over de ontwikkelingen rondom het coronavirus. Zij stemt aansluitend op het debat over de ingediende moties.

Zie ook: