Debat over het evaluatierapport over het onterecht terugvorderen van kinderopvangtoeslagen

21 maart 2019, debat - De Nationale ombudsman is kritisch over het onterecht terugvorderen van kinderopvangtoeslag. Hierover debatteert de Kamer met staatssecretaris Snel (Financiën).

In 2014 heeft de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst de kinderopvangtoeslag van 232 gezinnen beëindigd en bij de meeste daarvan ook toeslagen teruggevorderd. Het vermoeden was dat kinderopvangtoeslag onterecht werd uitgekeerd, maar achteraf bleek dat in veel gevallen niet het geval. De Belastingdienst heeft onevenredig hard ingegrepen en het burgerperspectief onvoldoende meegewogen, zo oordeelt de Ombudsman in een rapport.

Zwarte lijst?

Ouders die hun kinderopvangtoeslag kwijtraakten, stonden op een toezichtslijst, volgens sommige woordvoerders een "zwarte lijst", vanwege vermoedens van fraude door een gastouderbureau. Hierover werden ze echter niet goed geïnformeerd. Alle woordvoerders vinden dat de Belastingdienst hierin verkeerd heeft gehandeld.

  • Omtzigt (CDA): mensen zijn jarenlang aan het lijntje gehouden

  • Leijten (SP): ze zijn door een geautomatiseerd systeem weggezet als crimineel

  • Azarkan (DENK): de betrokkenen zijn bewust tegengewerkt

  • Lodders (VVD): de Belastingdienst is duidelijk te hard van stapel gelopen

  • Westerveld (GroenLinks): ouders liepen bij de Belastingdienst tegen een muur op

  • Van Weyenberg (D66): door de nadruk op fraudebestrijding is de menselijke maat uit het oog verloren

  • Mulder (PVV): er is doelbewust gesold met de rechten van burgers

Woordvoerders vragen zich of het in nog meer gevallen is misgegaan. Staatssecretaris Snel laat de Auditdienst Rijk hiernaar onderzoek doen.

Excuses en compensatie

Mensen zijn in financiële problemen gekomen, waren gedwongen om hun baan op te zeggen of kregen een burn-out. Ouders en kinderen ervoeren veel stress. Staatssecretaris Snel heeft excuses gemaakt voor de fouten van de Belastingdienst en heeft een compensatie aangeboden van 500 euro per halfjaar.

Is sorry zeggen genoeg? Omtzigt (CDA) spoort de staatssecretaris aan om in gesprek te gaan met de betrokken ouders. Veel van hen voelen zich volgens hem geïntimideerd door de Belastingdienst. Snel toont zich bereid om het gesprek met deze groep aan te gaan, maar hij kan als staatssecretaris geen oplossing bieden voor individuele gevallen.

"Een fooi", noemt Leijten (SP) de geboden compensatie in het licht van de ellende waarin veel gezinnen terecht zijn gekomen. Stel een onafhankelijke commissie in die per geval de schade vaststelt, suggereert Azarkan (DENK). Volgens de staatssecretaris is de compensatie gebaseerd op jurisprudentie.

Toeslagen

Steeds meer werkenden zijn afhankelijk van toeslagen, stelt Mulder (PVV), doordat Nederlanders volgens hem moeten betalen “voor bijvoorbeeld de WW-fraude van de Polen, voor de bijstandsfraude door Turken en voor Bulgaren die Nederland als pinautomaat misbruiken”. Hij vreest dat dit alleen maar erger wordt door het Europese voorstel om arbeidsmigranten al na een maand recht te geven op WW.

Toeslagen maken het systeem onnodig ingewikkeld, betoogt Westerveld (GroenLinks). Daarom zou het volgens haar beter zijn als de overheid de kinderopvang in de toekomst niet langer indirect maar direct financiert.

De Kamer stemt op 26 maart over de ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

  • Kijk debatten terug via Debat Gemist