Debat over hervorming van de arbeidsmarkt

30 mei 2023, debat - De Kamer debatteert over plannen van minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) voor de arbeidsmarkt van de toekomst.

Meer zekerheid voor werknemers. Een betere bescherming van zelfstandigen. Meer wendbaarheid voor medewerkers en ondernemers. Op 3 april presenteerde de minister een pakket maatregelen die dat mogelijk moeten maken. Van Gennip wil onder andere minder flexibele contracten, zodat mensen duidelijkheid hebben over hun inkomen en hun rooster. Het kabinet wil ook schijnzelfstandigheid terugdringen.

De Kamer onderschrijft de noodzaak van deze hervormingen. Maar de woordvoerders hebben vragen over de effectiviteit en precieze uitwerking van de plannen.

Flexibiliteit en zekerheid

Een substantieel deel van de Nederlandse bevolking is kwetsbaar en kan financiële tegenvallers niet opvangen, stelt Van der Lee (GroenLinks). Hij wijt dat onder andere aan het "doorgeslagen" aandeel flexibele contracten.

Vooral jongeren leiden op dit moment een "uitgesteld leven", zegt Palland (CDA), omdat zij onzeker zijn over hun toekomst. Zij vraagt om een nationale strategie voor meer baan- en inkomenszekerheid voor deze groep.

De minister stelt een basiscontract met een minimaal aantal uren voor in de plaats van het nulurencontract. Zo weten medewerkers waar ze aan toe zijn. Smals (VVD) vraagt om de dagelijkse praktijk niet uit het oog te verliezen. Maak bijvoorbeeld een uitzondering voor scholieren en studenten die een flexibele bijbaan willen. En waarom geldt de luxe van zo'n basiscontract niet voor seizoenswerkers en uitzendkrachten, wil Kathmann (PvdA) weten. Verdienen zij niet ook meer bestaanszekerheid?

Zelfstandigen en schijnzelfstandigen

De minister wil schijnzelfstandigheid meer gaan aanpakken. Zo moeten de wettelijke regels over wanneer er sprake is van schijnzelfstandigheid duidelijker.

Volgens Van Kent (SP) is de benodigde wetgeving er al, maar schort het aan de handhaving. Controleer bijvoorbeeld strenger op de "piepjonge maaltijdbezorgers" die onverzekerd rondfietsen, zegt hij. Ceder (ChristenUnie) stelt voor om vooral meer te handhaven in maatschappelijk belangrijke sectoren, zoals de zorg, het onderwijs en de kinderopvang, want daar stromen veel mensen uit omdat zij ontevreden zijn over hun werkomstandigheden.

Plannen voor de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen vindt De Jong (PVV) nog te onduidelijk. Hij zegt dat veel zzp'ers niet willen meedoen uit vrees voor de hoge kosten. Het kabinet wil van zelfstandigen het liefst weer werknemers in loondienst maken, denkt Van Houwelingen (FVD), en keuzevrijheid van hen afpakken.

Om- en bijscholing

Iedereen moet tot de pensioenleeftijd kunnen doorwerken, of langer als iemand dat wil, stelt De Jong (D66). Hij roept de minister op werk te maken van het voorgenomen systeem van leerrechten voor om- en bijscholing. Koppel zo'n ontwikkelbudget aan het arbeidsmarktbeleid, suggereert Bisschop (SGP), zodat vraag en aanbod op elkaar aansluiten.

Vooroordelen en discriminatie

De beroepsbevolking is diverser dan ooit, zegt Van Baarle (DENK). Zo heeft 24% van de werknemers een migratieachtergrond. Velen van hen kampen met vooroordelen en discriminatie. Den Haan (Fractie Den Haan) vraagt aandacht voor leeftijdsdiscriminatie, volgens haar de grootste vorm van discriminatie op de arbeidsmarkt. Wat gaat de minister hieraan doen?

Het debat gaat op 1 juni verder met de reactie van de minister op de inbreng van de Kamer.

Zie ook: