Debat over een militaire missie op de Rode Zee
26 maart 2024, debat - De Kamer debatteert met minister Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) en Ollongren (Defensie) over de Nederlandse bijdrage aan een missie die schepen moet beschermen tegen aanvallen van Houthi-rebellen.
Sinds de aanval van Hamas op Israël, op 7 oktober 2023, vallen Houthi-rebellen uit Jemen regelmatig schepen die banden hebben met Israël aan met raketten en drones. Veel handelsschepen varen daardoor nu noodgedwongen om. Een Nederlands marineschip moet bijdragen aan Operatie Prosperity Guardian om schepen op de Rode Zee te beschermen tegen de Houthi-aanvallen.
Vrije scheepvaart
De meeste woordvoerders steunen de deelname van Nederland aan de missie en benadrukken het belang van de vrije scheepvaart en de internationale rechtsorde.
Stoffer (SGP) stelt dat Nederland als handelsland terecht "een steentje bijdraagt". De aanvallen kunnen leiden tot voedseltekorten, zegt Paternotte (D66). Dat betekent duurdere boodschappen hier en meer honger in armere landen.
Bruins Slot bevestigt dat de aanvallen van de Houthi's gevolgen hebben voor de prijzen van goederen. Schepen vervoeren bijvoorbeeld graan dat mensen in arme landen nodig hebben om betaalbaar brood te kunnen krijgen.
Defensief versus offensief
Het marineschip zal zich voornamelijk bezighouden met het afwenden van Houthi-aanvallen uit de lucht. Tuinman (BBB) vindt dat de troepen ook landdoelen moeten kunnen aanvallen als dat nodig is ter zelfverdediging. Is er op het schip voldoende betrouwbare munitie aan boord om de veiligheid van de bemanning te kunnen verzekeren, vraagt Kahraman (NSC). Ollongren antwoordt dat het schip beschikt over voldoende, kwalitatief goede munitie en bewapening, en dat dit steeds wordt gemonitord.
Dobbe (SP) vindt het risico dat Nederlandse militairen betrokken worden bij offensieve acties in Jemen te groot, want het Nederlandse schip zal informatie gaan uitwisselen met andere missies die momenteel in het gebied gaande zijn. Maar het delen van informatie met deelnemers aan de andere missies is cruciaal, vindt Ollongren.
Europese deelname
Denemarken en Nederland zijn de enige twee EU-landen die directe steun aan Operatie Prosperity Guardian leveren. Piri (GroenLinks-PvdA) vraagt of dit aantal vergroot kan worden. Ook Boswijk (CDA) vindt dat Europese landen moeten laten zien dat dat ze hun verantwoordelijkheid nemen. De Roon (PVV) wil dat Nederland daarmee een krachtig signaal afgeeft aan de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, die "de kastanjes voor ons uit het vuur halen".
Als we landen kunnen motiveren om mee te doen, zullen we dat zeker niet nalaten, antwoordt Bruins Slot.
Contacten in de regio
Dassen (Volt) vindt het belangrijk dat diplomatieke inspanningen doorgaan en dat Nederland en de Europese Unie intensief contact blijven houden met partners in de regio. Ollongren antwoordt dat Nederland samenwerkt met Saudi-Arabië, Oman en Egypte.
Brekelmans (VVD) vraagt het kabinet om te kijken naar mogelijkheden om de Houthi's op een terreurlijst van de EU te plaatsen en pogingen te doen om de spanningen in de regio te verminderen.
Iran
Van Baarle (DENK) wil onder geen beding steun verlenen. Nederland neemt volgens hem zo wel deel aan een oorlog tegen Iran, maar "steekt geen vinger uit" als er duizenden mensen gedood worden in Gaza.
Iran levert wapens aan de Houthi's, stelt Ceder (ChristenUnie). Hoe gaan we hiermee om, vraagt hij. Iran is een groot gevaar, beaamt Bruins Slot. Het kabinet zet in op uitbreiding van de sancties die opgelegd kunnen worden aan Iran.
De Kamer stemt op woensdag 27 maart over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct