Debat over de Urgendazaak

11 juni 2020, debat - Hoe gaat Nederland de uitstoot van broeikasgassen terugbrengen? De Kamer debatteert met minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) over de Urgendazaak.

De Nederlandse Staat moet de uitstoot van broeikasgassen vanaf 2020 met 25% hebben teruggebracht ten opzichte van 1990. Dit heeft de rechter bepaald in een rechtszaak die was aangespannen door de Stichting Urgenda.

Minister Wiebes heeft maatregelen aangekondigd om de doelen te halen, zoals het verduurzamen van sociale huurwoningen en het minder gebruiken van kolen. Zijn uitgangspunt daarbij is dat de kosten voor de belastingbetaler zo laag mogelijk moeten zijn. Voor 2020 geldt dat de coronacrisis waarschijnlijk zorgt voor een lagere uitstoot van broeikasgassen.

Maatregelen

Het aangekondigde pakket is een betekenisvolle stap en biedt kansen voor de energietransitie, zegt Sienot (D66). Dik (ChristenUnie) betoogt dat het belangrijk is om burgers daarin mee te nemen. Haalbaarheid, betaalbaarheid en draagvlak moeten centraal staan, vindt Mulder (CDA).

Er is veel meer nodig om de uitstoot van broeikasgassen voldoende terug te brengen, denkt Van Raan (PvdD). Hij wil onder andere de luchtvaart en de veestapel inkrimpen en de vleesconsumptie terugdringen.

Kolencentrales en biomassa

Om het reductiedoel van 25% te halen zullen de kolencentrales sneller dicht moeten dan gepland, stelt Van der Lee (GroenLinks). Die centrales draaien volgens hem nu vooral op subsidies voor de bijstook van biomassa. Het is waanzin dat de overheid miljarden besteedt aan het opstoken van bomen die CO2 opslaan, benadrukt Van Kooten (GKVK).

Minister Wiebes wil in de wet vastleggen dat kolencentrales de komende jaren, tot en met 2023, minder mogen produceren. De overheid zal daarvoor dan geld op tafel moeten leggen ter compensatie, stelt Harbers (VVD) vast. Het precieze bedrag kan de minister echter nog niet noemen.

De eigenaren van te sluiten kolencentrales worden gecompenseerd, concludeert Beckerman (SP), maar hoe zit het met de werknemers? Die mogen volgens haar niet de dupe worden van het op stel en sprong dichtgaan van de centrales. Bij sluiting moeten er "passende arrangementen" voor de werknemers zijn, antwoordt Wiebes.

De rol van de rechter

Moorlag (PvdA) is positief over de uitspraak in de Urgendazaak. Die toont volgens hem aan dat burgers en non-gouvernementele organisaties hun recht kunnen halen ten opzichte van de overheid.

Een nederlaag voor de democratie, zo noemt Kops (PVV) het Urgendavonnis. De Hoge Raad zit kennelijk vol "klimaatgekkies", zo concludeert hij. Het is volgens hem niet aan de rechter om politieke discussies te beslechten, in dit geval over het klimaatbeleid.

De rechter is te veel op de stoel van wetgever gaan zitten, vindt ook Van der Staaij (SGP). Het halen van beleidsdoelen hoort naar zijn idee niet thuis in de rechtszaal. Maar de Staat is volgens hem wel gehouden om het vonnis uit te voeren.

De Staat is in cassatie gegaan om duidelijkheid te krijgen over de juridische vraag of de rechter niet te veel op de stoel van de politiek is gaan zitten, zegt minister Wiebes. De uitspraak van de Hoge Raad heeft volgens hem die duidelijkheid geschapen.

Wat zou er gebeuren als de regering het Urgendavonnis niet uitvoert? De consequentie is dan dat de Staat een dwangsom aan zichzelf moet betalen, betoogt Baudet (FvD). Dit toont in zijn ogen de absurditeit van de Urgendazaak aan.

De Kamer debatteerde eerder op 26 november 2019 over de Urgendazaak. Zij stemt op 16 juni over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: