Debat over de uitrol van 5G

4 juli 2019, debat - De Kamer spreekt met staatssecretaris Keijzer (Economische Zaken), minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en minister Bijleveld (Defensie) over de uitrol van 5G.

5G staat voor de vijfde generatie van mobiele netwerken. De nieuwe technologie is veel sneller en betrouwbaarder dan het bestaande 4G. De uitrol van 5G kan helpen om digitaal koploper te worden, denkt Sjoerdsma (D66). Nederland hoort bij de wereldtop, zegt staatssecretaris Keijzer, en moet daar blijven.

Digitale veiligheid

Als samenleving worden we steeds afhankelijker van digitale systemen, merkt Stoffer (SGP) op, en daarmee steeds kwetsbaarder voor cyberaanvallen. De uitrol van 5G kan dit probleem vergroten.

Hoe veilig zijn 5G-netwerken? De Verenigde Staten hebben gewaarschuwd voor spionage en sabotage door China via digitale netwerken. Daarom vragen ze bondgenoten om niet in zee te gaan met Chinese leveranciers van digitale apparatuur en infrastructuur, zoals Huawei.

Voor Graus (PVV) is Huawei vanwege de veiligheid een "no-go". We weten niet wat we niet weten, zegt Bromet (GroenLinks). Zij neemt de waarschuwingen van veiligheidsdiensten serieus: geef economische belangen niet blindelings voorrang.

Er woedt een handelsoorlog tussen China en de Verenigde Staten, stelt Moorlag (PvdA) vast. Nederland mag daar volgens hem geen pion in worden. We moeten handel blijven drijven met China, zegt Futselaar (SP), maar wel waarborgen inbouwen om spionage te voorkomen.

5G-netwerken zijn van essentieel belang voor de nationale veiligheid, betoogt Van den Berg (CDA). Zij is daarom net als Weverling (VVD) en Sjoerdsma (D66) blij met de veiligheidsmaatregelen die het kabinet heeft aangekondigd na advies van een taskforce.

Telecommaatschappijen worden betrokken bij de uitvoering van de veiligheidsmaatregelen, zegt Grapperhaus. Buitenlandse leveranciers worden volgens hem niet per definitie uitgesloten, maar ze moeten wel aan strenge eisen voldoen.

Gezondheidsrisico's?

Zorgen 5G-antennes voor gevaarlijke straling? Veel mensen maken zich daar zorgen over. We moeten ons niet laten leiden door complottheorieën, zegt Moorlag (PvdA), maar er moet wel ruimte zijn voor wetenschappelijke twijfel.

Er zijn serieuze signalen dat er wel degelijk negatieve effecten kunnen zijn, stelt Stoffer (SGP). Hij pleit daarom voor voorzichtigheid. We mogen geen risico's nemen met de gezondheid van mens en dier, beklemtoont Graus (PVV).

Bromet (GroenLinks) en Weverling (VVD) vragen naar het onderzoek naar de effecten van straling dat al is gedaan. De aanleg van 5G moet voldoen aan internationale veiligheidseisen, zegt Keijzer, die wijst op een grootschalig onderzoek naar gezondheidseffecten op langere termijn. Zij sluit zich aan bij de suggestie van Van den Berg (CDA) om het onderwerp in Europa op de agenda te zetten.

Futselaar (SP) vraagt naar het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid, dat deels gefinancierd wordt door telecombedrijven: is de onafhankelijkheid wel verzekerd? De slager zou niet zijn eigen vlees moeten keuren, vindt ook Keijzer.

Veiling

De frequenties voor 5G worden waarschijnlijk in 2020 geveild. Streef daarbij niet naar een zo hoog mogelijke opbrengst voor de overheid, betoogt Moorlag (PvdA), maar naar toegevoegde waarde voor de samenleving. Daarom moeten volgens hem zaken als kwaliteit, dekking van het netwerk en duurzaamheid worden meegewogen.

Een transparante veiling moet zorgen voor kwalitatief hoogwaardige dienstverlening die voldoet aan de vraag, zegt staatssecretaris Keijzer.

Burum

Het ministerie van Defensie heeft in Burum (Friesland) een grondstation voor interceptie van satellietverkeer. Dit valt slecht te combineren met de frequenties die 5G gebruikt. Moet het grondstation sluiten?

Het station in Burum is belangrijk voor de nationale veiligheid, zegt minister Bijleveld. Zij zoekt naar een oplossing door internationale samenwerking. Als dat niet lukt, moet er volgens haar een afweging worden gemaakt tussen veiligheid en economie.

De Kamer heeft aan het eind van de vergadering van 4 juli gestemd over de ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist