Debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus

22 april 2020, debat - Wat is de stand van zaken en welke stappen moeten we wanneer zetten om de gevolgen van de coronacrisis te beperken? De Kamer debatteert met premier Rutte en minister De Jonge (Volksgezondheid).

Basisscholen en kinderopvang gaan weer gedeeltelijk open na de meivakantie en kinderen mogen weer sporten, maar veel mensen hadden op meer gehoopt. Premier Rutte begrijpt dat men snakt naar verlichting van de maatregelen. Maar de ruimte is volgens hem minimaal: de ziekenhuizen zijn overvol en er liggen nog steeds meer dan duizend besmette patiënten op de intensive care.

Economie

Het kabinet moet de maatregelen snel verlichten, betoogt Baudet (FvD), anders zouden 150.000 bedrijven failliet gaan. Wilders (PVV) denkt dat veel contactberoepen en horecabedrijven onder voorwaarden weer aan de slag kunnen en pleit daarom voor een pilot. De regering bekijkt het probleem vooral vanuit een medisch perspectief, concludeert onafhankelijk Kamerlid Van Haga, en heeft daarom onvoldoende aandacht voor sociale en economische gevolgen.

Er moet een apart plan voor de horeca komen, suggereert Dijkhoff (VVD), want daar "stapelen ze nu geen glazen maar problemen". Horecaondernemers en mensen met een contactberoep moeten in ieder geval snel meer duidelijkheid krijgen, zegt Azarkan (DENK).

Het openen van de horeca zou betekenen dat er veel meer mensen op straat komen, zegt Rutte, die dan tegen elkaar op botsen en elkaar mogelijk besmetten. Hij is daarom terughoudend, maar staat wel open voor een aanvullend pakket voor de horeca.

Outbreak en impact management

Er moeten nu bredere afwegingen worden gemaakt dan alleen medische, zegt Segers (ChristenUnie). Daarom oppert hij om naast het Outbreak Management Team ook een "Impact Management Team" in het leven te roepen.

Rutte wijst erop dat SER-voorzitter Mariëtte Hamer al het initiatief heeft genomen voor een denktank, die kan gaan adviseren. Onder andere het CPB, het SCP, het CBS, DNB en de WRR nemen daaraan deel.

Het Outbreak Management Team heeft op 24 januari en 27 februari geadviseerd over de virusuitbraak, stelt onafhankelijk Kamerlid Van Kooten vast. Maar wie adviseerde het kabinet in de tussenliggende periode? En waarom worden WOB-verzoeken niet toegekend? Minister De Jonge belooft op een later moment met alle relevante documenten te komen, maar op dit moment is daarvoor te weinig tijd.

Overheidssteun

Als de overheid grote bedrijven gaat steunen, wil Klaver (GroenLinks) "twee vliegen in één klap te slaan". We moeten ze volgens hem niet alleen overeind houden, maar daarbij ook verduurzamingseisen stellen.

De al aangekondigde steunregelingen kunnen niet zomaar aangepast worden, zegt Rutte. Maar bij een verlenging wil de regering wel eisen stellen, zoals een verbod op bonussen en dividenduitkeringen. Bij het steunen van individuele bedrijven kan er volgens de premier aandacht zijn voor vergroening.

Verpleeg- en verzorgingshuizen

Door het gebrek aan beschermingsmiddelen gaan veel medewerkers van verpleeg- en verzorgingshuizen "met angst in het lijf' naar hun werk, benadrukt Marijnissen (SP). Ze zijn volgens haar bang om zelf besmet te worden, maar ook om de bewoners te besmetten. Ook Asscher (PvdA) vraagt aandacht voor de "drama's in verpleeg- en verzorgingshuizen": er zijn nog steeds te weinig mondkapjes.

Er is nog steeds schaarste, erkent De Jonge, maar het gaat beter. Ook worden de beschikbare middelen nu beter verdeeld.

Testcapaciteit

De mogelijkheden om te testen zijn verruimd, maar de capaciteit blijft deels onbenut. Dit bevreemdt veel woordvoerders. Komt het door bureaucratie of zijn er andere oorzaken?

De capaciteit blijkt nog niet volledig nodig te zijn, zegt minister De Jonge. De belemmeringen die er waren, zijn de afgelopen week weggenomen. Er is ruimte om ook basisschoolleraren en medewerkers van de kinderopvang te gaan testen.

App en contactonderzoek

Komt er op korte termijn een effectieve app voor tracking and tracing die aan de eisen voldoet, bijvoorbeeld over privacy? Veel woordvoerders betwijfelen dat en vinden dat de regering beter kan inzetten op meer regulier bron- en contactonderzoek.

Bron- en contactonderzoek is de kern van de bestrijding van infectieziekten, zegt De Jonge. Op veel plekken is en wordt dit nu ook uitgebreid. Een app kan daarbij helpen, maar het is volgens de minister niet zeker dat die er snel komt.

Scholen

De meeste woordvoerders zijn blij dat de scholen weer deels opengaan. Maar let wel op de veiligheid van kwetsbare leraren, ouders en kinderen, zo vragen Krol (50PLUS) en Van der Staaij (SGP).

Leraren met onderliggende gezondheidsproblemen hoeven niet voor de groep te gaan staan, verzekert Rutte. Het is volgens hem niet de bedoeling dat leerplichtambtenaren boetes gaan uitdelen als ouders goede redenen hebben om hun kinderen niet naar school te laten gaan.

Studenten

Veel studenten dreigen vertraging op te lopen door de coronacrisis. Heerma (CDA) en Jetten (D66) vragen wat de regering voor hen kan doen.

Onderwijsinstellingen zetten alles op alles om studievertraging te voorkomen, verzekert Rutte. Bij acute financiële nood kunnen studenten (met terugwerkende kracht) extra lenen.

Fokbeperking

Zelfs de slachterijen pleiten nu voor een fokbeperking, stelt Ouwehand (PvdD) vast. Wanneer kondigt de regering die af om overvolle stallen en het doordraaien van vlees te voorkomen?

Er lijkt geen sprake te zijn van overvolle stallen, antwoordt Rutte. Sommige sectoren in de veehouderij brengen zelf het aantal dieren terug vanwege een afnemende vraag.

De Kamer debatteerde eerder op 12, 18 en 26 maart, 1, 8 en 16 april over de uitbraak van het coronavirus. Zij stemt aansluitend op het debat over de ingediende moties.

Zie ook