Debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus

26 januari 2022, debat - De Kamer debatteert met premier Rutte en minister Kuipers (Volksgezondheid) over de aangekondigde versoepelingen van de coronaregels.

Er is een enorme maatschappelijke druk om weer wat meer mogelijk te maken, zegt Rutte. Het kabinet kondigde daarom op 25 januari in een persconferentie versoepelingen aan. Horeca, cultuur en doorstroomlocaties gaan weer open, geplaceerde evenementen zijn weer mogelijk en kinderen tot 18 jaar hoeven niet meer in quarantaine na contact met een besmet persoon.

Wel moet er nog steeds afstand worden gehouden, zijn mondkapjes op veel plekken verplicht, moet het coronatoegangsbewijs regelmatig worden getoond en geldt er een sluitingstijd van 22.00 uur.

Tempo

Het is positief dat ons land weer een stukje opengaat, stelt Tielen (VVD) vast. Het kabinet doet dat in een rustig tempo, stap voor stap. Dat is volgens haar verstandig gezien de onzekerheid over de omikronvariant. Versoepelen we te veel of versoepelen we juist te weinig? Westerveld (GroenLinks) vindt dat de Kamer te weinig informatie heeft gekregen om die vraag goed te kunnen beantwoorden.

We denken dat we hiermee een verantwoord risico nemen, zegt Rutte. Hij sluit echter niet uit dat er op een later moment inderdaad weer een stap terug gedaan moet worden. Het zal heel bepalend zijn of mensen en organisaties zich daadwerkelijk aan de protocollen en afspraken houden, benadrukt hij.

Simons (BIJ1) is kritisch over de versoepelingen. Zij vraagt aandacht voor mensen met long covid, die mogelijk permanente gezondheidsschade oplopen. Er is 10 miljoen euro beschikbaar gesteld voor deze patiënten, zegt Kuipers. In de volgende covidbrief komt de minister voor Langdurige Zorg terug op de situatie van zorgverleners met long covid.

2G en coronatoegangsbewijs

Bescherming door boosters is belangrijk, maar met maatregelen die niet effectief zijn en onze vrijheid beperken, moeten we zo snel mogelijk stoppen, betoogt Hijink (SP). De quarantaineplicht moet niet alleen voor jongeren, maar voor iedereen die gezond is van tafel, vindt Mulder (PVV). Ook roept hij, net als Van der Staaij (SGP), het kabinet op om te stoppen met het coronatoegangsbewijs en het voorbereiden van 2G.

De coronapas en 2G zijn "gedrochten van maatregelen", zegt Van der Plas (BBB), die weinig tot geen effect hebben. Van Haga (Groep Van Haga) stelt dat de huidige cijfers geen enkele maatregel meer rechtvaardigen.

Het coronatoegangsbewijs heeft nooit geholpen om besmettingen te voorkomen, denkt Jansen (FVD). Naar zijn overtuiging is het vooral bedoeld als opstapje naar een digitaal identiteitsbewijs en een sociaalkredietsysteem.

Maatregelen die we niet nodig hebben, moeten we achterwege laten, zegt minister Kuipers. Maar coronatoegangsbewijzen hebben een dempend effect op de verspreiding van het virus. Gezien het "torenhoge" aantal besmettingen en de wens om de samenleving tegelijkertijd te openen, is de maatregel daarom "plausibel", meent de minister.

Horeca, cultuur en evenementen

Met de nu aangekondigde versoepelingen komt er weinig of geen ruimte voor festivals, clubs en nachthoreca. Wat is voor hen het perspectief, vraagt Kuiken (PvdA). Kuipers zegt toe dat hij gaat overleggen of inzet van 1G de nachthoreca gaat helpen om te kunnen openen.

Voor evenementen die niet kunnen doorgaan, is er een garantieregeling die doorloopt tot het derde kwartaal van dit jaar, zegt Rutte. De generieke steunpakketten blijven beschikbaar voor het eerste kwartaal van 2022, en een brief over aanvullende steunpakketten voor cultuur wordt volgende week naar de Kamer gestuurd.

Voor het draagvlak en het kunnen handhaven van de regels is het belangrijk dat de cultuursector een uur langer open kan blijven dan nu is besloten, denkt Van Esch (PvdD). De eindtijd van 22.00 uur is het gevolg van een brede maatschappelijke weging, zegt Rutte. Het Veiligheidsberaad zegt bovendien dat één sluitingstijd voor alle sectoren het best te handhaven is.

Van pandemie naar endemische fase

De omikronvariant zou ervoor kunnen zorgen dat de coronapandemie in Europa tot een einde komt, denkt de Wereldgezondheidsorganisatie. Het kan zijn dat we varianten krijgen die minder ziekmakend zijn en waar vaccins tegen helpen, zegt Kuipers, maar het is te vroeg om te zeggen dat we op zo'n endemisch scenario uitkomen. Tot nu toe blijven volgende varianten zich wel minder snel verspreiden dan de omikronvariant.

Segers (ChristenUnie) pleit voor een bredere afweging, zodat bijvoorbeeld psychische klachten van jongeren ook worden meegewogen. Het kabinet legt te veel de nadruk op de boostergraad, vindt Kuzu (DENK), terwijl het zou moeten kijken naar de immuniteit.

Kuipers is in gesprek met allerlei sectoren over effectieve en voorspelbare maatregelen voor de langere termijn. Juist ook met het oog op het welzijn van jongeren heeft het kabinet besloten om bijvoorbeeld het onderwijs open te houden, benadrukt hij. Volgende week komt de minister met een brief over de aanpak van deze winter, en eind februari met een brief over de iets langere termijn.

Achterstanden reguliere zorg

De druk die de coronapandemie legt op de ziekenhuizen zorgt ervoor dat er reguliere zorg wordt uitgesteld. Paulusma (D66) en Van den Berg (CDA) willen daarom dat er tijdelijke reserveziekenhuizen komen waar de coronazorg wordt geconcentreerd.

Als je zorg verplaatst, moet je ook professionals en apparatuur verplaatsen, zegt Kuipers. Dit levert op dit moment niet meer capaciteit op en heeft alleen maar heel veel effect op bestaande ziekenhuizen.

Nog zo'n 130.000 mensen wachten op een uitgestelde operatie, stelt Den Haan (Fractie Den Haan) vast. Is er zicht op hoelang mensen nog moeten wachten voor ze geholpen kunnen worden? Op dit moment is er ruimte in ziekenhuizen om uitgestelde zorg in te halen, stelt Kuipers. De ontwikkeling hiervan wordt wekelijks bekeken. De afspraak is dat ziekenhuizen patiënten actief informeren over de wachttijd.

Desinformatie

Naast de coronapandemie is er ook een desinformatiepandemie, betoogt Gündogan (Volt). Wat is de inzet van Nederland hierbij? Deze week wordt een handreiking over desinformatie gepresenteerd, zegt Rutte. Er wordt ook over dit thema gesproken met jongerenwerkers . Op websites voor twijfelaars, zoals prikkenzonderafspraak.nl, wordt telkens geprobeerd om desinformatie tegen te gaan.

Mondkapjes en zelftesten

Voor de volksgezondheid is het belangrijk dat mensen mondkapjes dragen en zichzelf regelmatig testen. Waarom verstrekken we mondkapjes en zelftesten dan niet gratis? Verschillende woordvoerders vragen zich dat af. We beschouwen dit niet als een publieke voorziening, zegt Kuipers. Bepaalde kwetsbare groepen komen wel in aanmerking voor medische mondkapjes, zoals mensen die pgb-gefinancierde zorg krijgen en hun mantelzorgers.

De Kamer stemt op 1 februari over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: