Debat over de ontwikkeling van de koopkracht en de stijgende energieprijzen, eerste termijn Kamer

22 maart 2022, debat - Nederlanders hebben last van aanhoudende inflatie en een steeds maar stijgende energierekening. De Kamer debatteert over kabinetsmaatregelen om de gevolgen voor de koopkracht te beperken.

Het kabinet komt met een koopkrachtreparatiepakket om de stijgende prijzen te compenseren: een energietoelage van 800 euro voor de laagste inkomens, een lagere belasting op energie en verlaging van de accijns op brandstof. Maar is dat voldoende?

Energietoelage

De energietoelage van 800 euro voor de 800.000 meest kwetsbare huishoudens is de belangrijkste maatregel van het pakket, benadrukt Van Weyenberg (D66). Maar wat kan het kabinet doen voor de mensen die daar net niet voor in aanmerking komen?

Benader mensen proactief, vraagt Den Haan (Fractie Den Haan), want anders blijven zij onder de radar, bijvoorbeeld vanwege laaggeletterdheid. Omtzigt verwacht uitvoeringsproblemen: over welk jaar wordt iemands inkomen bijvoorbeeld berekend, en wie vallen daardoor buiten de boot?

Genoeg?

Volgens sommige Kamerleden gaat het kabinet niet ver genoeg om de middeninkomens tegemoet te komen. Klaver (GroenLinks) wil dat het kabinet de energieprijzen bevriest, omdat die nog zullen doorstijgen. Azarkan (DENK) suggereert een verlaging van de btw naar 19% en een hogere kilometervergoeding. Maak het openbaar vervoer gratis omdat mensen benzine voor hun auto niet meer kunnen betalen, stelt Van der Plas (BBB) voor.

Ook ondernemers, zoals tuinders, vissers en transporteurs, worden keihard geraakt, benadrukt Ephraim (Groep Van Haga). Stoffer (SGP) vraagt specifiek aandacht voor de glastuinbouw, die veel energie nodig heeft. Worden er extra maatregelen voor ondernemers getroffen?

Oneerlijk

Een specifieke solidariteitsheffing opgelegd aan de allerhoogste inkomens zou in deze uitzonderlijke tijden van crisis en oorlog eerlijker zijn dan ongerichte compensatie, vindt Alkaya (SP). Tony van Dijck (PVV) vindt het vreemd dat de Staat verdient aan een stijgende gasprijs "over de rug van de consument". 2022 wordt het jaar van de armoede, voorspelt Jansen (FVD). De ongelijkheid tussen arm en rijk neemt volgens hem al jaren toe.

Verduurzamingsmaatregelen

Een verplichte huurverlaging voor mensen die in een tochtige huurwoning wonen. Dat is het voorstel van Nijboer (PvdA) om de hogere energierekening te compenseren en om verhuurders ertoe te bewegen woningen te verduurzamen.

Grinwis (ChristenUnie) verwelkomt de impuls van 150 miljoen voor isolatie en andere vormen van energiebesparing: de beste energie is bespaarde energie. Maar een op de vijf huishoudens kan de verduurzaming van het eigen huis niet betalen, stelt Dassen (Volt). Ruimere subsidies zouden helpen.

Toekomst

Inge van Dijk (CDA) roept het kabinet op om met serieuze scenario’s voor de volgende begrotingen te komen als de prijsstijgingen aanhouden.

Het eerlijke verhaal is dat we niet kunnen blijven compenseren, stelt Heinen (VVD). Daarom moeten we blijven investeren in energieonafhankelijkheid: zonder Russisch gas, met duurzame energie, waterstof en kernenergie.

Het is onverstandig dat het kabinet van plan is om boerenbedrijven te sluiten terwijl de voedselprijzen stijgen, vindt Eppink (JA21). We moeten de voedseltransitie versnellen, zegt Van Raan (PvdD): produceer voedsel dat mensen direct kunnen consumeren, in plaats van voer voor de intensieve veehouderij.

Het debat gaat verder op woensdag 23 maart met een reactie van minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), minister Kaag (Financiën) en staatssecretaris Van Rij (Financiën) op de inbreng van de Kamer.

Zie ook: