Debat over de NVWA

13 februari 2020, debat - Voert de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit haar taken goed uit? De Kamer debatteert over de toezichthouder met minister Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit).

Incidenten in slachthuizen, fraude met biologische producten en problemen met een nieuw ICT-systeem. Er zijn diverse aanleidingen voor het voeren van een debat over het functioneren van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

Een toezichthouder kan niet voor alles verantwoordelijk zijn, zegt minister Schouten. De verantwoordelijkheid begint en eindigt volgens haar bij de mensen in de sector. En ook de politiek heeft een rol: die moet bepalen wat normaal en acceptabel is.

Misstanden

Er is in de media veel aandacht geweest voor misstanden in slachthuizen. Levende varkens kwamen in heet water terecht. En dieren werden mishandeld, waar aanwezige NVWA-medewerkers niet tegen optraden en ogenschijnlijk soms zelfs aan meededen.

We moeten de hufters aanpakken, zegt Graus (PVV) over de incidenten in slachterijen. Hij pleit voor een grotere rol voor de dierenpolitie, behoud van de dierenwelzijnsteams en hogere straffen voor bedrijven en medewerkers die zich niet aan de regels houden. Verder wil hij de NVWA-top "saneren".

De bezem moet door het NVWA, zegt Ouwehand (PvdD), maar het echte probleem is dat er te veel dieren worden gefokt en gedood in Nederland. Zelfs als men zich in slachterijen wel aan de regels zou houden, is het slachtproces volgens haar verschrikkelijk.

Bandsnelheid en cameratoezicht

Is de schaal van de slachterijen geen recept voor ellende? Bromet (GroenLinks) vraagt zich dat af en pleit voor het verlagen van de bandsnelheid van de slachtlijnen. Daar sluiten De Groot (D66) en Moorlag (PvdA) zich bij aan: we moeten ingrijpen in de bedrijfsvoering om de druk eraf te halen. Dit moet in ieder geval gebeuren bij slachthuizen waar misstanden plaatsvinden, vindt Futselaar (SP).

Er is een hoogefficiënt systeem ontstaan waarin tempo moet worden gemaakt, erkent Schouten. De bandsnelheid moet in haar ogen zodanig zijn dat er goed toezicht kan worden gehouden.

We mogen niet alle slachterijen over één kam scheren, benadrukt Lodders (VVD). Maar mensen en bedrijven die onfatsoenlijk met dieren omgaan, moeten volgens haar keihard aangepakt worden. Zij pleit voor effectieve en efficiënte controle door continu cameratoezicht op afstand door NVWA-medewerkers. Een interessante gedachte, zo reageert minister Schouten.

Voedselfraude en -veiligheid

Er wordt te weinig gedaan tegen fraude, stelt Geurts (CDA), bijvoorbeeld met biologische keurmerken. Meldingen moeten volgens hem meer prioriteit krijgen, ook omdat er een hoog afbreukrisico is.

De handhaving van de voedselveiligheid is gebrekkig, vindt De Groot (D66). En dat is volgens Van Otterloo (50PLUS) vooral een probleem voor mensen die kwetsbaar zijn. Het voedsel in Nederland is in het algemeen veilig, verzekert de minister, maar we moeten alert blijven op risico's.

ICT en organisatie

De NVWA is lang bezig geweest met een nieuw ICT-systeem. Maar dit project is stilgelegd nadat het Bureau ICT-toetsing van de overheid er negatief over heeft geadviseerd. Dat baart Lodders (VVD) en Geurts (CDA) zorgen, omdat de kosten al zijn opgelopen tot 65 miljoen. Het is belangrijk dat het nieuwe ICT-systeem niet van bovenop wordt opgelegd, zegt Schouten, maar van onderop wordt gedragen.

Laat mensen met gezag en deskundigheid naar de organisatie van de NVWA en naar het systeem van toezicht en handhaving kijken, suggereert Moorlag (PvdA). De organisatie moet platter worden, betoogt Futselaar (SP), en meer gericht zijn op de uitvoering in de praktijk.

De Kamer stemt op 18 februari over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist