Debat over de jeugdbeschermingsketen

15 september 2022, debat - De Kamer debatteert met minister Weerwind (Rechtsbescherming) en staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) over de problematiek in de jeugdzorg.

De overheid "faalt bij haar taak" om kwetsbare kinderen te beschermen, concludeerden de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid. Wat doet de regering om de situatie te verbeteren?

Crisis

Hoge werkdruk, lange wachtlijsten en niet de juiste hulp. Het is crisis in de jeugdzorg, concludeert Peters (CDA), mede door verkeerde of ondoordachte beslissingen bij de stelselherziening van 2015. Hijink (SP) spreekt over het resultaat van "jarenlang georganiseerd onvermogen". Het is "ongelofelijk pijnlijk" dat de overheid niet in staat is om de kwetsbaarste kinderen te helpen, zegt Ceder (ChristenUnie).

De brief van het kabinet staat vol met ambtelijk gebrabbel, vindt Simons (BIJ1), terwijl de problemen om een concrete aanpak vragen. De kern van het probleem zit volgens Raemakers (D66) bij de wachtlijsten en de tekorten in de zorg.

We hebben de noodklok de afgelopen weken, maanden en jaren horen luiden, zegt minister Weerwind. Hij is zich ervan bewust dat de jeugdbescherming het water aan de lippen staat. Van Ooijen geeft aan dat de komende vier jaar in totaal 40 miljoen euro wordt uitgetrokken om onder andere de werkdruk te verlagen en zijinstroom te stimuleren. Hierbij geldt wel de voorwaarde dat gemeenten gezamenlijk een vergelijkbaar bedrag vrijmaken.

Gewaarschuwd

Het probleem ligt niet bij de instellingen, benadrukt Mutluer (PvdA). Volgens haar is het de overheid die het ondanks alle waarschuwingen zover heeft laten komen. Westerveld (GroenLinks) wijst erop dat zelfs de toezichthouders aangeven niet meer te weten wat ze moeten doen. Ze wil dat beter naar de inspecties geluisterd wordt. Van Haga (Groep Van Haga) pleit voor een parlementaire enquête naar de crisis in de jeugdzorg.

Van Ooijen memoreert dat al sinds een rapport van de inspectie uit 2019 wordt gewerkt aan een "doorbraakaanpak". Maar dat is niet genoeg, erkent hij. De extra gelden moeten bijdragen aan een oplossing voor de korte en lange termijn.

Uithuisplaatsingen

Het is alleen te rechtvaardigen dat de overheid zich bemoeit met het gezinsleven als kinderen en ouders echt geholpen kunnen worden. Zo luidt een van de uitkomsten van een recent wetenschappelijk onderzoek dat verschillende Kamerleden aanhalen. Een uithuisplaatsing zorgt vaak niet voor meer veiligheid van het kind, maar voor minder, zegt Markuszower (PVV).

Weerwind trekt zich de conclusies uit het rapport aan. Alles moet erop gefocust zijn het aantal uithuisplaatsingen te reduceren, beklemtoont hij. Bij een uithuisplaatsing moet het kind in een veilige omgeving terechtkomen. De minister wil goed in de gaten houden of dit ook gebeurt.

Feitenonderzoek

Eerder wees de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd erop dat het feitenonderzoek dat voorafgaat aan een gedwongen uithuisplaatsing niet altijd zorgvuldig genoeg gebeurt. Misschien kunnen oud-rechercheurs bijspringen om de kwaliteit van deze onderzoeken te verbeteren, oppert Verkuijlen (VVD).

Weerwind komt in november met een plan van aanpak om de rechtsbescherming van kinderen te verbeteren. Hij bekijkt of het mogelijk is om de politie een rol te laten spelen bij het feitenonderzoek.

De Kamer stemt op 27 september over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: