Debat over de gepresenteerde plannen voor de reorganisatie van de Belastingdienst
21 januari 2020, debat - Het kabinet wil de Belastingdienst anders organiseren. De Kamer debatteert over de reorganisatie met minister-president Rutte en minister Hoekstra van Financiën.
Minister Hoekstra presenteerde zijn reorganisatieplannen op 11 januari. De minister wil onder meer dat de Douane en Toeslagen los komen te staan van de Belastingdienst. Alle drie de onderdelen moeten een eigen directeur-generaal krijgen voor de ambtelijke leiding. Twee nog te benoemen staatssecretarissen moeten het geheel politiek gaan aansturen.
Toeslagenaffaire
Aanleiding voor een nieuwe organisatie van de Belastingdienst is de affaire met onterecht teruggevorderde kinderopvangtoeslag. De affaire leidde tot het aftreden van staatssecretaris Snel.
Ontslag van de belastingambtenaren die bewust de wet hebben overtreden, is volgens Mulder (PVV) nu nodig om een begin te maken met een herstel van het vertrouwen in de overheid. Onafhankelijk Kamerlid Van Kooten wil dat politieke ambtsdragers "eindelijk uitputtend verantwoording" afleggen. Van Otterloo (50PLUS) vreest dat er nog "een veel groter stuwmeer" is van burgers met problemen met de Belastingdienst.
Het toeslagenstelsel probeert een dieperliggend probleem te maskeren, namelijk dat mensen met een normaal inkomen niet meer in hun dagelijkse levensonderhoud kunnen voorzien, merkt Van Raan (PvdD) op. Werk daarom aan een eenvoudiger en rechtvaardiger belastingstelsel zonder toeslagen, adviseert Bruins (ChristenUnie).
Betrek bij de zoektocht naar een nieuw belastingstelsel de bewindslieden die verantwoordelijk zijn voor zorgtoeslag, kinderopvangtoeslag en huurtoeslag, benadrukt Van Weyenberg (D66). Minister-president Rutte sluit zich daarbij aan. De discussie over een alternatief voor het toeslagenstelsel moet volgens de premier zonder taboes maar niet overhaast gevoerd worden.
Opsplitsing
Het is een "flitsreorganisatie", denkt Azarkan (DENK). Hij zou graag een meer gedegen plan van aanpak zien. Minister Hoekstra noemt het logisch dat het kabinet de Belastingdienst nu anders wil organiseren. Dat is nodig om de volgende staatssecretarissen "een redelijke kans op succes" te geven bij het aansturen van de dienst.
De ICT-problemen bij de Belastingdienst dreigen onder te sneeuwen, waarschuwt Nijboer (PvdA). Hoe kan het dat het daar drie jaar geleden bijna wekelijks over ging, maar ICT in de reorganisatieplannen nauwelijks wordt genoemd?
Snels (GroenLinks) en Omtzigt (CDA) plaatsen vraagtekens bij het voornemen om de onderdelen belastingen en toeslagen uit elkaar te halen. Omtzigt wijst op de verwevenheden tussen beide onderdelen: wie wordt straks waarvoor verantwoordelijk? Snels stelt voor dat de ene nieuwe staatssecretaris moet gaan over belastingbeleid en hervormingen, de andere over de uitvoering ervan.
Cultuur
Kan de dienst een reorganisatie met onbekende bestemming wel aan? Lodders (VVD) vraagt zich af of een verandering van de structuur wel de gewenste cultuuromslag oplevert.
Luister beter naar de mensen op de werkvloer, adviseert Leijten (SP): zij signaleren problemen en hebben oplossingen, maar worden niet gehoord door de top van de organisatie.
De problemen bij de Belastingdienst zijn niet alleen te wijten aan de cultuur, merkt Stoffer (SGP) op. Hij pleit voor introspectie: de politiek wilde een ingewikkeld toeslagenstelsel en heeft het de Belastingdienst niet makkelijk gemaakt.
De Kamer stemt op 28 januari over de tijdens het debat ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Gemist