Debat over de gaswinning in Groningen

9 februari 2022, debat - In 2022 gaat er mogelijk meer gas gewonnen worden in Groningen dan eerder verwacht. De Kamer debatteert erover met premier Rutte en staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw).

Contracten voor levering van gas aan Duitsland en vertraging in de bouw van een stikstoffabriek. Dat zijn de belangrijkste redenen om meer gas te gaan winnen dan eerder gedacht. De verwachte gaswinning in 2022 is bijgesteld van 3,9 naar 7,6 miljard kuub. Vóór 1 april laat het kabinet weten of er alternatieven zijn voor het extra winnen van gas.

Vijlbrief doet er alles aan om de winning voor 2022 te beperken tot 3,9 miljard kuub, zegt hij. Hij is in gesprek met de Duitse staatssecretaris over het beperken van de vraag. De staatssecretaris bekijkt ook de mogelijkheden om grote Nederlandse bedrijven minder gas te laten gebruiken. In 2023 of 2024 stoppen we definitief met de gaswinning uit het Groningenveld, zegt Vijlbrief.

Veiligheid

In Groningen zou de veiligheid voorop moeten staan, betoogt Beckerman (SP). Daarom zou volgens haar nu het besluit moeten worden genomen om op 1 oktober definitief te stoppen met gaswinning. We kunnen niet elke keer als er tegenvallers zijn de gaskraan opendraaien, zegt Kröger (GroenLinks), en de Groningers daarvoor laten opdraaien.

Veiligheid staat voorop, zegt Van Wijngaarden (VVD). Het kabinet moet volgens hem alles op alles zetten om extra winning te voorkomen. Extra gas winnen kan volgens hem ook alleen als toezichthouder SodM zegt dat dit veilig is.

Extra gaswinning valt niet uit te leggen aan de inwoners van Groningen, betoogt Van der Plas (BBB). Bovendien is het in haar ogen juridisch niet mogelijk. Er zijn geen goede redenen om meer gas te winnen.

Het stoppen met de gaswinning is de beste manier om de veiligheid te garanderen, zegt Rutte. Het kabinet wil daarom zo snel mogelijk van de winning af. Het eerder dan gepland sluiten van het Groningenveld zorgt echter voor te grote risico's op het gebied van leveringszekerheid, meent de premier.

Opbrengsten naar Groningen

Mulder (CDA) en Segers (ChristenUnie) willen het liefst dat de gaswinning voor dit jaar niet omhooggaat. Maar als het onverhoopt toch nodig blijkt om meer te winnen, zouden de extra opbrengsten daarvan niet in de staatskas moeten verdwijnen maar naar Groningen moeten gaan. Vijlbrief is hier niet tegen, maar wil eerst weten of er wel extra gas gewonnen moet worden.

Van Haga (Groep Van Haga) pleit voor onderzoek naar het op peil houden van de druk in het gasveld door de injectie van water of CO2. Als blijkt dat de productie zo op een veilige manier kan doorgaan, zou de opbrengst kunnen worden gebruikt om Groningers ruimhartig te compenseren.

Er zit potentieel nog meer dan 350 miljard euro aan gas in de grond, stelt Jansen (FVD) vast. Ook hij denkt dat de gaswinning door kan gaan als Groningers gecompenseerd worden voor hun schade. Voordelen daarvan zijn dat de energierekening van Nederlanders omlaag kan en we minder afhankelijk zijn van het buitenland.

Wij willen het Groningenveld sluiten, benadrukt Rutte. Voor hoeveel geld er nog in zit is daarom niet zo interessant, want de risico's op aardbevingen zijn te groot. Er is al voldoende onderzoek naar gedaan, benadrukt de premier.

Schadeherstel, versterking en verduurzaming

Veel Groningers zijn ontevreden over de afhandeling van het schadeherstel en de trage besluitvorming over versterking. Ook is er onrust ontstaan over de subsidie voor het verbeteren en verduurzamen van huizen. Er stonden lange rijen en aanvankelijk was er te weinig budget.

Rutte spreekt van "verschrikkelijke beelden" van de wachtende mensen. Er is kort daarna 250 miljoen extra beschikbaar gesteld voor de subsidies. Het kabinet kan er bij de Voorjaarsnota en op andere momenten nog meer geld voor uittrekken, zegt de minister-president. Vijlbrief komt op 1 mei met een plan van aanpak voor de verdeling.

Het is een fout geweest dat schadeherstel en versterking in het verleden niet in één hand zijn gebracht, vindt Nijboer (PvdA). Van Raan (PvdD) stelt vast dat het een bestuurlijk bord vol koude spaghetti is geworden.

In het schadeherstel zit nu meer tempo, meent Rutte, maar over het tempo van de versterking is hij nog niet tevreden. Hij wijst op een tekort aan bouwvakkers en tijdelijke woningen. Vijlbrief gaat hierover in gesprek met Bouwend Nederland.

Hoe gaat de staatssecretaris de ellende van de gedupeerden zo snel mogelijk oplossen, vraagt Kops (PVV). Eerdmans (JA21) vindt het ontluisterend om te zien hoe de afgelopen jaren met de Groningers is omgegaan. Hij pleit voor een "schadepardon". Vijlbrief is daar geen voorstander van. Als de schade niet wordt gecheckt, is die volgens hem ook niet op de NAM te verhalen.

De staatssecretaris wil zorgen voor één loket voor mensen die te maken hebben met schade en versterking. Er komt meer ruimte om funderingsschade te verhelpen. Vijlbrief zal zelf zeker twee dagen per maand kantoor houden in het aardbevingsgebied. Hij gaat ook meer samenwerken met de Groninger Bodem Beweging en het Groninger Gasberaad.

Shell

Shell wil de aansprakelijkheid van de NAM voor de schade door aardbevingen in Groningen in één keer afkopen. Is dat een goed idee?

De schade moet tot de laatste cent betaald worden, benadrukken veel woordvoerders, en dat is niet zeker als Shell het afkoopt. Boulakjar (D66) is het daarmee eens. Maar als afkoop tot versnelling van schadeafhandeling kan leiden, moeten we er volgens hem wel naar kijken.

Het kan aantrekkelijk zijn om de NAM uit het schadeafhandelingsproces te halen, maar het bedrijf moet wel betalen voor de schade, zegt Vijlbrief. Een gesprek gaat hij niet uit de weg, maar de kans op een bevredigende uitkomst voor regering en parlement is dus niet zo groot.

De Kamer stemt op 15 februari over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: