Debat over de Europese top van 26 en 27 oktober 2023

24 oktober 2023, debat – De situatie in Israël en de Gazastrook staat centraal in het debat over de Europese top van 26 en 27 oktober 2023. De Kamer spreekt erover met minister-president Rutte

De tragiek van de oorlog tussen Israël en Hamas is dat het denken erover zwart-wit is, zegt Rutte, terwijl waarheden naast elkaar bestaan. Hij spreekt zich uit voor het recht van zowel de Israëlische als Palestijnse bevolking op een eigen staat die veiligheid biedt.

Humanitaire pauzes

2 miljoen mensen in Gaza zijn afgesloten van voedsel en water. Daarom pleiten Brekelmans (VVD) en Ceder (ChristenUnie) voor humanitaire pauzes, zodat deze noodzakelijke goederen kunnen worden geleverd aan onschuldige burgers. Piri (PvdA, mede namens GroenLinks) wil een stap verder gaan en roept op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren.

De minister-president is voorstander van humanitaire pauzes, zodat hulpgoederen kunnen worden geleverd. Een staakt-het-vuren vindt hij onwenselijk, omdat Israël de dreiging van Hamas dan niet verder kan aanpakken.

Schendingen internationaal oorlogsrecht

Gaza is momenteel een openluchtgevangenis zonder toegang tot voedsel, water en brandstof, stelt Sjoerdsma (D66). Aan deze collectieve straf moet zo snel mogelijk een einde komen, onderstreept hij. De blokkade is zorgelijk, beaamt Rutte, want humanitaire toegang is essentieel.

Door onvoorwaardelijke steun aan Israël uit te spreken, steunt de regering een regime dat oorlogsmisdaden pleegt, vindt Van Baarle (DENK). Ook Simons (BIJ1) meent dat Nederland hieraan medeplichtig is. Zij wil dat elke vorm van militaire samenwerking met Israël wordt stopgezet.

Eppink (BBB) steunt het recht op zelfverdediging van Israël, maar vindt dat de burgerbevolking zo veel mogelijk moet worden ontzien. Volgens de minister-president maakt Israël inderdaad gebruik van het recht om zichzelf te verdedigen. Daarbij moet het land zich houden aan het internationaal oorlogsrecht, benadrukt hij.

Tweestatenoplossing

Van Dijk (SP) en Dassen (Volt) menen dat de tweestatenoplossing de enige en meest kansrijke route is om vrede dichterbij te brengen. De structurele onbalans is volgens hen een voedingsbodem voor extremisme, dus moet er perspectief komen op een Palestijnse staat.

Rutte onderschrijft het belang dat er naast Israël een veilige Palestijnse staat komt. Daarop zal hij blijven aandringen.

Antisemitisme in Nederland

Het conflict bereikt ook Nederland, ziet Eerdmans (JA21). Hij spreekt van toenemend antisemitisme en vraagt de minister-president hier aandacht voor te hebben. Antisemitische incidenten zijn onacceptabel, beklemtoont de premier, dus hier wordt intensief over gesproken met joodse organisaties.

Het biedt hoop dat joodse en islamitische jongeren samenkomen, en dat er aanstaande zondag een vredesmars plaatsvindt, vindt Teunissen (PvdD).

Oekraïne

Al meer dan 600 dagen houdt Oekraïne zich staande, stelt Krul (CDA). Hij roept de premier op om het belang van steun van de VS te benadrukken. Ook Bisschop (SGP) betoogt dat voortdurende steun noodzakelijk blijft. Van Haga (Groep Van Haga) vindt juist dat de premier moet pleiten voor vrede in Oekraïne door diplomatie in plaats van het weggeven van de schaarse Nederlandse wapenvoorraad.

Volgens Rutte blijft steun van de VS en de Europese Unie aan Oekraïne essentieel. Er wordt alles aan gedaan om te zorgen dat Oekraïne de benodigde wapens en munitie krijgt, geeft hij aan.

 

De Kamer stemt op 25 oktober over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook