Debat over de Europese top van 20 en 21 oktober

19 oktober 2022, debat – De oorlog in Oekraïne de gevolgen daarvan vormen het centrale onderwerp op de Europese top van 20 en 21 oktober. De Kamer debatteert met premier Rutte over de Nederlandse inzet.

De oorlog bepaalt voor een belangrijk deel de agenda van de Europese top. Die zorgt namelijk ook voor hogere energieprijzen en inflatie in Europa. Maar woordvoerders stellen ook vragen over andere onderwerpen, zoals China en het WK voetbal in Qatar.

Oorlog

We moeten Oekraïne helpen om de oorlog vol te houden en uiteindelijk te winnen, betoogt Van Wijngaarden (VVD). Maar de EU blijft volgens hem achter bij het geven van militaire en financiële steun, ook in vergelijking met de Verenigde Staten.

Nederland dringt aan op het vrijgeven van het geld dat nog op de plank ligt, zegt Rutte. De Commissie komt nog met voorstellen voor de steun in 2023.

Nederland moet zich voorbereiden op alles wat er uit de oorlog in Oekraïne kan voortkomen, vindt Sjoerdsma (D66), en daarbij ook rekening houden met worstcasescenario's. Daarom vraagt hij premier Rutte om te reageren op een rapport hierover van HCSS. De regering neemt inzichten uit dit soort rapporten mee, verzekert de premier.

De sancties tegen Rusland raken Poetin niet of nauwelijks, zegt Van Houwelingen (FVD), maar wel de Nederlandse burgers. Politici laten zich als "schoothondjes van de Verenigde Staten" meeslepen, zo betoogt hij, terwijl het niet onze oorlog is.

Tribunaal

Het Russische leger schendt in Oekraïne de mensenrechten en het oorlogsrecht, zegt Van Baarle (DENK). Hij pleit daarom voor het instellen van een speciaal tribunaal voor het vervolgen van oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen.

Wat in Oekraïne gebeurt, mag niet onbestraft blijven, beaamt Rutte. Er wordt volgens hem nagedacht over de oprichting van een tribunaal dat zich richt op de agressie van Rusland tegen Oekraïne.

Iran

Sinds de dood van Mahsa Amini worden op grote schaal mensenrechten geschonden in Iran, zegt Van der Lee (GroenLinks). Daarnaast is het land medeplichtig aan oorlogsmisdaden in Oekraïne door drones te leveren en instructeurs naar de Krim te sturen.

Iran is een grens overgegaan met de steun aan Rusland, vindt de premier. Nederland dringt daarom aan op strengere Europese sancties tegen het land.

Energie

Nederland zit in een energiecrisis, zegt Van Haga (Groep Van Haga), en die is door de afgelopen kabinetten gecreëerd door het Groningen-gasveld te sluiten, door niet-werkende sancties tegen Rusland die alleen onszelf raken en door miljoenen over de balk te smijten voor klimaatwaanzin en stikstofdwaling.

De Europese Commissie stelt voor om als EU gezamenlijk gas in te gaan kopen. Is dat verstandig? Het is strategisch slim, denkt Amhaouch (CDA). Maar we moeten ervoor waken dat er wordt toegewerkt naar een vergaande energie-unie, zegt Bisschop (SGP). Dassen (Volt) vindt het streven naar zo'n unie juist wel een goed idee.

We proberen om de gasprijs meer te beheersen, zegt Rutte. Het idee is om 15% van de Europese gasopslagen gezamenlijk in te kopen.

Inflatie en schulden

Europa heeft te kampen met een torenhoge inflatie, zegt Eppink (JA21). Het instellen van een Europees fonds om de gevolgen daarvan op te vangen is in zijn ogen een slecht idee. Maeijer (PVV) is het daarmee eens en wil dat de premier duidelijk zegt: nee, dat gaan we niet doen.

Landen met een hoge staatsschuld kloppen steeds opnieuw aan bij landen die wel hun best hebben gedaan om de staatsschuld te beperken, concludeert Van der Plas (BBB). We moeten de hand op de knip houden en weigeren om Nederlandse spaarcenten te gebruiken om andere landen te redden.

De mondiale schuldenberg was nog nooit zo groot als nu, betoogt Gündoğan. De EU moet haar rol pakken en proberen het probleem van de excessieve schulden aan te pakken.

Het is belangrijk dat landen zelf hun financiën op orde krijgen, zegt Rutte. Daarbij is het verstandig als ze hervormingen doorvoeren, zodat tekorten beperkt worden en de economie gaat groeien.

China

Piri (PvdA) wijst op uitspraken van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken over een mogelijke invasie of blokkade van Taiwan door China. Hoever is de EU met het afbouwen van strategische afhankelijkheden van China?

De relatie met China is ingewikkeld, zegt Rutte, maar we moeten de dialoog gaande houden. De EU zet in op de-escalatie. De risico's van strategische afhankelijkheden moeten worden beperkt, maar dit zou niet mogen leiden tot protectionisme.

Qatar

De regering stuurt toch een afvaardiging naar het WK voetbal in Qatar, ondanks dat de Kamer in een motie heeft gevraagd om dat niet te doen. Betreurenswaardig, is het oordeel van Van Dijk (SP), vooral gezien de slechte omstandigheden waaronder arbeidsmigranten daar hebben moet werken.

De regering heeft een afweging gemaakt, zegt Rutte, en besloten om niet als enige Europese land geen delegatie te sturen.

De Kamer stemt op 20 oktober over de ingediende moties.

Zie ook: