Debat over de Europese top van 17 en 18 oktober 2024

15 oktober 2024, debat - De Kamer debatteert met minister-president Schoof over de aankomende EU-vergadering van regeringsleiders.

De top is het eerste optreden van de premier in Brussel. De oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten, veiligheid en migratie staan hoog op de agenda. Maar er is ook aandacht voor economische onderwerpen, zoals het concurrentievermogen van de EU en de financiële huishouding.

Oekraïne

Paternotte (D66) prijst het bezoek van de premier aan Oekraïne kort na zijn aantreden. Hij vraagt zich wel af of de regering voldoende in beeld heeft wat daar gebeurt. Volgens hem gaat er minder steun naar Oekraïne. Maar het land staat steeds meer onder druk, dus moet de ondersteuning niet minstens gelijk blijven? Volgens Baudet (FVD) heeft de NAVO het conflict in Oekraïne uitgelokt. Hij noemt de oorlog "zinloos en onwinbaar". Daarom roept hij op tot vredesonderhandelingen met Rusland.

Volgens de minister-president is het kabinet goed op de hoogte van wat er gebeurt in Oekraïne. Nederland biedt onverminderd steun aan het land, zolang dat nodig is. Een vredesplan kan volgens Schoof alleen werken als Oekraïne daarbij betrokken is.

Midden-Oosten

In een week tijd zijn er ziekenhuizen in Gaza gebombardeerd, is de VN-missie UNIFIL aangevallen en vond een grondaanval in Libanon plaats, zegt Klaver (GroenLinks-PvdA). Hij vindt de reactie van het kabinet te slap. Kan de ambassadeur van Israël ontboden worden?

Ceder (ChristenUnie) noemt de situatie in het Midden-Oosten "ontzettend zorgelijk". Hij veroordeelt de Israëlische aanvallen op VN-missie UNIFIL in Zuid-Libanon. Maar UNIFIL zou wel meer moeten doen om terreurorganisatie Hezbollah in Libanon te ontwapenen, vindt hij.

De uitspraak dat Nederland honderd procent achter Israël staat, vindt Van Baarle (DENK) onbegrijpelijk. Oorlogsmisdaden worden zo genormaliseerd, zegt hij. En dat terwijl Israël volgens hem zijn beloftes niet nakomt.

Schoof zegt dat Nederland blijft inzetten op een onmiddellijk staakt-het-vuren. Hij vindt het van groot belang dat vermeende mensenrechtenschendingen onderzocht worden, maar het is aan de rechter om daarover te oordelen. Nederland spreekt Israël wel aan op misstanden.

Veiligheid in Europa

Volgens Van Campen (VVD) wordt de Europese veiligheid ook van binnenuit bedreigd door landen als Hongarije, die Russische en Belarussische staatsburgers de EU binnenlaten. Hij vindt dat de Europese Raad zich moet inzetten voor nieuwe sancties tegen Rusland en moet kijken naar de risico's voor de interne grenzen.

Kahraman (NSC) roept Hongarije en de EU op grensafspraken uit het Schengenverdrag na te komen. Maar ook onze eigen situatie is belangrijk, zegt hij. Nederland heeft veel kennismigranten uit onvrije landen. Worden die wel voldoende gescreend?

Nederland steunt volgens Schoof in EU-verband alle middelen om Hongarije aan de afspraken te houden. Maar het is aan de Europese Commissie om te bepalen of het land de regels overtreedt en welke maatregelen passend zijn. Hij benadrukt dat Nederland waakzaam is als het gaat om kennismigranten in eigen land.

Migratie

Er waait een frisse wind in Europa op het gebied van migratie, zegt Markuszower (PVV). Hij vindt de buitengrenzen van Europa te open. Er is nu veel bereidheid om asielmigratie terug te dringen, zegt hij. Wat gaat de premier in Brussel doen om de instroom te beperken en de uitstroom te vergroten?

Dijk (SP) noemt de arbeidsmigratie zoals die nu plaatsvindt "onhoudbaar". Uitzendbureaus buiten volgens hem migranten uit en dat zorgt voor sociale ontwrichting.

Grip op migratie is voor dit kabinet een topprioriteit, zegt de premier. De asielstroom moet omlaag en de buitengrenzen moeten versterkt worden. Daarom zal hij in Brussel de inzet op uitstroom vergroten.

Financiële huishouding

Van Dijk (SGP) vindt dat de EU beter op de kas moet letten. Maar de financiële verantwoording is steeds slechter, zegt hij. De fouten in de rapportages zijn hem een doorn in het oog. Gaat premier aandringen op meer financiële degelijkheid?

Bij een gezonde samenleving hoort een degelijke staatshuishouding, vindt ook Wijen (BBB). Kan de premier tijdens de Raad aangeven dat Nederland grote moeite heeft met de overschrijding van de normen voor schulden en tekorten door sommige lidstaten? BBB wil voorkomen dat er in de EU nieuwe gezamenlijke schulden gemaakt worden.

De stijging van het foutenpercentage in de EU-begrotingen noemt de premier "zorgelijk". Het kabinet deelt de zorgen over de hoge schulden en tekorten. Goede naleving en handhaving van de begrotingsregels is van belang, zegt hij. Dat zal ook de inzet van het kabinet in Brussel zijn.

Concurrentievermogen

Het is volgens Bontenbal (CDA) cruciaal om het gesprek over de toekomst van Europa aan te gaan. We moeten aan de slag met een nieuwe kijk op Europa en onze rol in de wereld, vindt hij. Kan Europa een voorbeeld worden in de wereld voor hoe je een sociale markteconomie bouwt?

De economie is de hoeksteen van de welvaart, zegt Dassen (Volt). Volgens hem staat het concurrentievermogen van de EU onder druk, maar het kabinet wil geen extra impuls voor de Europese begroting. Dus met welke boodschap gaat de premier naar Brussel?

Nederland werkt volgens de premier met andere landen in de EU samen om het gezamenlijke concurrentievermogen te vergroten. Hij is bereid te kijken naar alle voorstellen die daarvoor in Europa op tafel liggen.

De Kamer stemt op 16 oktober over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Direct