Debat over de aanpak van bedreiging en stalking

30 januari 2020, debat - Kan de overheid meer doen tegen bedreiging en stalking? De Kamer debatteert met de ministers Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en De Jonge (Volksgezondheid).

De belangrijkste aanleiding voor het debat is de moord op het 16-jarige meisje Hümeyra. Zij werd bedreigd en gestalkt door de moordenaar, haar ex-vriend Bekir E. De Inspectie Justitie en Veiligheid publiceerde hierover een rapport.

Er was onvoldoende aandacht voor de risico's, erkent minister Grapperhaus, waardoor Hümeyra niet de noodzakelijke bescherming kreeg. We moeten volgens hem van haar dood leren. Daarom neemt hij de aanbevelingen uit het rapport over.

Betrokken organisaties

Markuszower (PVV) is zeer kritisch: de politie bagatelliseerde Hümeyra's aangiftes, de reclassering deed helemaal niets, het Openbaar Ministerie heeft Bekir E. niet aangepakt en de rechters hebben een te lage straf opgelegd. De PVV'er wil mensen die fouten hebben gemaakt, laten ontslaan: nietsdoen is een ernstig ambtsmisdrijf.

Instanties als Openbaar Ministerie, politie, reclassering en Veilig Thuis hebben langs elkaar heen gewerkt, zo blijkt uit het inspectierapport. En die conclusie is al vaker getrokken in andere zaken, stelt Groothuizen (D66) vast. Hij wil dat de praktijk de komende jaren echt verandert en ziet daarbij een rol weggelegd voor de inspectie.

Veranderingen moeten in de haarvaten van de betrokken organisaties terechtkomen, zegt Grapperhaus. De inspectie gaat onderzoek doen naar de voortgang.

Veilig Thuis, het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling, beschouwde de zaak van Hümeyra volgens het inspectierapport als eergerelateerd geweld. Azarkan (DENK) noemt dat "institutionele vooringenomenheid": was dit ook gebeurd als het slachtoffer geen hoofddoek droeg? Maar volgens minister De Jonge heeft Veilig Thuis het wel degelijk als hoogrisicozaak behandeld.

Rol Slachtofferhulp en burgemeester

Als een zaak niet goed wordt opgepakt of de veiligheid in het geding is, kan Slachtofferhulp voortaan contact opnemen met personen met een mandaat bij de politie, de reclassering en het Openbaar Ministerie. Ook kan bij stalking een persoonlijk alarmsysteem worden ingezet, zegt minister De Jonge.

Geef ook de burgemeester een grotere rol bij het beschermen van slachtoffers tegen bedreiging en stalking, suggereren Van Dam (CDA) en Kuiken (PvdA). Grapperhaus zal bezien of dit meerwaarde heeft.

Contactverboden

Leg sneller een contactverbod op, geef slachtoffers een bewijs mee dat een contactverbod is opgelegd en treed eerder op als een contactverbod wordt overtreden. Van Nispen (SP) denkt dat zo bedreiging en stalking effectiever aangepakt worden.

Daders komen te gemakkelijk weg met het schenden van contactverboden, denken Buitenweg (GroenLinks) en Van Wijngaarden (VVD). Van der Staaij (SGP) vindt dat ze gewoon de cel in moeten.

Strafmaat doodslag

Bekir E. is veroordeeld voor doodslag en kreeg de maximumstraf van 15 jaar. Dit is te laag, vinden Kuiken (PvdA) en Van Wijngaarden (VVD). Zij pleiten voor een verhoging van het maximum naar 25 jaar. Daar sluit Van der Staaij (SGP) zich bij aan: dit gat moeten we dichten.

Minister Grapperhaus is al bezig met een wetsvoorstel om de strafmaat te verhogen.

De Kamer stemt op 4 februari over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Gemist