Debat over dakloosheid

19 december 2024, debat - Wat kunnen we doen om dakloosheid te verminderen? De Kamer debatteert met staatssecretaris Maeijer (Langdurige en Maatschappelijke Zorg) en minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening).

Nederland wil, net als andere EU-landen, ervoor zorgen dat in 2030 niemand meer dakloos is. Dit is vastgelegd in het Nationaal Actieplan Dakloosheid. Maar veel woordvoerders zien dat dit doel steeds verder uit beeld raakt. Ook doordat het aantal dakloze jongeren en arbeidsmigranten hoger is dan verwacht.

Het terugdringen van het aantal dakloze mensen is weerbarstig, erkent Maeijer: geen dakloosheid meer in 2030 is ambitieus. Maar het beleid is er nog steeds op gericht om dit te halen.

Omvang probleem

Hoe groot is het probleem van dak- en thuisloosheid? Er is veel verborgen, stille dakloosheid, zegt Van Dijk (SGP). Ook mensen die zelfredzaam zijn, vinden regelmatig geen woning. Verschillende woordvoerders sporen de bewindslieden aan om het probleem beter in kaart te laten brengen, bijvoorbeeld met een ETHOS-telling. Zowel op nationaal als op lokaal niveau moet er een duidelijk beeld zijn, vindt ook de staatssecretaris.

Het probleem van dakloosheid wordt nog groter als mensen die in een vakantiewoning verblijven, daar weg moeten, zegt Wijen (BBB). Daarom zou geregeld moeten worden dat permanente bewoning van recreatiewoningen mogelijk is. En gemeenten moet gevraagd worden om niet te handhaven.

Integrale aanpak

Dak- en thuisloosheid is een complex probleem, zegt Bruyning (NSC), dat een integrale aanpak vraagt. Zij ziet echter dat er veel versnippering is van het beleid. De staatssecretaris is verantwoordelijk voor de opvang, de minister voor het bouwen van nieuwe woningen. Wie heeft de overkoepelende verantwoordelijkheid? Maeijer benadrukt dat het haar taak is om dakloosheid te bestrijden.

Westerveld (GroenLinks-PvdA) vraagt specifiek aandacht voor daklozen met psychiatrische problemen. Die horen niet thuis in de daklozenopvang, omdat ze professionele hulp nodig hebben. Maar welke van de bewindslieden gaat ervoor zorgen dat er voor hen passende plekken komen met ondersteuning waar ze kunnen wonen?

We moeten zorgvraag en zorgaanbod beter bij elkaar brengen, beaamt Maeijer. Maar het kost vaak tijd om passende zorg goed te organiseren. Gemeenten moeten hiervoor aandacht hebben in hun plannen voor wonen en zorg, zegt Keijzer.

Bouwen

Dakloosheid kunnen we alleen oplossen met daken, zegt Beckerman (SP). Daarom zou de regering specifiek meer woningen moeten gaan bouwen voor daklozen. Er moet een omslag komen van opvang naar wonen.

Iedereen is het erover eens dat niemand ongewenst dakloos zou moeten zijn, benadrukt Van den Hil (VVD). Daarom is het belangrijk dat er snel meer wordt gebouwd. En daarvoor moeten we regels schrappen en procedures inkorten.

Een van de belangrijkste oorzaken, misschien wel dé belangrijkste, is het gebrek aan betaalbare woningen, zegt Krul (CDA). Is op Woontop gesproken over de doorstroom van begeleid wonen en beschermd wonen?

Er is een groot tekort aan betaalbare woningen, stelt Ceder (ChristenUnie, mede namens D66) vast. Dat zorgt ervoor dat uitstroom uit de opvang stokt en dat mensen na bijvoorbeeld een scheiding geen woning kunnen vinden. Hoe houden we tempo in het bouwen van betaalbare woningen voor alleenstaanden, jongeren en gezinnen?

De oplossing is bouwen, zegt Keijzer. De Woontop ging volgens haar over woningzoekenden, dus ook over daklozen. Zij werkt elke dag aan het realiseren van zo veel mogelijk woningen, waarvan twee derde betaalbaar moet zijn en 30% sociale huur. Het programma STOER (Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Regelgeving) moet helpen om sneller te bouwen.

Statushouders

Nederlanders moeten weer op de eerste plek komen, vindt Crijns (PVV). Hij stelt vast dat statushouders een woning krijgen toegewezen, terwijl de wachtlijsten steeds langer worden. Hoe leggen we dat uit aan een moeder met een kind die in een auto slapen, of aan een gezin met jonge kinderen dat al lang op een woning wacht?

De Kamer stemt op 19 december over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Direct.