Debat over buitenlandse financiering van moskeeën

30 mei 2018, debat - Voorkomen moet worden dat buitenlandse financiering van moskeeën leidt tot radicalisering. De ministers Blok (Buitenlandse Zaken), Koolmees (Sociale Zaken) en Dekker (Rechtsbescherming) debatteren met de Kamer over de mogelijkheden.

Tientallen Nederlandse moskeeën ontvangen geld uit Saudi-Arabië en Koeweit, zo berichtten NRC en Nieuwsuur in april. Deze conclusie trekken ze op basis van geheime lijsten van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Onbehagen, onmacht en onwil. Zo vat Heerma (CDA) het beeld samen van de berichtgeving over de buitenlandse financiering van moskeeën. De overheid heeft de afgelopen jaren volgens hem te weinig bereikt en gedaan. Veel studie, veel debat, veel moties, maar nog weinig echte actie, zegt Van der Staaij (SGP).

Radicale islam?

Veel woordvoerders vrezen dat financiering van moskeeën vanuit onvrije landen leidt tot het importeren van radicale en extremistische versies van de islam. Salafisme en wahabisme kunnen aan invloed winnen. Maar volgens Azarkan (DENK) is er niks mis met het aanvragen van geld bij buitenlandse fondsen. Er is in zijn ogen ook geen rechte lijn tussen financiering van moskeeën en radicalisering.

De islam is één pot nat, denkt De Graaf (PVV). Het probleem is in zijn ogen niet het salafisme of het wahabisme: de islam is radicaal in zichzelf. Daarom pleit hij voor het de-islamiseren van Nederland en het sluiten van alle moskeeën.

Rol gemeenten

Gemeenten kunnen een belangrijk rol spelen bij het aanpakken van radicalisering. Maar dan is het wel belangrijk dat de rijksoverheid relevante informatie deelt, zeggen Ploumen (PvdA) en Sjoerdsma (D66). Dat is volgens hen en andere woordvoerders de afgelopen jaren onvoldoende gebeurd.

Gemeenten moeten snelle en juiste informatie krijgen, erkent minister Koolmees. De rijksoverheid kan gemeenten volgens hem beter ondersteunen. Het moet duidelijker worden wie waarvoor verantwoordelijk is en welke mogelijkheden gemeenten hebben om ongewenst gedrag aan te pakken.

Er moet doorzettingsmacht komen om in te grijpen als er voldoende informatie is over onwenselijk gedrag, zegt Becker (VVD). Maar daar moet volgens minister Koolmees dan wel een juridische grondslag voor zijn. Die kan wellicht worden gevonden door gemeenten via de Wet Bibob (Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) meer mogelijkheden te geven, suggereren Segers (ChristenUnie) en Heerma (CDA).

Wetgeving

Minister Dekker is bezig met wetgeving om buitenlandse geldstromen transparant te maken. Maar moet er ook een verbod komen op ongewenste financiering van moskeeën (uit onvrije landen)? Karabulut (SP) vindt van wel en krijgt daarvoor bijval van Krol (50PLUS).

Het is goed dat het kabinet kijkt naar de mogelijkheden om geldstromen uit onvrije landen te beperken, zegt Van Ojik (GroenLinks), maar een totaalverbod op buitenlandse financiering staat op gespannen voet met de vrijheid van godsdienst. Volgens hem moet goed worden gekeken naar de bron van de financiering.

Hiddema (FvD) denkt dat de bestaande wetgeving al mogelijkheden biedt om het probleem aan te pakken. Volgens hem kunnen moskeeën die "religieuze scherpslijpers" een podium bieden, worden vervolgd als criminele organisatie.

Onderzoek

RAND Europe deed in 2014 in opdracht van het kabinet onderzoek naar de omvang van de buitenlandse financiering van moskeeën. Maar kregen de onderzoekers wel inzicht in de lijsten van het ministerie van Buitenlandse Zaken over financiering vanuit Saudi-Arabië en Koeweit? Daarover bestaan twijfels, maar minister Blok verzekert dat de beschikbare informatie is gedeeld.

RAND Europe is tegengewerkt in het onderzoek, vrezen Sjoerdsma (D66) en Segers (ChristenUnie). Zij pleiten daarom voor een nieuw, onafhankelijk onderzoek.

De Kamer stemt op 5 juni over de ingediende moties.

zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.

  • Kijk debatten terug via Debat Gemist