D66 wil teelt en verkoop wiet reguleren

14 februari 2017, initiatiefwetsvoorstel - Een gelijke behandeling van de voor- en achterdeur van coffeeshops. Met een initiatiefvoorstel stelt Bergkamp (D66) voor om naast de verkoop ook de teelt en aanvoer van cannabis te gedogen.

Teelt en verkoop van wiet reguleren via een gesloten keten. Dat is het doel van het initiatiefvoorstel van Bergkamp. Welke voordelen heeft regulering volgens haar?

bevordering volksgezondheid: als er zicht is op waar de wiet vandaan komt, kunnen kwaliteitseisen worden gesteld
betere criminaliteitsbestrijding: de coffeeshophouder hoeft zich niet meer in te laten met criminele organisaties
meer rechtszekerheid: door het in de wet op te nemen, wordt duidelijk wat wel en niet mag
sterkere ontmoediging: bij regulering wordt het makkelijker om een ontmoedigingsbeleid te voeren

De initiatiefneemster heeft een goede oplossing gevonden voor een juridisch ingewikkeld probleem, vindt Koolmees (D66). Dat is Van Nispen (SP) met hem eens. De huidige situatie in het softdrugsbeleid is volgens hem onhoudbaar. Ook Van Tongeren (GroenLinks) prijst de pragmatische, werkbare aanpak, waarin gezondheid vooropstaat.

Voorlichting, preventie en ontmoediging

Vanuit de verslavingszorg wordt over cannabis gesproken als "een sluipmoordenaar", zegt Van Toorenburg (CDA). Waarom moet een sluipmoordenaar gereguleerd worden? Omdat daarmee voorlichting, preventie en ontmoediging kunnen worden versterkt, reageert Bergkamp.

Welk signaal geeft de overheid af met het stempel oké op cannabis? Volgens Segers (ChristenUnie) gaat het "gewoon om rotzooi". Maar dat ligt voor tabak en alcohol niet anders, zegt Bergkamp. Ook daar is er nadrukkelijk een rol weggelegd voor de overheid in voorlichting, preventie en ontmoediging.

Het aantal wietgebruikers moet goed in de gaten gehouden worden, zegt staatssecretaris Van Rijn (Welzijn), die niet overtuigd is van de positieve gevolgen van het initiatiefvoorstel. Overigens vindt hij het goed dat in het drugsbeleid meer nadruk komt te liggen op de volksgezondheid.

Het geld van de verwachte besparing op de inzet van politie wil Volp (PvdA) vooral besteden aan preventie. Bergkamp antwoordt dat de Kamer daarover zelf beslist. Er kan worden gekozen voor meer geld voor preventie, maar ook voor een intensivering van het toezicht op de kwaliteit van de cannabis.

Een blowverbod op straat. Segers en Van Toorenburg willen een onderzoek naar de mogelijkheid om zo'n verbod in te stellen. Koolmees en Van Nispen zien er niks is.

Criminaliteit

Wordt de criminele hennepteelt wel teruggedrongen? Van Toorenburg verwijst naar het negatieve advies van het Openbaar Ministerie over het initiatiefvoorstel. Met haar voorstel verkleint Bergkamp de afzetmarkt voor illegale telers, maar zij beseft dat de illegaliteit niet helemaal zal verdwijnen.

De meerderheid van de burgemeesters wacht op regulering van de hennepteelt en -verkoop, zegt Bergkamp. De burgemeesters denken meer grip op de sector te krijgen. Maar de export van illegaal geteelde cannabis zal niet afnemen, vreest Segers. Daar kan de politie gerichter op worden ingezet, reageert de initiatiefneemster.

Zal de illegale straathandel niet toenemen? Van Oosten (VVD) is bang dat de prijs van legale cannabis hoog zal zijn, waardoor gebruikers uitwijken naar de illegaliteit. Over de prijsontwikkeling bestaan verschillende meningen, zegt Bergkamp. Zij wijst erop dat de overheid kan zorgen voor een prijsdaling, bijvoorbeeld door het aanbod te vergroten.

Gesloten keten

Volgens Bergkamps voorstel bepaalt de minister van Volksgezondheid hoeveel hennep moet worden geteeld voor de gedoogde coffeeshops. Van Oosten gaat ervan uit dat het te veel geteelde wordt vernietigd. Het kan ook later alsnog worden verkocht aan de coffeeshop, antwoordt Bergkamp, want "alle plantjes moeten worden verantwoord door telers en coffeeshophouders".

Een minister die verantwoordelijk is voor de leverantie van een bepaald product, noemt minister Blok (Justitie) "een bijzondere figuur". Ook Van Rijn vindt dat een lastig punt: de minister moet zorgen voor voldoende cannabisteelt, maar tegelijkertijd werk maken van preventie.

Wie moet er optreden als een teler de regels overtreedt? Die vraag is volgens Blok lastig te beantwoorden, want het toezicht is gespreid over burgemeester, minister en politie.

Ingezetenencriterium

Mogen gemeenten in de toekomst in het softdrugsbeleid nog wel onderscheid maken tussen inwoners en mensen van buiten de gemeente? Van Oosten wijst erop dat een wettelijke bepaling volgens de Europese Unie moet gelden voor alle inwoners van Europese lidstaten. En dan zouden grensregio's weer overspoeld kunnen raken door drugstoeristen.

Bergkamp wijst erop dat de strafbaarheid wordt gehandhaafd en dat het gaat om gereguleerd gedogen. Op grond daarvan verwacht zij dat coffeeshops buitenlanders kunnen blijven weren. Van Toorenburg noemt dat "spelen met onze grensregio's".

De Kamer sprak eerder op 1 februari over het voorstel. Stemmingen over het voorstel en de ingediende moties vinden plaats op 21 februari.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.