Correctiemechanisme tegen hoge tekorten lagere overheden

4 maart 2015, wetsvoorstel - Hoe kan het Rijk de tekorten van decentrale overheden beheersen, zonder hun autonomie te zeer aan te tasten? Minister Dijsselbloem (Financiën) verdedigt het correctiemechanisme dat hij daartoe wil invoeren.

Binnen Europa zijn afspraken gemaakt over hoe hoog het overheidstekort en de overheidsschuld maximaal mogen zijn. Daarbij gaat het niet alleen om het financieringstekort van de rijksoverheid, maar ook om dat van provincies, gemeenten en waterschappen. Er is een gezamenlijke verantwoordelijkheid bij het op orde brengen van de overheidsfinanciën, aldus de minister. In de Wet houdbare overheidsfinanciën is geregeld dat de rijksoverheid sancties kan opleggen aan lagere overheden die zich niet aan de afspraken houden. Veel decentrale overheden vonden dat een te grote inbreuk op hun autonomie. Het correctiemechanisme komt daaraan deels tegemoet.

Steun voor correctiemechanisme

Het is belangrijk om financiële discipline bij lagere overheden te kunnen afdwingen, maar het is beter om dat via bestuurlijk overleg te bereiken dan door het opleggen van boetes. Dit is de gedachte achter het correctiemechanisme, dat Dijsselbloem onder meer op verzoek van Koolmees (D66) introduceert. Eigenlijk zou Europa überhaupt niet moeten gaan over de Nederlandse overheidsfinanciën, zegt Van Dijck (PVV), die het correctiemechanisme overigens wel een verbetering vindt. Groot (PvdA) is blij dat de investeringen van gemeenten en provincies niet op slot komen te zitten. Maar hij is tegen het voorstel van Schouten (ChristenUnie) en Omtzigt (CDA) om in de wet vast te leggen dat sancties investeringen van decentrale overheden niet mogen frustreren.

D66, CDA en ChristenUnie: alleen sanctie bij Europese boete

Het is niet logisch om gemeenten of provincies een sanctie op te leggen als Nederland geen Europese boete krijgt. Dat betogen Koolmees, Omtzigt en Schouten. Maar voor Dijsselbloem gaat dat veel te ver. Hij vindt dat de minister van Financiën een eigenstandige verantwoordelijkheid heeft om op te treden als de tekorten uit de hand dreigen te lopen. De wet dreigt anders een tandeloze tijger te worden, zegt Groot. Ook Harbers (VVD) ziet niets in het verder versoepelen van het sanctie-instrumentarium. Decentrale overheden hebben dan volgens hem geen enkele reden meer om bestuurlijk overleg te laten slagen.

De Kamer stemt 10 maart over het wetsvoorstel.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.