Burgerschapsonderwijs onder de loep
29 maart 2018, debat - Hoe breng je leerlingen genoeg kennis bij van zaken als democratie, vrijheid van meningsuiting en gelijke rechten? Die vraag staat centraal in het debat over burgerschapsonderwijs met minister Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs).
"Wat zou het mooi zijn als iedereen zijn grondrechten kende", verzucht Kuzu (DENK). Maar Nederlandse leerlingen hebben minder burgerschapskennis dan hun leeftijdsgenoten uit vergelijkbare landen als België en de Scandinavische landen, zo blijkt uit internationaal onderzoek. Ze weten minder goed hoe de democratie werkt en hebben minder oog voor gelijke rechten voor verschillende groepen.
Mogelijkheden voor verbetering
Maatschappijleer op school faalt, kopte het AD naar aanleiding van het internationale onderzoek. Maar die alarmerende kop verdient nuancering, vindt Rog (CDA): in Nederland krijg je pas maatschappijleer na je 14de, terwijl het onderzoek onder 14-jarigen is gedaan. Wel pleit hij ervoor om de positie van maatschappijleer te verstevigen.
De belangrijkste conclusie van het rapport is niet dat ons onderwijs faalt, maar dat te veel jongeren de indruk hebben dat hun mening er niet toe doet, denkt Westerveld (GroenLinks). Betrek ze dus actief in medezeggenschapsraden en voorkom dat ze door prestatiedruk op school niet meer maatschappelijk betrokken zijn.
Burgerschap begint met samen naar school gaan, meent Kwint (SP): in de klas leer je immers hoe je omgaat met botsende meningen en overtuigingen. Ouders zouden daarom geen vrijstelling voor thuisonderwijs moeten krijgen omdat er toevallig geen school van hun geloofsrichting voorhanden is, vindt hij. "Dan breng je je kinderen die waarden maar buiten schooltijd bij", aldus Kwint.
Wetsvoorstel en curriculumherziening
Minister Slob is bezig met een wetsvoorstel om de burgerschapsopdracht van het onderwijs verder te verstevigen. Hij hoopt daarin de gemeenschappelijke kern van het onderwijs duidelijker te maken. Daarbij moeten zaken als respect, mensenrechten en kennis van de democratische rechtsstaat centraal staan, aldus de minister.
Het curriculum wordt op dit moment integraal herzien. Burgerschap krijgt daarin een vaste, prominentere plek. Daarom komt dit debat te vroeg, stelt Van Meenen (D66): wacht eerst af hoe het nieuwe curriculum eruit gaat zien. Ook minister Slob roept de Kamer op om de ontwikkelteams die met de herziening bezig zijn, de ruimte te geven om hun werk te doen.
Verschillende volksvertegenwoordigers dragen suggesties aan voor onderwerpen die in het herziene curriculum aan de orde moeten komen:
- Van den Hul (PvdA): laat scholen seksuele weerbaarheid, veiligheid en diversiteit in hun curriculum opnemen
- Beertema (PVV): benadruk de gedeelde Nederlandse identiteit en verbondenheid met de nalatenschap van onze voorouders
- Heerema (VVD): besteed in docentenopleidingen genoeg aandacht aan de omgang met klassen waarin bijvoorbeeld het gesprek over de holocaust veel spanning oplevert
- Van Raan (PvdD): geef aandacht aan duurzaamheid als een van de onderliggende principes van goed burgerschap
De Kamer stemt op 3 april over de ingediende moties.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Gemist