Burgerinitiatief Bevolkingsonderzoek borstkanker

7 september 2023, debat – Het bevolkingsonderzoek naar borstkanker is voor veel vrouwen pijnlijk. De Kamer debatteert met minister Kuipers (Volksgezondheid) over het burgerinitiatief Bevolkingsonderzoek borstkanker.

Mevrouw Van der Draaij wijst er namens het burgerinitiatief op dat een op de vijf vrouwen het borstkankeronderzoek als pijnlijk ervaart. 5% van de deelnemers noemt het zelfs extreem pijnlijk. Voor het onderzoek is inmiddels een minder pijnlijke aandrukmethode ontwikkeld. Bovendien kan onder bepaalde voorwaarden echografie een alternatief bieden. Deelnemers zouden hiervoor moeten kunnen kiezen.

Alle woordvoerders spreken hun waardering uit voor het burgerinitiatief. Het gevoel dat er in het bevolkingsonderzoek naar borstkanker meer aandacht wordt besteed aan de betrouwbaarheid dan aan de pijnbeleving wordt breed gedeeld. Maeijer (PVV) wijst erop dat de pijnbeleving ook invloed heeft op de deelname aan het bevolkingsonderzoek.

Alternatieven

Een alternatief moet betrouwbaar, haalbaar en betaalbaar zijn, zegt Pouw (BBB). Zij vraagt waarom een alternatief als echografie nog niet wordt toegepast. Drost (ChristenUnie) denkt dat AI een belangrijke rol kan spelen in de effectiviteit van het onderzoek. Kuipers bevestigt dat: AI kan helpen bij complexe beeldanalyse en risico-inschatting.

Van den Berg (CDA) wijst erop dat de druk-informatie-gestuurde mammografie een Nederlandse vinding is, maar hier niet wordt toegepast. Heeft dat te maken met de monopoliepositie van een bepaalde leverancier van apparatuur? Voelen leveranciers wel voldoende aansporing om alternatieven te ontwikkelen, vraagt Dijk (SP).

Onderzoek

Mammografie is op dit moment de beste opsporingsmethode, benadrukt Kuipers. Het kost volgens hem jaren om te bepalen of alternatieven net zo effectief zijn. Hij ziet het als zijn verantwoordelijkheid om deelnemers te beschermen tegen schijnzekerheid en andere nadelige gevolgen. Om die reden wil hij in het bevolkingsonderzoek nog geen alternatieven aanbieden.

De minister benadrukt overigens dat vaart moet worden gemaakt met het onderzoek naar alternatieven. Nederland is volgens hem een van de koplopers in het onderzoek naar screeningsmethoden, effectieve communicatie, (pijn)beleving en gepersonaliseerde screening.

Sekse

Waarom wordt er nog steeds minder onderzoek gedaan naar seksespecifieke klachten van vrouwen, vraagt Westerveld (GroenLinks, mede namens PvdA). Ook Paulusma (D66) wijst op de schadelijke gevolgen van het feit dat in de medische wereld de man "nog steeds de maatstaf is". Als mannen zo'n onderzoek zouden moeten ondergaan, was er al lang iets beters ontwikkeld, voegt Tielen (VVD) toe.

De Kamer stemt op 12 september over de moties die tijdens dit debat zijn ingediend.

Zie ook: