Belastingafspraken met multinationals ter discussie

5 maart 2015, debat - Staatssecretaris Wiebes (Financiën) is het met de Kamer eens dat er meer transparantie moet komen over belastingafspraken met internationale bedrijven. Zo wordt volgens hem ook duidelijk dat het Nederlandse systeem eerlijk en logisch is.

Bieden de Nederlandse belastingverdragen met andere landen te makkelijk gelegenheid tot belastingontwijking door multinationals? Welke gunstige afspraken (tax rulings) heeft de Belastingdienst gemaakt met internationale bedrijven zodat die zich in Nederland willen vestigen? En mag dat allemaal, ook van de Europese Unie? In november 2014 verscheen een rapport hierover van de Algemene Rekenkamer. Wiebes was blij met de algemene conclusie dat Nederland niet uit de pas loopt. Maar met landen als Luxemburg, Zwitserland en Engeland moet Nederland niet vergeleken willen worden, vinden Klaver (GroenLinks), Merkies (SP) en Schouten (ChristenUnie).

Belastingontwijking is schadelijk en ongewenst

Volgens Omtzigt (CDA) is het gebruik van fiscale mogelijkheden doorgeschoten. Dit gaat ten koste van ontwikkelingslanden en mkb-bedrijven, stelt Schouten. Groot (PvdA) betoogt dat bijvoorbeeld brievenbusfirma's afbreuk doen aan de reputatie van Nederland. En wat kost alle hulp en controle door de Belastingdienst wel niet?, vragen Merkies en Schouten. Neppérus (VVD) vindt het onzin om Nederland te zien als belastingparadijs. Volgens onafhankelijk Kamerlid Van Vliet is "Nederland belastingparadijs" hooguit een ongewenst neveneffect. Beiden vrezen dat dit beeld slecht is voor het vestigingsklimaat en dus werkgelegenheid zal kosten. Misschien moet het belastingsysteem gewoon simpeler, suggereert Omtzigt, want dan is er ook minder reden en gelegenheid tot belastingontwijking.

Nederlandse belastingregels houden rekening met internationale context

Wiebes ziet de grensoverschrijdende belastingpraktijk van Nederland, als klein land met een grote economie en dus veel grensoverschrijdende economische relaties, als eerlijk en logisch. Nederland probeert daarbij drie regels te hanteren: alle bedrijven gelijk behandelen, winst belasten waar waarde wordt gecreëerd en zekerheid vooraf verschaffen. Dat laatste is precies wat tax rulings beogen. Er is dus geen sprake van handjeklap of onderhandelingsruimte. Laat Nederland zich op het terrein van belastingontduiking niet als groot land gedragen en niet eenzijdig maatregelen nemen, bepleit Wiebes. Zo is het "onlogisch en ontijdig" om bronheffing op rente en royalty's in te voeren bij belastingontwijking naar belastingparadijzen, zoals Groot voorstelt.

Zorg voor meer openheid over belastingafspraken met bedrijven

Wat te doen aan ongewenste belastingconstructies? Voor Schouten, Koolmees (D66) en Omtzigt is "transparantie" het toverwoord. Aan automatische gegevensuitwisseling tussen belastingdiensten over belastingafspraken, genoemd door verschillende woordvoerders, wordt volgens Wiebes al gewerkt. Groot vraagt om vaker vertrouwelijke inzage in bijzondere gevallen, maar dat is Wiebes in principe niet van plan. Merkies wil dat multinationals in elk land in hun jaarverslagen aangeven wat zij aan belasting betalen. Voor Klaver is strengere controle op belastingafspraken een belangrijk middel, dat bovendien nog veel geld kan opleveren. Wiebes beaamt dit, maar "we zijn wat dat betreft al verder dan de heer Klaver denkt". Koolmees hamert op internationale samenwerking.

De Kamer stemt op 10 maart over de ingediende moties.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.