Behandeling Wijziging Wet op het bevolkingsonderzoek afgerond

8 juni 2022, wetsvoorstel - Ontwikkelingen op het gebied van preventief gezondheidsonderzoek maken dat minister Kuipers (Volksgezondheid) voorstelt om de wetgeving aan te passen. De Kamer debatteert er met hem over.

Het is goed dat mensen meer verantwoordelijkheid voor hun gezondheid kunnen nemen, zegt minister Kuipers. Preventief onderzoek is daar voor velen steeds meer een onderdeel van. Het aanbod is steeds breder geworden, van een simpele fitheidstest tot een specifieke scan. En tegenwoordig biedt niet alleen de overheid preventief onderzoek aan, maar ook de markt. Het wetsvoorstel is bedoeld om op deze ontwikkelingen in te spelen.

Wenselijkheid

We moeten onwenselijk medisch onderzoek en handelen voorkomen, zegt Hijink (SP). De wetswijziging van de minister maakt het volgens hem mogelijk dat op elke straathoek een MRI-scan wordt aangeboden, zonder dat daarvoor een vergunning nodig is. Terwijl is aangetoond dat dit soort scans niet kosteneffectief zijn.

Er is een situatie gegroeid waarin mensen zoeken naar mogelijkheden voor bijvoorbeeld bodyscans, stelt Kuipers vast, in Nederland of over de grens. De minister wil dat met het wetsvoorstel reguleren.

Wordt de kloof tussen arm en rijk niet groter als er meer mogelijkheden komen voor preventief onderzoek waar mensen zelf voor betalen? Verschillende woordvoerders vragen zich dit af. Maar minister Kuipers verwacht niet dat het zo'n vaart zal lopen. Het aantal mensen dat zulke onderzoeken ondergaat, is vooralsnog beperkt. Mochten er wel gezondheidsverschillen ontstaan, dan moet de overheid kijken naar het breed aanbieden van dat preventieve onderzoek.

Slootweg (CDA) vreest dat commerciële aanbieders van preventief gezondheidsonderzoek gaan inspelen op de angst van mensen. Als de rol van de huisarts als poortwachter wordt ondergraven, kan dat leiden tot veel vervolgonderzoeken en extra druk op de zorg. Heerema (VVD) betoogt dat eerdere signalering van een medisch probleem ook kan leiden tot het voorkomen van zwaardere zorg, omdat eerder kan worden ingegrepen.

Nevenbevindingen

Bij het uitvoeren van preventieve onderzoeken kunnen er ook aanwijzingen voor andere ziektes worden gevonden. Moeten deze nevenbevindingen wel of niet worden gemeld? Minister Kuipers wil aansluiten bij hoe hiermee wordt omgegaan in de reguliere zorg, op basis van een advies van de Gezondheidsraad uit 2014. Zo moet er terughoudend worden omgegaan met het melden van bevindingen over onbehandelbare ziekten.

De deur lijkt open te worden gezet voor commerciële aanbieders, stelt Westerveld (GroenLinks) vast. En die hebben, zo veronderstelt ze, een commercieel belang om nevenbevindingen zo veel mogelijk wel te melden, omdat dit leidt tot vervolgonderzoek.

Gezondheidsraad

Met de wetswijziging vervalt de plicht om de Gezondheidsraad om advies te vragen bij preventief onderzoek, concludeert Van der Laan (D66). Maar zij vindt het belangrijk dat deze organisatie betrokken blijft bij het aanbieden en verrichten van dit soort onderzoek door de rijksoverheid.

Zowel aan de voorkant, bij het proefbevolkingsonderzoek, als later, bij de uitvoeringstest, blijft de Gezondheidsraad betrokken, antwoordt Kuipers.

De Kamer debatteerde eerder op 9 september 2021 over het wijzigen van de Wet op het bevolkingsonderzoek. Zij stemt op 21 juni over het wetsvoorstel.

Zie ook: