Behandeling Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie afgerond
10 april 2024, wetsvoorstel - Gemeenten moeten meer mogelijkheden krijgen om de warmtevoorziening te verduurzamen, vinden minister De Jonge (Binnenlandse Zaken) en minister Jetten (Klimaat en Energie). De Kamer debatteert over hun wetsvoorstel.
Door het aanpassen van de Omgevingswet en de Gaswet krijgen gemeenten meer instrumenten om lokale regels te maken voor de overgang van aardgas naar duurzame vormen van energie. Ze kunnen bijvoorbeeld wijken aanwijzen die overstappen van aardgas op een warmtenet.
Gemeenten en Rijk
Gemeenten snakken naar deze wet, zegt Paternotte (D66), omdat ze daarmee meer zekerheid kunnen bieden aan bewoners en bedrijven. Ook Bontenbal (CDA) is positief over de extra mogelijkheden die gemeenten krijgen. Hij wil wel dat de rijksoverheid een gezamenlijk kader met algemene regels vaststelt, zodat men niet gaat cherrypicken.
Kosten en draagvlak
Wat maatschappelijk het meest wenselijk is, betoogt Kröger (GroenLinks-PvdA), moet voor mensen ook het meest aantrekkelijke alternatief zijn. Voor het draagvlak is het belangrijk dat de energierekening niet stijgt bij een aansluiting op een warmtenet.
Of het maatschappelijk wenselijk is om een warmtenet aan te leggen, hangt af van de omgeving, legt De Jonge uit. In gebieden met hoge en dichte bebouwing is een warmtenet eerder een logische keuze.
Gemeenten zouden wijken alleen mogen laten overstappen op een warmtenet als ze kunnen aantonen dat de kosten voor bewoners niet stijgen, vindt Erkens (VVD). Hij pleit voor één loket om huishoudens te ontzorgen bij het verduurzamen van hun energiegebruik.
De inzet is om huishoudens te ontzien, verzekert Jetten, en te voorkomen dat zij opdraaien voor hoger dan verwachte kosten van warmtenetten. Hij denkt dat een waarborgfonds daarbij kan helpen.
Lage inkomens
Ook de 5% kwetsbaarste huishoudens moet het kunnen meemaken, zegt Flach (SGP) over de warmtetransitie. Klimaatbeleid zal rechtvaardig zijn, of het zal niet zijn, stelt Beckerman (SP). Zij wil voorkomen dat mensen met een laag inkomen meer voor hun energie gaan betalen.
Postma (NSC) betoogt dat het met name voor mensen met een laag inkomen belangrijk is dat ze "niet meer dan anders" gaan betalen. Als dat niet zo blijkt te zijn en mensen gedwongen zijn overgestapt naar een warmtenet, hebben ze volgens haar recht op compensatie. Maar compensatie kan leiden tot hoge kosten en het is lastig om dit individueel te regelen, reageert De Jonge.
Tarieven
Het is de bedoeling dat de Wet collectieve warmte (Wcw) de bestaande Warmtewet vervangt en zorgt voor een verdere ontwikkeling van collectieve warmtesystemen. Grinwis (ChristenUnie) stelt vast dat de behandeling van dit wetsvoorstel op zich laat wachten. Hij wil daarom nu alvast regelen dat de tarieven voor warmte op werkelijke kosten gebaseerd moeten zijn en dat de ACM daarvoor data gaat verzamelen.
Jetten is positief over het verzamelen van data door de ACM, ook omdat dit kan helpen bij een internationale vergelijking van warmtenetten.
Dwang en twijfel
Er gaat veel dwang uit van deze wet, stelt Madlener (PVV) vast: bij veel mensen zal de gaskraan worden afgesloten. Verduurzaming en warmtenetten worden in zijn ogen opgedrongen aan bewoners. Mensen kunnen er wel degelijk voor kiezen om niet mee te doen aan een warmtenet, zegt Jetten, en bijvoorbeeld in plaats daarvan hun huis te verwarmen met een warmtepomp.
Gaan we hier niet heel veel spijt van krijgen? Ook Vermeer (BBB) is er niet van overtuigd dat het aanleggen van warmtenetten altijd een goed idee is. De wet zou wat hem betreft alleen moeten gelden voor toekomstbestendige warmtenetten, die niet afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen.
De Kamer debatteerde eerder op 27 maart over het wetsvoorstel. De stemmingen over de ingediende moties zijn op 16 april. Over het wetsvoorstel stemt de Kamer op 23 april.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
- Kijk debatten terug via Debat Direct.