Behandeling initiatiefwetsvoorstel versobering BOR afgerond

11 april 2024, initiatiefwetsvoorstel - Met het versoberen van de bedrijfsopvolgingsregeling wil Maatoug (GroenLinks-PvdA) het belastingstelsel eerlijker maken. De Kamer debatteert over haar initiatiefwet.

Op 30 maart 2023 was de eerste termijn van de woordvoerders. Het initiatiefwetsvoorstel was destijds niet alleen door Maatoug ingediend, maar ook door PvdA'er Nijboer, die na de verkiezingen de Kamer heeft verlaten. Het is gericht tegen de mogelijkheden die de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) biedt aan aandeelhouders van (familie)bedrijven om minder erfbelasting te betalen.

Erfbelasting en BOR

Het uitgangspunt van de erf- en schenkbelasting is dat we mensen gelijk behandelen, zegt Maatoug. Maar de BOR zorgt ervoor dat je veel minder belasting betaalt als je een bedrijf erft. Deze regeling is volgens haar het gevolg van de "lobby van rijke erfgenamen" en pakt onrechtvaardig uit: het geeft een belastingvoordeel aan mensen die dat niet nodig hebben.

Staatssecretaris Van Rij (Financiën), die de Kamer adviseert, zegt dat het kabinet ook plannen heeft om BOR-regels aan te scherpen. Maar die gaan veel minder ver dan de voorstellen van Maatoug.

Aandelenpercentage

Het initiatiefwetsvoorstel zorgt ervoor dat alleen mensen die meer dan 25% van de aandelen van een bedrijf in handen hebben, gebruik mogen maken van de BOR. Dit percentage is arbitrair, erkent Maatoug, maar bij lagere percentages is volgens haar eerder sprake van gewone aandeelhouders dan van bedrijfsopvolging. Daarnaast beperkt ze de vrijstelling van erfbelasting tot 25% over de eerste 4 miljoen van het bedrijfsvermogen.

Eerder is besloten dat de BOR vanaf 2025 ook gaat gelden voor erfgenamen met heel kleine belangen, minder dan 0,5%, in familiebedrijven als die door vererving, huwelijksvermogensrecht of schenking zijn verkregen. De WOR is hier nooit voor bedoeld, vinden Idsinga (NSC) en Sneller (D66), en het kost jaarlijks tientallen miljoenen. Daarom stellen zij voor om deze verruiming van de zogenaamde verwateringsregeling terug te draaien. Staatssecretaris Van Rij komt nog met een brief over dit onderwerp.

Familiebedrijven 

Familiebedrijven richten zich op de lange termijn en zijn waardevol voor lokale gemeenschappen en de Nederlandse economie, vinden verschillende woordvoerders. De combinatie van dit initiatiefwetsvoorstel en andere versoberingen zorgt ervoor dat familiebedrijven niet meer kunnen worden overgedragen aan de volgende generatie, waarschuwt Van Eijk (VVD), maar moeten worden verkocht om de erfbelasting te betalen. Vermeer (BBB) is het daarmee eens: met dit initiatiefwetsvoorstel dreigen we bedrijven de grens over te jagen.

Het romantische beeld van de bakker op de hoek wordt gebruikt om multimiljonairs minder belasting te laten betalen, zegt Maatoug. Een generieke vrijstelling voor erfgenamen is in haar ogen ondoelmatig om problemen met de opvolging bij een beperkt aantal bedrijven te voorkomen. Er gaan via de BOR honderden miljoenen naar de rijkste families van het land, constateert Stultiens (GroenLinks-PvdA), die het initiatiefwetsvoorstel dan ook steunt.

De Kamer stemt op een later moment, na ontvangst van de door staatssecretaris Van Rij toegezegde brief, over het initiatiefwetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende motie.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct.