Behandeling initiatief maximumaantal moties afgerond

30 januari 2025, debat - De Kamer debatteert met Bontenbal (CDA) over zijn plan om een grens te stellen aan het aantal moties dat een partij ieder jaar mag indienen.

Bontenbal stelt voor om in het Reglement van Orde, waarin de regels staan over de gang van zaken in de Kamer, vast te leggen dat elke fractie jaarlijks 150 moties mag indienen, plus één extra motie per fractielid. Een fractie van 10 leden kan dan 160 moties indienen. Daarnaast zet de initiatiefnemer in op een maximum van twee moties per fractie per debat, behalve bij wetgevingsoverleggen. Op 23 januari was de eerste termijn van de woordvoerders. Daarop reageert initiatiefnemer Bontenbal nu.

Kwaliteit moties

De Tweede Kamer is te veel bezig met profilering en te weinig met het controleren van de regering en haar beleid, constateert Bontenbal: de Kamer verkeert in een permanente staat van hijgerigheid en de stortvloed aan moties is daar een symptoom van. Een motiequotum laat de Kamer beter functioneren, zo luidt zijn redenering.

Lahlah (GroenLinks-PvdA) vraagt zich af of een motiebeperking de kwaliteit van de moties verbetert. De "wil om te scoren" blijft bestaan, benadrukt ze. Het middel wordt scherper door schaarste, reageert Bontenbal. Het dwingt Kamerleden en fracties om zorgvuldiger te kijken naar de inhoud. Dat is nodig, want het "instrument van de motie is nu bot".

Stoffer (SGP) is geen voorstander van een quotum, maar kan zich voorstellen dat het initiatief Kamerleden aanspoort om de inhoud van moties nog scherper te beoordelen. Bontenbal heeft er weinig geloof in dat "vrijwillige afspraken" leiden tot gedragsverandering. Hij beschouwt zijn voorstel daarom als noodzakelijk.

Het schrijven van moties is een vak, beklemtoont Postma (NSC). Als we de kwaliteit van moties willen verbeteren, moeten Kamerleden en fracties zich ervoor inzetten om moties schrijven "tot in de puntjes" te beheersen.

Ceder (ChristenUnie) denkt niet dat het voorstel het aantal "onzinmoties" terugdringt. Kamerleden zullen die blijven indienen, verwacht hij.

Controlerende taak

Kamerleden moeten de regering controleren en kunnen slecht kabinetsbeleid veranderen met onder andere moties, zegt Van Nispen (SP). Maar dit voorstel slaat dat instrument uit handen van de parlementariërs.

Wat als een partij een motie van wantrouwen wil indienen maar die geen moties meer heeft, vraagt Ergin (DENK). De Kamer heeft naast moties nog talloze andere instrumenten om het kabinet ter verantwoording te roepen, reageert Bontenbal. Maar hij is bereid om de motie van wantrouwen uit te zonderen van het motiequotum.

Eerdmans (JA21) kan zich niet vinden in een motiemaximum per debat. Soms zijn onderwerpen voor een fractie zo urgent dat ze daar hun meeste moties aan willen wijden. Met een quotum per debat kan de Kamer de regering moeilijker controleren.

Een motiequotum betekent nog meer betutteling en nog meer regels, betoogt Vermeer (BBB). Hij ziet niets in het opleggen van beperkingen aan volksvertegenwoordigers.

Grondwet

Een motielimiet schuurt in de ogen van Markuszower (PVV) te veel met artikel 67 van de Grondwet, omdat die de vrijheid van beraadslaging van de Kamer zou beperken.

Bontenbal bestrijdt dat zijn voorstel in strijd is met de Grondwet: artikel 67 spreekt niet letterlijk over moties en laat ruimte aan de Kamer om zelf afspraken te maken over de voorwaarden waaronder beraadslaging en besluitvorming plaatsvinden.

Toezeggingen

Kamerleden kunnen het kabinet om een toezegging vragen om iets te doen. Er is niet altijd een motie nodig, zegt Kamminga (VVD).

Van Dijk (CDA) wijst op het risico dat een bewindspersoon puur een toezegging kan doen om maar van de kritische Kamer af te zijn. Op dit moment staan er meer dan 1.700 toezeggingen in het toezeggingenregister.

De Kamer stemt op 4 februari over het voorstel tot wijziging van het Reglement van Orde.

Zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct