Begroting VWS, eerste termijn Kamer

24 januari 2024, begroting - De Kamer bespreekt de begroting van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor 2024.

Stijgende kosten, personeelstekorten, bureaucratie, eigen risico, jeugdzorg en preventie. Deze en meer onderwerpen komen aan bod in de eerste termijn van de woordvoerders in het debat over de begroting van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Kosten, personeelstekort en regeldruk

Mensen betalen gemiddeld een kwart van hun inkomen aan de gezondheidszorg, stelt Tielen (VVD) vast. Daarom moeten we zoeken naar manieren om de kosten te beperken. Bijvoorbeeld door meer passende en zinnige zorg en boetes bij no-shows.

De doemscenario's over snel stijgende zorgkosten zijn nog niet uitgekomen, constateert Agema (PVV). En ook voor de toekomst verwacht ze dat de kosten minder zullen stijgen dan verwacht, bijvoorbeeld door innovaties. In haar ogen moet de focus verlegd worden van kostenbeheersing naar het grote personeelstekort.

Het is onethisch om geen keuzes te maken, zegt Paulusma (D66), anders wordt de zorg ontoegankelijk en onbetaalbaar. Daarom moeten we het gesprek aangaan over wat nuttig is en wat niet.

Administratieve lasten, hoge werkdruk en lage salarissen maken het onaantrekkelijk om in de zorg te werken, stelt Dobbe (SP). Zij roept de minister op om de bureaucratie te verminderen, zorgmedewerkers meer vertrouwen en zeggenschap te geven en hen beter te belonen. Regeldruk is als een schimmel, zegt Van Dijk (SGP), die zich steeds verder uitbreidt en de arbeidsvreugde bederft.

Eigen risico en basispakket

Te veel mensen mijden de zorg vanwege de hoge kosten, zegt Bushoff (GroenLinks-PvdA). Hij stelt voor om het eigen risico met 100 euro te verlagen en mondzorg op te nemen in het basispakket. De zorg staat op klappen, stelt Ergin (DENK). Steeds meer mensen mijden de zorg en de premies worden steeds hoger.

Waarom staan we toe dat er miljardenwinsten worden gemaakt, terwijl de marktwerking voor een tweedeling zorgt? Dijk (SP) wil het eigen risico afschaffen én een verbod op winst in de zorg. 

Ouderen- en mantelzorg

Het is belangrijk dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen, zegt Joseph (NSC). Het zorglandschap is volgens haar te complex en te gefragmenteerd geworden. Daarom moeten we de wet- en regelgeving vereenvoudigen.

Ouderen moeten langer thuis blijven wonen, zegt Van der Plas (BBB), maar krijgen daar vaak onvoldoende zorg door de personeelstekorten. Het zou goed zijn als ze weer de mogelijkheid krijgen om naar een verzorgingshuis te gaan. Ook Eerdmans (JA21) wil de verzorgingshuizen in ere herstellen: veel ouderen hebben daar behoefte aan.

Door de sterk vergrijzende samenleving wordt mantelzorg steeds belangrijker, benadrukt Van den Hil (VVD). Er zijn al veel regelingen om mantelzorgers te ondersteunen, maar die zijn onbekend en ook niet altijd goed op elkaar afgestemd.

Jeugdzorg en ggz

Synhaeve (D66) vraagt aandacht voor de problemen in de ggz en de jeugdzorg. Jongeren willen vooral beter worden, zegt ze, maar we maken het hun erg moeilijk metellenlange wachtlijsten, zorgorganisaties die naar elkaar wijzen en wisselende hulpverleners.

We moeten als samenleving weer meer naar elkaar omzien, vindt Bikker (ChristenUnie), en meer aandacht hebben voor mensen met mentale problemen. Samen met andere Kamerleden heeft zij een initiatiefwetsvoorstel ingediend om te komen tot integrale suïcidepreventie.

Preventie

De jonge generatie moet in een gezonde omgeving kunnen opgroeien, zegt Krul (CDA), waarbij het niet mag uitmaken in welke wijk je wieg heeft gestaan. Hij pleit onder andere voor het beperken van tabaksverkooppunten en het stimuleren van gezonde voeding.

Het is slecht nieuws dat we niet op koers liggen om de doelen van het Nationaal Preventieakkoord te halen, zegt Slagt (GroenLinks-PvdA). Zij vraagt om een samenhangende visie op gezondheid.

Jansen (NSC) pleit voor een aanpak op basis van "Health in All Policies". Hoelang mensen in goede gezondheid leven, wordt volgens haar namelijk niet alleen bepaald door de kwaliteit van zorg, maar bijvoorbeeld ook door onderwijs en luchtkwaliteit.

Corona

Zorgen coronavaccinaties voor klachten die lijken op long covid? Volgens Bijwerkingencentrum Lareb is er geen bewijs, maar er is wel aanleiding voor meer onderzoek. Van Houwelingen (FVD) wijst op Thais en Japans onderzoek, waaruit ernstige bijwerkingen naar voren komen. Wat gebeurt er met deze alarmsignalen?

Innovatie

Spraakcomputers zijn belangrijk voor mensen die letterlijk geen stem hebben, betoogt Westerveld (GroenLinks-PvdA), zodat ze weer kunnen communiceren. Maar nu wordt dit hulpmiddel te vaak niet vergoed. Daarom oppert ze om hiervoor 1,8 miljoen euro extra vrij te maken.

Het debat over de begroting gaat op 25 januari 2024 verder met de reactie van minister Helder en staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct