Begroting VWS afgerond

24 oktober 2024, begroting - De Kamer debatteert met minister Agema (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en de staatssecretarissen Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) en Maeijer (Langdurige en Maatschappelijke Zorg) over de begroting van hun ministerie voor 2025.

De problemen in de zorg zijn groot, zegt Agema, maar er zijn ook oplossingen. De zorg gaat over het leven van mensen, benadrukt Maeijer, en als politiek kunnen en moeten we het verschil maken. Karremans betoogt dat het niet alleen gaat om geld maar ook om het makkelijker maken van gezonde keuzes.

Bezuinigingen

Bezuinigt de minister nu wel of niet op de pandemische paraatheid? Paulusma (D66) concludeert dat Agema in brieven en interviews daarover steeds verschillende signalen geeft. Geef de garantie dat deze bezuiniging alsnog wordt geschrapt, vraagt Bushoff (GroenLinks-PvdA).

Nederland moet voldoen aan zijn NAVO-verplichtingen, zegt Agema, en dit overlapt met pandemische paraatheid. Er wordt bezien wat nodig is voor weerbare zorg. Wel zijn er in het regeerprogramma afspraken gemaakt over bezuinigingen. Daarom staan de capaciteitsverhoging bij de GGD en het verbeteren van de modellering door het RIVM voorlopig on hold.

De zorg zit te springen om nieuwe werknemers, zegt Bikker (ChristenUnie), dus het is onlogisch om te bezuinigen op het stagefonds. Als stagiaires niet goed worden begeleid, zo vult Westerveld (GroenLinks-PvdA) aan, leidt dat tot een grotere uitval.

De Algemene Rekenkamer heeft vastgesteld dat het stagefonds een ondoelmatig instrument is, zo reageert Agema. Het tekort aan stageplekken blijkt er niet mee te worden opgelost.

Vergrijzing, arbeidsmarkt en administratieve lasten

De komende jaren zet de vergrijzing door, stellen Agema en Maeijer vast, terwijl er een personeelstekort is. Er moeten stappen gezet worden om dit op te vangen. Belangrijk zijn het verlagen van administratieve lasten, het anders organiseren van (ouderen)zorg en het bevorderen van vakmanschap en werkplezier.

Joseph (NSC) spoort de minister aan om meer de regie te nemen bij het bestrijden van de administratieve lasten. Er is al heel veel in gang gezet, verzekert Agema.

Regionale ziekenhuizen

De voorgenomen sluiting van afdelingen in het Zuyderlandziekenhuis leidde eerder tot onrust en een debat op 26 september. Claassen (PVV) vraagt wat er gebeurt met de pilot voor arbeidsbesparende technologieën en de budgetfinanciering. Het ziekenhuis gaat er zelf over, zegt Agema, maar men wil dit oppakken.

Ondanks de genomen maatregelen blijft de ziekenhuiszorg in de regio's onder druk staan, constateert Rikkers (BBB). Marktwerking lijkt ertoe te leiden dat de invloed van de politiek zo beperkt is dat die geen beslissingen meer kan nemen over kwaliteit en beschikbaarheid van zorg in de regio.

Er lijken vooral ziekenhuisafdelingen gesloten te worden in regio's met sociaaleconomische achterstanden, ziet Dijk (SP). Dat de zorg daar steeds meer op afstand wordt geplaatst, leidt volgens hem onder andere tot hogere prenatale sterfte.

Genderdysforie 

Van Meijeren (FVD) heeft twijfels over effectiviteit en kosten van de behandeling van genderdysforie. In zijn ogen zou het beter zijn om mensen met deze diagnose geen hormoonbehandelingen en operaties maar psychische hulp aan te bieden.

Sommige mensen worden geboren met het gevoel dat ze in het verkeerde lichaam zitten, zegt Agema. Dit heeft een grote impact op hun leven en ze moeten daarom volgens haar zo goed mogelijk gesteund worden.

Van Dijk (SGP) denkt dat er onvoldoende bekend is over mensen met transitiespijt. Hij pleit voor onderzoek naar hoe hulp aan deze groep is geregeld. Er loopt al een onderzoek van de Gezondheidsraad, zegt Agema. Zij wil de adviezen die daaruit voortkomen afwachten.

Preventie

Er wordt bezuinigd op het geld voor preventie, erkent Karremans in reactie op vragen daarover, maar dit gaat om slechts 2% van het budget. En veel terreinen worden ontzien.

De gezondheidsverschillen worden groter door het beleid van het kabinet, denkt Slagt (GroenLinks-PvdA): het gaat steeds meer uitmaken waar je woont. Zij maakt zich onder andere zorgen over de gevolgen van de bezuinigingen op de verslavingszorg en de hulp bij huiselijk geweld.

Tielen (VVD) waarschuwt dat jonge kinderen door te veel schermen en te weinig buitenspelen bijziend of soms zelfs blind worden. Dit is een serieus probleem, erkent Karremans. Hij ziet een rol weggelegd voor ouders en wil in de Europese Jeugdraad de rol van sociale media bespreken. Eerdmans (JA21) vraagt de staatssecretaris om in gesprek te gaan met socialemediabedrijven, onder andere over het beperken van de schermtijd.

Jansen (NSC) vreest dat de doelstellingen om te komen tot een rookvrije generatie niet worden gehaald. Daarom vraagt zij om aanvullende maatregelen, zoals een rookverbod voor auto's waar een kind in zit. Kies voor de meest effectieve maatregel om roken te verminderen, suggereert Krul (CDA): verhoog de accijns op tabak.

Voorzorgsbeginsel

Bij zowel het gebruik van landbouwgif als het omgaan met het risico van zoönoses moet volgens Ouwehand (PvdD) het voorzorgsbeginsel gelden. Het kabinet zou in de discussie hierover niet alleen de belangen van de boeren voor ogen moeten hebben maar ook de risico's voor de volksgezondheid. Ik doe mijn best om alle belangen van iedereen, van onze gezondheid en van de boeren, in dit hele kleine landje af te wegen, zo reageert de minister.

Psychologen

De inzet van hbo-opgeleide psychologen kan helpen om de ggz-wachtlijsten te verkorten, denkt Bevers (VVD). Toegepaste psychologen kunnen hulp bieden bij enkelvoudige problematiek en overbruggingszorg. Hiervoor is wel nodig dat ze op de beroepenlijst van het Zorgprestatiemodel worden gezet.

Multiple sclerose

Patiënten met multiple sclerose reizen naar het buitenland voor stamceltherapie omdat ze in Nederland niet geholpen kunnen worden, stelt El Abassi (DENK) vast. Hij dringt aan op meer behandelmogelijkheden in eigen land. Stamceltherapie zit in het basispakket, reageert de minister, en wordt dus vergoed.

Verzorgingshuizen

Het kabinet doet onderzoek naar de terugkeer van verzorgingshuizen. Thiadens (PVV) vraagt om een schriftelijke toelichting hierop. Wat is het doel? Wat is de onderzoeksvraag? Waar moet het onderzoek toe leiden?

Het debat over de begroting begon op 23 oktober met de inbreng van de woordvoerders. De Kamer stemt op 5 november over de tijdens het debat ingediende moties en in december over de begroting.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct