Begroting Infrastructuur en Waterstaat afgerond

10 oktober 2024, begroting - Minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) en staatssecretaris Jansen (Openbaar Vervoer en Milieu) verdedigen hun begroting voor 2025.

Thema’s als verkeersveiligheid, vervoer in de regio, luchtvaart en een schone leefomgeving komen aan bod bij de bespreking van de begroting van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Infrastructuurprojecten

Vorig jaar werden zeventien vaar- en autowegprojecten noodgedwongen op pauze gezet. Van Dijk (NSC) wil weten welke projecten als eerste van de pauzestand kunnen. Stoffer (SGP) wil dat het knooppunt Hoevelaken prioriteit krijgt.

Als er genoeg geld, stikstofruimte en personeel is, kunnen er weer projecten van het slot gaan, reageert Madlener. Welke projecten dan als eerste kunnen worden opgepakt, meldt hij bij het overleg over het MIRT (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) van 25 november. Dan komt de minister met een analyse van de problemen per project.

Vervoer in de regio

De aanleg van de Lelylijn verbetert de bereikbaarheid van Noord-Nederland, zegt Vedder (CDA). Ze vraagt het kabinet om de gereserveerde 3,4 miljard ook echt voor de Lelylijn te behouden. Dat vergroot volgens haar ook de kans op toekomstige Europese financiering vanuit de Connecting Europe Facility (CEF).

Het geld blijft behouden voor ov-uitgaven, zegt de staatssecretaris. Hij kan niet toezeggen dat het hele bedrag naar de Lelylijn gaat. Een Kamermeerderheid kan in theorie namelijk ook vragen om daar 100 miljoen weg te halen voor de Nedersaksenlijn.

Pierik (BBB) zoekt naar "alle potjes die gebruikt kunnen worden" voor de financiering van de Nedersaksenlijn en Lelylijn. Hij denkt bijvoorbeeld aan de 2,5 miljard euro die het kabinet heeft gereserveerd om nieuwe woningen goed bereikbaar te maken.

Betaalbaarheid

Het openbaar vervoer is onmisbaar in het dagelijks leven. Daarom zet het kabinet in op betaalbaar ov, zegt de staatssecretaris. Zo wordt de geplande tariefsverhoging van 12% bij de NS gereduceerd tot 6%.

Van Kent (SP) claimt dat het kabinet treinkaartjes juist duurder laat worden. Daardoor gaan nog minder mensen met de trein. De Hoop (GroenLinks-PvdA) roept het kabinet op om nu te investeren in het ov. Er mag van hem niet weer een "kaalslag" komen.

Veiligheid

Treinpersoneel wordt in het gezicht gespuugd, uitgescholden of krijgt zelfs te maken met fysiek geweld. Het is veel te onveilig in de trein, stelt Heutink (PVV). Hij pleit voor het invoeren van een bodycam, een ID-check en regionale reisverboden. Veltman (VVD) wenst meer ambitie op het gebied van verkeersveiligheid. Zo veroorzaakt appen in het verkeer veel ongelukken.

Veiligheid staat hoog op de agenda, reageert de minister. Hij gaat in gesprek met minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) over onder meer alcoholcontroles en appen in het verkeer. Veelplegers moeten in zijn ogen harder worden aangepakt. De staatssecretaris belooft op zijn beurt een actieagenda uit te werken met sectorpartijen, politie en JenV.

Volgens El Abassi (DENK) heeft minister Madlener ten onrechte gezegd dat vrouwen met een hoofddoek mogelijk een gevaar op kunnen leveren in het verkeer. Het is onmogelijk dat een hoofddoek het zicht belemmert, benadrukt El Abassi.

Luchtvaart

Het kabinet kwam in september met een maatregelenpakket om het geluid rond Schiphol terug te dringen en wil in november 2025 starten met de maatregelen. De Europese Commissie twijfelt alleen om Nederland toestemming te geven om het mes in het aantal vluchten te zetten, zo citeert Boutkan (PVV) uit De Telegraaf. Hij voorziet vertraging.

Koekkoek (Volt) vreest dat de luchtvaartlobby een grotere stem krijgt bij de geluidsberekeningen dan de omwonenden van Schiphol. De minister bestrijdt dat: twee onafhankelijke bureaus zijn verantwoordelijk voor de berekeningen. Het kabinet wil een geluidsreductie van 20% behalen, waarvan 17% op korte termijn.

De Groot (VVD) onderstreept het belang van de luchtvaart, maar wil wel dat er een "luchtvaarttafel" komt met alle belanghebbenden. Daarin kunnen omwonenden eenvoudig geluidsoverlast aankaarten. Op dit moment is er geen brede steun voor een luchtvaarttafel, reageert de minister. Wel komt er een halfjaarlijks gesprek op bestuurlijk niveau, onder leiding van het ministerie van IenW.

Lelystad Airport mag niet open voor commerciële burgerluchtvaart, oordeelt Grinwis (ChristenUnie). Het kabinet beslist hier in 2025 over, zegt de minister. Hij ziet dat er weinig draagvlak in de Kamer is voor Lelystad Airport. Maar hij wil de mogelijkheid openhouden om bezwaren weg te nemen en de investering van "een paar honderd miljoen" te redden.

Schone leefomgeving

Gabriëls (GroenLinks-PvdA) vindt het kabinet inconsistent: het claimt een schone leefomgeving belangrijk te vinden, maar bezuinigt op de Inspectie Leefomgeving en Transport, de ILT. Ook Wingelaar (NSC) hamert erop dat er niet moet worden bezuinigd op uitvoeringsdiensten, zoals de ILT.

Mensen maken zich zorgen over of er pfas in hun bloed zit, weet Bamenga (D66). Hij wil dat er snel een bloedonderzoek komt. Er loopt al een onderzoeksprogramma van het RIVM, benadrukt de staatssecretaris, waarin het meten van pfas in bloed is opgenomen. Dat onderzoek richt zich ook op de blootstelling rond Chemours en de Westerschelde.

Het kabinet heeft plannen om op bepaalde wegen de snelheidslimiet weer te verhogen naar 130 kilometer per uur. Maar wat heeft dat voor impact op bijvoorbeeld het milieu en de gezondheid? Onderzoek hiernaar is nodig, meent Kostić (Partij voor de Dieren).

Het debat over de begroting begon op 8 oktober met de inbreng van de woordvoerders. Over de ingediende moties wordt op 15 oktober gestemd. De stemming over de begroting vindt plaats in december.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Direct.