Begroting Infrastructuur en Waterstaat

8 oktober 2024, begroting - In de eerste termijn van de Kamer stellen de woordvoerders vragen aan minister Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) en staatssecretaris Jansen (Openbaar Vervoer en Milieu) over de begroting van hun ministerie.

Bereikbaarheid, vervoer in de regio, luchtvaart, gezondheidsrisico's en milieuschade. Deze en andere thema's komen aan bod bij de bespreking van de begroting van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Vervoer in de regio

Voor NSC staat betaalbaar vervoer voor iedereen voorop, zegt Olger van Dijk (NSC). Maar bereikbaarheidsproblemen spelen niet overal op dezelfde manier. Daarom is NSC blij met de aandacht voor de Lelylijn en de Nedersaksenlijn. De bereikbaarheid moet in die gebieden echt beter, benadrukt hij.

Wat het CDA betreft gaat het mobiliteitsbeleid op de schop. Volgens Vedder (CDA) is een ommezwaai hard nodig, want als je aangewezen bent op het ov en in de regio woont, heb je een probleem. Volgens haar moeten er normen komen voor hoelang het mag duren voordat je op een bepaalde plek bent.

Pierik (BBB) stelt dat kunnen reizen met de auto, fiets, bus of trein cruciaal is om te kunnen blijven wonen op de plek waar je je thuis voelt. BBB is trots op afspraak om te starten met Lelylijn. Hij vraagt de minister of woningbouwprojecten kunnen worden betrokken om zo extra geld aan te trekken voor de aanleg van deze projecten.

Mensen willen graag gemakkelijk en duurzaam naar familie of werk over de grens reizen, zegt Koekkoek (Volt). Maar dit is niet altijd makkelijk. Betere verbinding begint volgens haar juist in de grensregio's. Benutten we Europees geld dat hiervoor beschikbaar is effectief?

Luchtvaart

Luchthavens zijn volgens De Groot (VVD) belangrijk voor een bereikbare wereld. Hij vindt daarom dat we die moeten behouden. Regionale luchthavens kunnen volgens hem Schiphol ontlasten en bijdragen aan verduurzaming en innovatie in de luchtvaarsector.

De PVV is trots op Schiphol en de verbindingen met de rest van de wereld. Boutkan (PVV) zegt dat de minister bestaanszekerheid geeft aan Schiphol door de vluchten niet verder te beperken. Maar hoe voorkomt hij dat luchthavens straks geconfronteerd worden met nieuwe maatregelen door nieuwbouw?

De Hoop (GroenLinks-PvdA) vindt ook dat Nederland economisch en sociaal goed verbonden moet zijn met de wereld. Maar hij wil niet dat er zo veel mogelijk tussenstops op Schiphol gemaakt worden. Nu liggen de lusten bij sector, en de lasten bij omgeving, stelt hij. Hij benadrukt dat ook economen pleiten voor krimp van de luchtvaart.

Mensenrechten zijn volgens de rechter stelselmatig geschonden bij Schiphol, stelt Kostiç (PvdD). De belangen van omwonenden zijn ondergeschikt aan de belangen van de luchtvaart. Dit beleid kost bakken vol geld en ondertussen worden mensen ziek. Een beter beleid met meer welvaart betekent volgens haar een krimp van Schiphol.

Infrastructuurprojecten

Mensen willen graag betaalbaar en vlot van a naar b kunnen, stelt Veltman (VVD). De VVD ziet dat de automobilist steeds meer in het verdomhoekje gedrukt wordt. De lasten voor de automobilist liggen hoog en er is een groot fileprobleem, vindt zij. Zeventien belangrijke infrastructuurprojecten waarmee we minder files bereiken, liggen stil.

Stoffer (SGP) ziet een enorme onderhoudstaak voor de bestaande infrastructuur. Rijkswaterstaat krijgt volgens hem in de periode 2026 tot 2030 maar de helft van het benodigde budget. Er zijn ook miljarden extra nodig voor de instandhouding van de waterkeringen, meent hij. Dat vraagt om extra geld bij de begroting of "echt scherpe keuzes".

Ook Grinwis (ChristenUnie) voorziet een zware, misschien wel onmogelijke taak voor deze bewindspersonen. Het hoofdlijnenakkoord barst van de onmogelijke opdrachten en een chronisch gebrek aan geld, vindt hij. Wat doet de minister aan verkeersveiligheid en de bekende dodenwegen in het land?

Betaalbaarheid

Nederland heeft het duurste ov-netwerk in Europa, zegt Van Kent (SP). Veel huishoudens betalen honderden euro's per maand en steeds meer mensen kunnen vervoer helemaal niet meer betalen. De prijsstijging bij de NS mag volgens hem daarom niet doorgaan, want 1% prijsstijging betekent 0,5% minder reizigers.

El Abassi (DENK) benadrukt dat mobiliteit geen luxe is, maar een basisbehoefte. Eerst kwamen alleen gezinnen met een laag inkomen in de problemen door de hoge prijzen, maar nu ook gezinnen met een modaal inkomen, stelt hij. Wat gaat het kabinet doen om mobiliteit betaalbaar te houden?

Heutink (PVV) noemt de situatie bij de Nederlandse Spoorwegen "een drama". Als treinen al rijden zijn ze vol, vies of onveilig, zegt hij. En dan gaan de tarieven ook nog omhoog. Hij vindt het onacceptabel dat reizigers meer moeten betalen, terwijl de NS ecologen in dienst heeft en restaurants uitbaat. De NS moet zich volgens hem beperken tot de kerntaak: het vervoer van reizigers.

Gezondheidsrisico's

In het regeerprogramma staat niets over pfas of het milieu, zegt Gabriëls (GroenLinks-PvdA). Bij vragen naar gezondheidsrisico's wordt standaard verwezen naar het stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). Maar volgens hem weet iedereen dat het VTH-stelsel piept en kraakt. Hij vindt daarom dat het weer aantrekkelijk gemaakt moet worden om voor omgevingsdiensten te werken.

Ook Bamenga (D66) maakt zich zorgen om de risico's van pfas. We weten wat het is, maar handelen er nauwelijks naar, stelt hij. Er staat niks over in het regeerprogramma. Neemt de minister de mensen rondom Tata en Chemours eigenlijk wel serieus?

Wingelaar (NSC) is blij dat het kabinet zich in de begroting uitspreekt over het belang van een schone leefomgeving. Het kabinet neemt maatregelen bij Tata Steel, maar moet volgens haar ook kijken naar het chemiecluster in Delfzijl en Chemelot in Geleen. Het voelt alsof we nu kiezen tussen inwoners, zegt zij. 

Het debat over de begroting gaat op 10 oktober verder met de reactie van de bewindslieden op de inbreng van de woordvoerders.

Zie ook

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct