Begroting Algemene Zaken en begroting Koning besproken

11 oktober 2022, begroting - De Kamer debatteert met premier Rutte over de begrotingen van Algemene Zaken en van het Koninklijk Huis.

Bij de behandeling van de begroting van Algemene Zaken gaat de Kamer in op de werking van de democratie, het belang van openbaarheid en de rol van de premier. De behandeling van de begroting van het Koninklijk Huis geeft aanleiding tot beschouwingen over de rol van de monarchie en de kosten die daarmee gemoeid zijn.

Democratie en openbaarheid

Hoe geven we de stille meerderheid een stem, vraagt Sneller (D66), verwijzend naar de aandacht die luidruchtige groepen opeisen via sociale media en talkshowtafels. Amhaouch (CDA) vraagt wat de premier concreet gaat doen om de kloof tussen beleid en werkelijkheid te overbruggen.

De minister-president wil aan het verkleinen van de kloof werken door met het kabinet heldere keuzes te maken en die ook uit te leggen. Het kabinet vergroot de transparantie, bijvoorbeeld door openbaarheid van ministeriële agenda's en beslisnota's die aan kabinetsbrieven ten grondslag liggen.

De Kamer wordt nog steeds te vaak niet of niet volledig geïnformeerd, constateert Bromet (GroenLinks, mede namens de PvdA). Van Baarle (DENK) wijst erop dat het wissen van sms'jes door de premier volgens de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed niet conform de wet was. Omtzigt benadrukt het belang van archiveren, want Algemene Zaken zit "in het centrum van de macht".

Het archiefbeheer wordt verbeterd, reageert Rutte, waarbij alle aanbevelingen van de inspectie worden opgevolgd. Hij benadrukt dat niet al het elektronisch berichtenverkeer tussen bewindslieden wordt geopenbaard. Het belang van de Staat, de privacy en de eenheid van kabinetsbeleid mogen niet in gevaar worden gebracht. Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding onderzoekt of de gebruikte handreiking voor archivering in overeenstemming is met de Archiefwet.

Van Houwelingen (FVD) waarschuwt tegen de "transformatie van onze samenleving" door globalistische uitvoeringsorganisaties als het World Economic Forum. Hij ziet daarin een belangrijke oorzaak van de afstand tussen burger en politiek en Koninklijk Huis.

Rol minister-president

De minister-president is de crisismanager van Nederland geworden, zegt Leijten (SP), maar hij is volgens haar niet erg succesvol in bijvoorbeeld de aanpak van het toeslagenschandaal, de vluchtelingenopvang en het stikstofprobleem. Van der Staaij (SGP) constateert dat het soortelijk gewicht van de rol van minister-president in de loop van de tijd hoger is geworden.

De individuele ministeriële verantwoordelijkheid staat voorop, benadrukt Rutte, maar de minister-president treedt soms coördinerend of faciliterend op. Ondanks de toegenomen activiteit van de Europese Raad houdt de premier voldoende tijd over voor de aanpak van vraagstukken in eigen land.

De oorlogsretoriek van de minister-president inzake Oekraïne en Rusland is levensgevaarlijk, meent Van Haga (Groep Van Haga).

Koninklijk Huis

Heerema (VVD) prijst de inzet van het Koninklijk Huis bij handelsmissies, waar Nederland "sterker en internationaler" door wordt. Ook de inzet voor de sport als bindmiddel in de samenleving vindt hij waardevol. Het Koninklijk Huis is een zegen, zegt Segers (ChristenUnie). Hij vraagt de premier om te voorkomen dat leden ervan onnodig in opspraak komen.

Hoewel hij de monarchie steunt, is Eerdmans (JA21) tegen de voorgestelde verhoging van de begroting met 2 miljoen. In tijden dat de bevolking een stapje terug moet doen, draagt zo'n verhoging zijns inziens niet bij aan een positief imago. Die beoogde loonsverhoging mag geen doorgang vinden, vindt ook Simons (BIJ1), die zich overigens tegen de monarchie als instituut uitspreekt.

Bij het inkomensdeel van de uitkering aan de leden van het Koninklijk Huis wordt de cao voor rijksambtenaren gevolgd, zegt Rutte, en voor het materiële deel de prijsontwikkeling. Die systematiek ligt wettelijk vast.

Wassenberg (PvdD) hekelt de "juridische janboel" rondom Kroondomein Het Loo. Ook verbaast het hem dat het nog steeds drie maanden per jaar gesloten is, terwijl de Staat eigenaar is.

De Kamer stemt op 18 oktober over de tijdens het debat ingediende moties en op 8 december over de begroting Algemene Zaken en de begroting van de Koning.

Zie ook: