Aanvullend klimaatpakket

20 juni 2023, debat - Om de klimaatdoelen in 2030 te halen, zijn extra maatregelen nodig. De Kamer debatteert met klimaatminister Jetten over zijn aanvullende pakket.

Met 122 aanvullende maatregelen haalt het kabinet naar verwachting de doelstelling van 55% tot 60% minder CO2-uitstoot in 2030. Jetten wijst erop het pakket een mix bevat van normeren, beprijzen en subsidiëren, met een goede balans tussen wortel en stok in de verschillende sectoren.

Rechtvaardigheid

Leijten (SP) verwijst naar de recente visie op klimaatrechtvaardigheid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Milieudefensie meent dat slechts 5% van de maatregelen als klimaatrechtvaardig kan worden gezien. Thijssen (PvdA) vindt het onbegrijpelijk dat mensen in slecht geïsoleerde huizen meer energiebelasting moeten gaan betalen en wil een "tochtkorting" introduceren.

Jetten noemt een aantal maatregelen die zijns inziens zeker klimaatrechtvaardig zijn. Zo komt er 900 miljoen extra beschikbaar voor mensen in slecht geïsoleerde huizen. Ook belast het kabinet de industrie extra en ondersteunt het mkb'ers die willen verduurzamen.

Er komt geen vliegbelasting en geen vlees- en zuivelbelasting, constateert Boutkan (Volt), terwijl dat geld zou opleveren. In plaats daarvan zet het kabinet de geldkraan open en komt de rekening terecht bij volgende generaties.

Bontenbal (CDA) vraagt het kabinet steeds het doel voor ogen te houden: hier vergroenen en geen emissies verplaatsen naar China. Hij wil binnenkort meer duidelijkheid over het effect van het pakket voor huishoudens en bedrijven.

Randvoorwaarden

Stoffer (SGP) vindt het niet uit te leggen als bedrijven een hogere energiebelasting krijgen opgelegd terwijl ze niet kunnen elektrificeren vanwege capaciteitstekort op het stroomnet. Hij vraagt de minister om steun voor bedrijven die de netcongestie gezamenlijk aanpakken.

Ook Grinwis (ChristenUnie) vraagt aandacht voor de randvoorwaarden die het succes van de maatregelen bepalen: infrastructuur, arbeidskrachten, vergunningverlening en het functioneren van aanvoerketens.

Netcongestie is mijn belangrijkste hoofdpijndossier, reageert Jetten, maar "we werken op alle fronten aan verlichting". In veel regio's is het net maar een paar uur per jaar echt vol. Daarom wil de minister bedrijven belonen die flexibeler willen werken.

Energie

Teunissen (PvdD) hekelt de grote inzet op biomassa: stop met het verbranden van hout voor energie en het gebruik van groen gas. Zij vraagt de minister om een biodiversiteitstoets op het hele pakket.

In 2050 30.000 Eiffeltorens in de Noordzee. Dat is volgens Van der Plas (BBB) "de waanzin" van het groeiende aantal windmolens in de Noordzee. Is er zo nog wel ruimte voor visserij en scheepvaart? Bij wind op zee moeten energie, natuur en voedsel in balans zijn, zegt Jetten, en daar wordt in de vergunningverlening steeds op gelet.

Erkens (VVD) betreurt de weinig ambitieuze kabinetsinzet voor de bouw van twee kerncentrales. Hij vraagt om "harde tijdlijnen" en wil ook meer aandacht voor de mogelijkheden van kleine kerncentrales. Ik wil maximale snelheid maken, reageert Jetten.

Landbouw en mobiliteit

Boucke (D66) benadrukt het belang van een eerlijke bijdrage van alle sectoren. In dat verband vraagt hij naar het "slot op de deur" voor de bijdrage van de landbouwsector. Als het landbouwakkoord en de gebiedsgerichte aanpak onvoldoende CO2-besparing opleveren, komen er normerende en beprijzende maatregelen, antwoordt Jetten.

De plannen voor de mobiliteitssector schieten tekort, zegt Kröger (GroenLinks). Zij wil meer inzetten op openbaar vervoer, deelauto's en betaalbare elektrische auto's. En Nederland moet eindelijk af van fossiele subsidies.

Jetten wil met subsidies en stimulering bevorderen dat mensen zo veel mogelijk de fiets, het ov of de elektrische auto pakken. Daarbij wil hij wel voorkomen dat mensen met een fossiele auto betalen voor de subsidiëring van elektrische auto's. De teruglopende belastinginkomsten zijn volgens hem onderdeel van een nadere studie.

Effectiviteit

Onrechtvaardig, onuitvoerbaar en hysterisch. Dat is het oordeel van Van Haga (Groep Van Haga) over de extra klimaatmaatregelen van het kabinet. Ook Kops (PVV) ziet er niets in, omdat het veel geld kost en weinig effect heeft. Er wordt 22 megaton CO2 mee gereduceerd, terwijl China dat in één dag uitstoot.

Elk land moet zijn steentje bijdragen, reageert Jetten. Nederland stoot bovengemiddeld veel CO2 uit en draagt dus een grote verantwoordelijkheid. De minister wijst erop dat de transitie het bedrijfsleven de kans biedt om nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen.

De Kamer stemt op 27 juni over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook: