Aanpak van de incasso-industrie

6 februari 2025, debat - De Kamer debatteert met de staatssecretarissen Nobel (Participatie en Integratie) en Struycken (Rechtsbescherming) over de incasso-industrie.

Veel incassodienstverleners voldoen niet aan de wet. Dit stelde de Inspectie Justitie en Veiligheid vast op basis van toezicht. Ze geven niet altijd heldere informatie of gaan niet correct om met mensen met een schuld. Vaak is niet duidelijk over welke schuld het precies gaat. Ook worden mensen met een schuld nog vaak na de toegestane tijdstippen benaderd en dreigen incassodienstverleners met rechtsmaatregelen waartoe ze niet bevoegd zijn.

Regulering incassosector

Pak malafide incassobureaus die misbruik maken van kwetsbare schuldenaren hard aan, bepleit Smitskam (PVV). Dit is nodig om te voorkomen dat de sector verwordt tot een speelveld van intimidatie, bedreiging en andere ongewenste praktijken. Vergunningen moeten wat hem betreft sneller ingetrokken kunnen worden.

Er wordt ongelooflijk veel geld verdiend aan mensen die geen geld hebben, betoogt Ceder (ChristenUnie). Hij hekelt de hoge incassokosten en verhogingen bij te laat betalen. Er zitten volgens hem perverse prikkels in het systeem. Hij spoort de regering aan om te komen met plannen voor een nieuw incassostelsel, iets wat hij eerder al heeft gevraagd in een motie.

Incassobureaus maken winst over de rug van mensen in financiële nood, stelt Lahlah (GroenLinks-PvdA) vast. De meeste mensen willen wel betalen, maar kunnen het niet. De hoge incassokosten zijn in haar ogen een boete op armoede. Daarom vraagt ze om die structureel te verlagen.

Betalingsachterstanden zouden eigenlijk geen onderdeel moeten zijn van een verdienmodel, vindt Rikkers (BBB). Wat haar betreft zou doorverkoop van schulden in ieder geval niet meer moeten mogen. Maar Struycken vindt het onverstandig om het verkopen van schulden te verbieden. Kleine ondernemingen doen dit om hun liquiditeit op peil te houden.

Overheid

De overheid geeft als schuldeiser het verkeerde voorbeeld, vindt Van Kent (SP). Commerciële partijen mogen een schuld met niet meer dan 15% verhogen. Maar de overheid verhoogt verkeersboetes met 100% en uiteindelijk zelfs 300%.

Het kabinet kijkt naar aanleiding van een motie naar de gevolgen van het verlagen van de ophoging van boetes, zegt Struycken. Daarbij wordt met name gekeken naar het kwijtschelden van aanmaningen. De bedoeling is om meer maatwerk te leveren, verzekert Nobel.

Schulden

700.000 huishoudens kampen met problematische schulden, stelt Welzijn (NSC) vast. Naast de schrijnende persoonlijke verhalen die hierachter schuilgaan, kost dit probleem de samenleving jaarlijks minstens 8,5 miljard. Een nationaal schuldenregister kan volgens haar helpen bij een analyse van oorzaken en het zoeken naar structurele oplossingen.

Schulden kunnen grote gevolgen hebben voor mensen, zegt Van Dijk (CDA), niet alleen financieel, maar ook mentaal en sociaal. Daarom zou het kabinet volgens haar de adviezen uit het ibo Problematische schulden moeten uitvoeren: herijk de kosten rondom invordering, verbied verdienen aan kosten bij verkoop van dossiers en zorg dat een vordering niet tot in de eeuwigheid kan doorlopen.

Het kabinet zet in op een breed pakket aan maatregelen om het schuldenprobleem aan te pakken, zegt Nobel. De bedoeling is om schulden bij de bron aan te pakken, de civiele en de publiekelijke invordering te verbeteren en mensen met geldzorgen sneller in beeld te krijgen.

Koop nu, betaal later

Veel woordvoerders maken zich zorgen over buy now, pay later (BNPL), kortetermijnfinanciering waarmee consumenten aankopen kunnen doen en deze op een later tijdstip betalen. Een bedrijf als Klarna biedt dit aan voor aankopen op internet en wil het ook voor fysieke winkels gaan aanbieden. We moeten proberen om BNPL uit de winkelstraten te weren, vindt Van Eijk (VVD), want kwetsbare groepen, met name jongeren, zullen er eerder en meer door in de schulden komen.

De zorgen over BNPL zijn terecht, zegt Struycken. Het kabinet gaat met de detailhandel in gesprek om zo veel mogelijk te voorkomen dat dit in fysieke winkels aangeboden wordt. Ook wordt gewerkt aan wetgeving over kredietverlening op basis van de Europese richtlijn, maar een volledig verbod op BNPL is niet mogelijk.

De Kamer stemt op 11 februari over de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

• Het overzicht van de laatste debatten in het kort.
• De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
• Kijk debatten terug via Debat Direct.