Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van Nispen over het bericht dat een van de belangrijkste opleidings- en toetsingsinstituten voor Tolken is overgenomen door een Tolkenbemiddelaar

Antwoord van Staatssecretaris Coenradie (Justitie en Veiligheid) (ontvangen 15 april
2025). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2024–2025, nr. 1553

Vraag 1

Wat is uw reactie op het bericht dat tolkenbemiddelaar Global Talk een belangrijk
opleidings- en toetsingsinstituut heeft overgenomen?1

Antwoord 1

Ik heb kennis genomen van het bericht dat Global Talk één van de opleidings- en toetsingsinstituten,
KTV Kennisnet en KTV Toetsing (hierna KTV), heeft overgenomen. Dit is eveneens een
onderwerp dat met de beroepsvertegenwoordigers van de tolken en vertalers wordt besproken.
Begin februari van dit jaar heb ik uw Kamer geïnformeerd over de resultaten van de
tolkdienstverlening in 2024 en in dezelfde brief is ook de communicatie met beroepsvertegenwoordigers
en de tolk- en vertaalbureaus toegelicht.

In algemene zin is het van belang dat er voldoende gekwalificeerde opleidingsmogelijkheden
beschikbaar zijn zodat zelfstandig ondernemende tolken en vertalers een bewuste keuze
kunnen maken voor hun professionele ontwikkeling. Binnen de kaders van de Mededingingswet
heeft de markt de ruimte om zelfstandig invulling te geven aan haar eigen bedrijfsvoering,
waaronder het overnemen of afstoten van bedrijven of onderdelen daarvan.

Vraag 2

Klopt het dat in feite met deze overname de toetsing van tolken nu in handen komt
van Global Talk zelf, en daarmee een slager die zijn eigen vlees keurt?

Antwoord 2

Naar mijn beoordeling is er geen sprake van een slager die zijn eigen vlees keurt.
Ondanks de overname door Global Talk blijft KTV, zover ik uit de media heb begrepen,
een zelfstandig opleidingsinstituut. Daarmee blijft KTV, net als alle andere opleidingsinstituten,
toegankelijk voor alle zelfstandig ondernemende tolken en vertalers, evenals voor
degenen die zich in het vak willen laten opleiden. Ook kunnen personen, die tolk of
vertaler willen worden of bijscholing willen doen, bij andere opleidingsinstituten
dan KTV terecht.

Vraag 3

Deelt u de mening dat dit een zorgwekkende ontwikkeling is omdat Global Talk ook al
de marktleider is en hiermee de marktpositie nog sterker wordt?

Antwoord 3

Ik ben bekend met de bezorgde signalen vanuit de sector maar zie op dit moment nog
geen aanleiding om de overname van KTV door Global Talk als een zorgwekkende ontwikkeling
te beschouwen. Zoals toegelicht bij de beantwoording van vraag 2 blijft KTV toegankelijk
voor alle zelfstandig ondernemende tolken en vertalers, evenals voor degenen die zich
in het vak willen laten opleiden. Ook de komende jaren en in de voorwaarden van nieuwe
aanbestedingen zal ik er aandacht voor houden dat er voldoende opleidings- en toetsingscapaciteit
beschikbaar zullen zijn.

Vraag 4

Op welke manier vindt er toetsing plaats op de kwaliteit van de opleidingen tot tolk
op het moment dat Global Talk zelf deze opleidingscentra in handen heeft?

Antwoord 4

Het Bureau Wet beëdigde tolken en vertalers (Bureau Wbtv) voert namens de Minister
van Justitie en Veiligheid de Wet beëdigde tolken en vertalers (Wbtv) uit. De kwaliteit
van de toetsen en opleidingen binnen de Wbtv wordt gewaarborgd door een zorgvuldig
erkenningsproces. Toetsen worden door Bureau Wbtv erkend op basis van een beleidskader,
dat is opgesteld met inbreng van adviescommissies, toetsdeskundigen en experts uit
de tolk- en vertaalsector. Voor erkenning van toetsen moet een kwaliteitsplan worden
ingediend waarin de borging van de kwaliteit, uniformiteit en validiteit van de toetsing
wordt onderbouwd. De Commissie beëdigde tolken en vertalers adviseert voorafgaand
aan de erkenning, en door middel van audits wordt achteraf gecontroleerd of de kwaliteit
gewaarborgd blijft. Door deze erkennings- en toezichtmechanismen blijft de kwaliteit
van toetsing en bijscholing gewaarborgd, ongeacht de overname van KTV door Global
Talk.

Vraag 5

Klopt het dat er nog steeds geen onafhankelijk klachtenorgaan is waar ook tolken en
afnemers terecht kunnen?

Antwoord 5

Ja, dit klopt gedeeltelijk. Eind 2024 is op de website van het Ministerie van Justitie
en Veiligheid een overzicht gepubliceerd met informatie van bestaande meldpunten waar
tolken en afnemers in eerste instantie met klachten terecht kunnen.2 Op dit moment wil ik eerst inzicht krijgen in welke klachten er zijn binnen de beroepsgroep
en welke bestaande routes bewandeld kunnen worden om deze klachten kenbaar te maken.

Vraag 6

Hoe ziet u deze overname in het licht van het nieuws dat vorig jaar de opleider voor
gerechtstolken en -vertalers SIGV failliet is gegaan, na eerder te zijn overgenomen
door vertaalbureau WCS?

Antwoord 6

Het faillissement van een partij kan verschillende oorzaken hebben, afhankelijk van
de specifieke omstandigheden. In het geval van SIGV werd het faillissement veroorzaakt
door mislukte strategische investeringen, verlies van belangrijke contracten, interne
problemen en financiële moeilijkheden, zoals blijkt uit het openbare faillissementsverslag.

Uit uw vraag concludeer ik dat er zorgen zijn of hetgeen eerder is gebeurd, het faillissement
van SIGV na overname door WCS, ook een potentieel risico vormt voor KTV nu zij is
overgenomen door Global Talk. Ik kan niet in de toekomst kijken maar hetgeen een partij
in het verleden is overkomen hoeft niet te betekenen dat dit ook voor andere partijen
zal gelden. Zoals toegezegd bij het antwoord op vraag 3 zal ik de opleidings- en toetsingscapaciteit
in de gaten houden.

Vraag 7

Hoe ziet u deze ontwikkeling met de kennis dat ook recent bekend is geworden dat een
andere opleiding, ITV, Hogeschool voor Tolken en Vertalen, haar zelfstandigheid is
kwijtgeraakt?

Antwoord 7

Voldoende beschikbaarheid van tolken en vertalers begint bij het opleiden hiervan.
Het is dan ook van belang om de toekomstbestendigheid van het opleidingsaanbod te
waarborgen. De samenvoeging van twee opleidingsorganisaties kan hieraan bijdragen
door middelen en expertise te bundelen. Dit kan niet alleen helpen om de impact van
verdere afname van het opleidingsaanbod te beperken, maar ook de continuïteit en kwaliteit
van de opleidingen te versterken, waardoor de sector weerbaarder wordt voor toekomstige
ontwikkelingen.

Vraag 8

Deelt u de mening dat door de opleidingen, en met name de toetsing, bij de bemiddelaars
onder te brengen, de overheid een grotere afhankelijkheidssituatie creëert ten aanzien
van de bemiddelaars?

Antwoord 8

Er zijn aan elke marktontwikkeling in potentie risico’s verbonden, en het is niet
mogelijk om met zekerheid in de toekomst te kijken. Tegelijkertijd zie ik op dit moment
geen aanwijzingen dat door een dergelijke overname een grotere afhankelijkheidssituatie
ontstaat.

Naast het bestaande, reguliere opleidings- en toetsingsaanbod op de markt, bieden
tolk- en vertaalbureaus al langere tijd in-house ontwikkelprogramma’s aan om te voorzien
in de vraag naar gekwalificeerde tolken en vertalers. Een dergelijke ontwikkeling
is dus niet nieuw.

Tolk- en vertaalbureaus blijven van groot belang voor de leveringszekerheid van tolk-
en vertaaldiensten aan zowel de overheid als het bedrijfsleven, zowel nationaal als
internationaal. Zij beschikken over de capaciteit om in een breed scala van talen
diensten te leveren, aangepast aan de verschillende uitvoeringswijzen die nodig zijn
voor het continueren van de primaire processen binnen zowel de overheid als het bedrijfsleven.

Vraag 9

Hoe gaat u ervoor zorgen dat de toetsing van de kwaliteit op de tolken op onafhankelijke
basis plaats zal vinden en de kwaliteit geborgd zal blijven?

Antwoord 9

Zie de beantwoording op vraag vier.

Vraag 10

Klopt de constatering in het Financieel Dagblad dat het tarief van de tolk en bemiddelaar
in één zit?

Antwoord 10

Ja, dit klopt. Sinds 2020 betaalt de overheid een integrale vergoeding voor de totale
tolkdienstverlening aan de tolkbureaus.

Ten behoeve van de ontwikkeling van een nieuwe werkwijze kreeg SEO Economisch Onderzoek
in 2018 de opdracht om verschillende scenario’s uit te werken met betrekking tot de
tarieven voor de inzet van tolken door overheidsorganisaties. Op basis van de uitkomsten3 van dit onderzoek en de overleggen met de betrokken stakeholders is besloten om over
te gaan op een integrale vergoeding aan de tolkbureaus voor de totale tolkdienstverlening.

Vraag 11

Wat is uw reactie op de opmerking van Astrid van Rossum van Global Talk dat de overheid
dit zou moeten losknippen zodat de tolk wordt betaald voor het werk en de bemiddelaar
voor de toegevoegde waarde van ontzorgen? Kunt u dit antwoord toelichten?

Antwoord 11

Het besluit voor het hanteren van een integrale vergoeding onderschrijf ik nog steeds.
Zoals blijkt uit het antwoord op vraag 10 heeft er een zorgvuldige procedure plaatsgevonden
en is gebruik gemaakt van de uitkomsten van het eerder genoemde SEO onderzoek. Dit
heeft geleid tot de huidige werkwijze voor een integrale vergoeding van de totale
tolkdienstverlening.