Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Bruyning over de uitvoering van de aanbevelingen van de Commissie-Van Ark en de Hervormingsagenda Jeugd

Antwoord van Staatssecretaris Karremans (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) (ontvangen
11 april 2025).

Vraag 1

Herkent u de structurele problemen in de jeugdzorg zoals geschetst in het rapport
van de Commissie-Van Ark? Welke knelpunten uit het rapport ziet u als meest urgent?

Antwoord 1

Het beeld dat verbeteringen nodig zijn in het jeugdzorgstelsel om jongeren weerbaar
te laten opgroeien en kwetsbare kinderen sneller passende hulp te bieden deel ik.
En die verbeteringen zitten zoals de Commissie Van Ark schetst op verschillende thema’s,
zoals het versterken van de rol van de lokale teams en toegang, het scherper duiden
van de jeugdhulpplicht, het terugdringen van residentiële jeugdhulp, het verbeteren
van de inkoop en organisatie van specialistische jeugdzorg en het verbeteren van het
inzicht in het stelsel. Verbeteringen op al deze vlakken zijn noodzakelijk om ervoor
te zorgen dat het stelsel beter gaat functioneren en jeugdzorg beter beschikbaar is
voor kinderen in kwetsbare situaties. Ook moet de houdbaarheid van het stelsel voor
de toekomst worden geborgd. Op basis van de afspraken in de Hervormingsagenda wordt
hier door partijen ook hard aan gewerkt. Tegelijkertijd herken ik ook het standpunt
van de Deskundigencommissie dat de Hervormingsagenda een noodzakelijke, maar niet
voldoende voorwaarde is te zorgen dat jongeren weerbaar opgroeien en de instroom in
de jeugdzorg afneemt. Daarvoor moet breder worden gekeken dan naar alleen het jeugdzorgstelsel.
Denk bijvoorbeeld aan bestaanszekerheid, de woonsituatie van het gezin en ggz-problematiek
bij de ouder(s). Op dit moment zijn wij met partijen in gesprek over hoe we het advies
van de Deskundigencommissie gaan opvolgen en in lijn daarmee hoe we de Hervormingsagenda
kunnen versterken. Dit wordt betrokken bij de Voorjaarsbesluitvorming. Over de uitkomsten
informeren wij uw Kamer zo spoedig mogelijk, in ieder geval voorafgaand aan het debat
over het jeugdbeleid op 18 juni a.s.

Vraag 2

Herkent u de conclusie van de onafhankelijke Commissie-Van Ark dat de huidige afspraken
over de financiële risicoverdeling tussen het Rijk en gemeenten mogelijk ontoereikend
zijn? Zo ja, wat gaat u uw ministerie vragen te doen om de financiële risicoverdeling
te verbeteren?

Antwoord 2

Het was onderdeel van de opdracht van de Deskundigencommissie op basis van de in de
Hervormingsagenda genoemde kaders advies uit te brengen over hoe om te gaan met een
uitgavenontwikkeling die afwijkt van het overeengekomen meerjarig financieel kader.
De commissie oordeelt dat de afgesproken principes tussen Rijk en VNG onvoldoende
sturend zijn om de verliezen op de jeugdzorg te kunnen toedelen. Ik ken en herken
de complexiteit van het voorliggende vraagstuk. Ik ben op dit moment met partijen
in gesprek over hoe we het advies van de Deskundigencommissie gaan opvolgen, zowel
inhoudelijk als financieel. Over de uitkomsten informeer ik uw Kamer zo spoedig mogelijk,
uiterlijk voorafgaand aan het debat over het jeugdbeleid op 18 juni a.s.

Vraag 3

Bent u bekend met de zorgen van de VNG dat gemeenten onvoldoende middelen hebben om
hun wettelijke taken adequaat uit te voeren, met name op het gebied van jeugdzorg1? Zo ja, welke stappen onderneemt u om tegemoet te komen aan deze zorgen?

Antwoord 3

Ik ben bekend met de zorgen van de VNG. De deskundigencommissie heeft hier ook uitspraken
over gedaan. Ik neem de uitkomsten van het advies van de Deskundigencommissie serieus.
Ik ben op dit moment met partijen in gesprek over hoe we het advies van de Deskundigencommissie
gaan opvolgen en in lijn daarmee hoe we de Hervormingsagenda kunnen versterken. Over
de uitkomsten informeer ik uw Kamer zo spoedig mogelijk, uiterlijk voorafgaand aan
het debat over het jeugdbeleid op 18 juni a.s.

Vraag 4

Deelt u het advies van de Commissie-Van Ark om gemeenten vijftig procent van de financiële
tekorten in 2023 en 2024 zelf te laten dragen en dat dit ook doorwerkt in de komende
jaren? Zo nee, welke alternatieven voor het dragen van de financiële tekorten overweegt
u?

Antwoord 4

Op dit moment ben ik met partijen in gesprek over hoe we het advies van de Deskundigencommissie
gaan opvolgen en in lijn daarmee hoe we de Hervormingsagenda kunnen versterken. Hierop
kan ik niet vooruitlopen. Over de uitkomsten informeer ik uw Kamer zo spoedig mogelijk,
uiterlijk voorafgaand aan het debat over het jeugdbeleid op 18 juni a.s.

Vraag 5

Hoe groot zou u inschatten dat de bezuinigingen op de jeugdzorg uitvallen? Welke factoren
spelen volgens u een rol bij de uiteindelijke hoogte van de bezuinigingen?

Antwoord 5

De afgesproken bezuinigingen op de jeugdzorg zijn door dit kabinet stevig verkleind.
Een eerdere besparingsopgave op de jeugdzorg van structureel 511 mln is afgeschaft.
Wel ligt er nog de al eerder afgesproken besparingsopgave vanuit de Hervormingsagenda
die opbouwt tot 1 mrd structureel. De deskundigencommissie heeft hier ook advies over
uitgebracht. Ik ben op dit moment met partijen in gesprek over hoe we het advies van
de Deskundigencommissie gaan opvolgen. Over de uitkomsten informeer ik uw Kamer zo
spoedig mogelijk, uiterlijk voorafgaand aan het debat over het jeugdbeleid op 18 juni
a.s.

Vraag 6

Op welke onderdelen wilt u de Jeugdwet aanpassen?

Antwoord 6

Ter ondersteuning van de maatregelen in de Hervormingsagenda wordt gewerkt aan diverse
wijzigingen van de Jeugdwet op het gebied van onder andere regionalisering, integere
bedrijfsvoering, reikwijdte, data en monitoring en standaardisatie.

Bij uw Kamer zijn ingediend:

– Het wetsvoorstel verbetering beschikbaarheid jeugdzorg;

– Het wetsvoorstel integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders (Wibz) waarin
normen worden geïntroduceerd voor een integere bedrijfsvoering en voorwaarden aan
het uitkeren van winst door zorg- en jeugdhulpaanbieders;

– Het wetsvoorstel aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (WAMS), waarin de
plicht van gemeenten om meervoudige problematiek in de context van het kind en gezin
integraal en gecoördineerd aan te pakken wordt geëxpliciteerd.

Daarnaast zijn in voorbereiding:

– Een wetsvoorstel over de reikwijdte van de jeugdhulpplicht om de druk op de jeugdhulp
te verminderen. Het streven is om het wetsvoorstel in de zomer 2025 gereed te hebben
voor openbare internetconsultatie.

– Het wetsvoorstel Verzamelwet gegevensverwerking VWS III met daarin onder meer een
grondslag voor het uitwisselen van gegevens tussen gemeenten en aanbieders met het
CBS. Naar verwachting wordt het wetsvoorstel medio 2025 bij uw Kamer ingediend.

Vraag 7

Hoe kijkt u aan tegen het invoeren van inkomensafhankelijke bijdragen van jeugdzorgregelingen?
Deelt u de mening dat een dergelijke maatregel bijdraagt aan een rechtvaardiger en
effectiever stelsel? Zo nee, welke risico’s ziet u voor de toegankelijkheid en uitvoerbaarheid
van de jeugdzorg?

Antwoord 7

Het antwoord op deze vraag is afhankelijk van de vormgeving van een dergelijke eigen
bijdrage. Elke vormgeving kent zijn eigen effecten en voor- en nadelen. Het is dan
ook niet zonder meer mogelijk een uitspraak te doen in hoeverre een dergelijke maatregel
bijdraagt aan een rechtvaardiger en effectiever stelsel.

Vraag 8

Welke concrete stappen zet u om de aanbevelingen uit het rapport van de Commissie-Van
Ark te implementeren? Wanneer wordt de Kamer hierover geïnformeerd?

Antwoord 8

Ik neem de uitkomsten van het advies van de Deskundigencommissie serieus. Op dit moment
ben ik met partijen in gesprek over hoe we het advies van de Deskundigencommissie
gaan opvolgen en in lijn daarmee hoe we de Hervormingsagenda kunnen versterken. Over
de uitkomsten informeer ik u uw Kamer zo spoedig mogelijk, uiterlijk voorafgaand aan
het debat over het jeugdbeleid op 18 juni a.s.

Vraag 9

Welke concrete maatregelen bent u voornemens op korte termijn te nemen wat betreft
de herijking van financiële afspraken? Wat is het tijdspad voor de maatregelen die
op korte termijn worden doorgevoerd?

Antwoord 9

Ik neem de uitkomsten van het advies van de Deskundigencommissie, waaronder de financiële
adviezen, serieus. Op dit moment ben ik met partijen in gesprek over hoe we het advies
van de Deskundigencommissie gaan opvolgen. Over de uitkomsten informeer ik uw Kamer
zo spoedig mogelijk, uiterlijk voorafgaand aan het debat over het jeugdbeleid op 18 juni
a.s.

Vraag 10

Welke stappen bent u voornemens te nemen om structurele financiering voor gemeenten
te waarborgen? Wordt overwogen om aanvullende middelen voor de Hervormingsagenda Jeugd
beschikbaar te stellen vanuit de begroting van uw ministerie? Wanneer wordt de Kamer
hierover geïnformeerd?

Antwoord 10

De financiering van de Jeugdzorg is onderdeel van het Gemeentefonds. Deze middelen
zijn in de basis structureel toegevoegd aan het Gemeentefonds. Daarnaast zijn voor
de komende jaren ook incidentele middelen beschikbaar. Voor de opvolging van het advies
van de Deskundigencommissie geldt dat ik op dit moment met partijen in gesprek ben
over hoe we deze gaan opvolgen. Dit loopt ook mee met de Voorjaarsbesluitvorming.
Over de uitkomsten informeer ik uw Kamer zo spoedig mogelijk, uiterlijk voorafgaand
aan het debat over het jeugdbeleid op 18 juni a.s.

Vraag 11

Wat is de inzet van het kabinet in de gesprekken met medeoverheden?

Antwoord 11

Ik ben op dit moment nog in gesprek met partijen, waaronder het kabinet en de medeoverheden,
over hoe we het advies van de Deskundigencommissie gaan opvolgen. Ik kan hier niet
op vooruitlopen.

Vraag 12

Kunt u deze vragen één voor één binnen drie weken beantwoorden?

Antwoord 12

Ja.