Schriftelijke vragen : De herziene persrichtlijn van de Rechtspraak

Vraag 1

Bent u bekend met de herziene persrichtlijn van de Rechtspraak die per 1 juni 2025
van kracht wordt?1

Vraag 2

Hoe beoordeelt u de invoering van het accreditatiebeleid, op grond waarvan uitsluitend
journalisten die door de Rechtspraak vooraf worden goedgekeurd nog gebruik mogen maken
van de faciliteiten voor journalisten die de Rechtspraak biedt?

Vraag 3

Welk probleem wordt met de invoering van het accreditatiebeleid opgelost? Welke minder
ingrijpende oplossingen voor dit vermeende probleem zijn overwogen?

Vraag 4

Erkent u dat in een functionerende democratie de macht gecontroleerd moet worden door
de media, in plaats van andersom? Hoe verhoudt zich dit tot de situatie waarin de
rechterlijke macht zélf gaat bepalen door welke journalisten zij wel en niet gecontroleerd
mag worden?

Vraag 5

Erkent u dat de openbaarheid van terechtzittingen, zoals verankerd in artikel 121
van de Grondwet, mede vorm krijgt door de vrije toegang van journalisten? Zo nee,
waarom niet? Zo ja, hoe verhoudt de invoering van het accreditatiebeleid zich tot
dit democratische grondbeginsel?

Vraag 6

Erkent u dat – indien feitelijk nog slechts journalisten die werken voor de gevestigde
media als journalist worden erkend, en journalisten die werken voor de nieuwe media
niet – de pluriformiteit van berichtgeving wordt ondermijnd? Hoe beoordeelt u dat?

Vraag 7

Erkent u de meerwaarde van burgerjournalistiek in een vrije samenleving? Zo nee, waarom
niet? Zo ja, hoe beoordeelt u dat burgerjournalisten conform de nieuwe persrichtlijn
geen toegang meer krijgen tot specifieke informatie over rechtszaken, geen beeld-
of geluidsopnamen meer mogen maken en geen gebruik meer mogen maken van andere faciliteiten
voor journalisten?

Vraag 8

Kunt u toelichten waarom uitsluitend journalisten die beschikken over een perskaart
van de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ), een perskaart van de Internationale
Federatie voor Journalisten, een politie-perskaart of een lidmaatschap van de Buitenlandse
Persvereniging (BPV) toegang krijgen tot de faciliteiten van de Rechtspraak?

Vraag 9

Waarom worden journalisten die beschikken over een perskaart van de Vereniging voor
Vrije Journalisten (VVJ) niet geaccrediteerd door de Rechtspraak?

Vraag 10

Bent u het ermee eens dat deze maatregel de onafhankelijke journalistiek beperkt en
daarmee de controlerende functie van de pers ondermijnt? Zo nee, waarom niet?

Vraag 11

Acht u het passend dat in een tijd waarin het publieke vertrouwen in instituties onder
druk staat, juist de rechterlijke macht maatregelen treft die de transparantie richting
het publiek verder inperken?

Vraag 12

Bent u bereid er zorg voor te dragen, dan wel zich ervoor in te spannen, dat de invoering
van het accreditatiebeleid wordt teruggedraaid? Zo nee, bent u dan ten minste bereid
er zorg voor te dragen, dan wel zich ervoor in te spannen, dat de Rechtspraak ook
personen die beschikken over een perskaart van de VVJ accrediteert? Zo nee, waarom
niet?

Vraag 13

Erkent u dat artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM)
niet alleen het recht om meningen te uiten, maar ook het recht om informatie te vergaren
en te ontvangen beschermt? Hoe verhoudt de beslissing om alleen bepaalde journalisten
exclusieve toegang te geven tot bepaalde informatie en overige faciliteiten zich tot
dit recht?

Vraag 14

Bent u bekend met de jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens
(EHRM), waaruit onder meer volgt dat journalisten recht hebben op toegang tot informatie
van publiek belang, dat beperkingen hieraan uitsluitend zijn geoorloofd indien ze
volgen uit een wettelijk voorschrift, een legitiem doel dienen en noodzakelijk zijn
in een democratische samenleving, en dat het Hof geen onderscheid maakt tussen professionele
en niet-professionele media (maar dat de functie als «public watchdog» centraal staat)?2 Hoe verhoudt de herziene persrichtlijn zich tot deze jurisprudentie?

Vraag 15

Wilt u deze vragen afzonderlijk en binnen de daarvoor gestelde termijn beantwoorden?