Mededeling (uitstel antwoord) : Uitstel beantwoording van de leden Van Kent en Van Nispen over het bericht 'Klikken over uitkeringsfraude? Dat kan in steeds meer gemeenten, maar ook kritiek neemt toe'

Mededeling van Staatssecretaris Nobel (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) (ontvangen
3 maart 2025).

Vraag 1

Wat is uw reactie op de uitzending van EenVandaag waarin de kliklijn voor uitkeringsfraude
van verschillende gemeenten centraal staat?1

Vraag 2

Welke andere vergelijkbare meldpunten zijn er binnen overheids- en gemeentelijke instanties?
Is daar sprake van vergelijkbare kritiek en negatieve effecten?

Vraag 3

Hoe weegt u dit in het licht van eerdere uitspraken van Beate Volker, hoogleraar sociologie
aan de Universiteit van Amsterdam, die aangaf dat kliklijnen verwoestend zijn voor
het sociale vertrouwen van een samenleving?2

Vraag 4

Wat is volgens de meest recente wetenschappelijke inzichten de geschatte omvang van
de verschillende vormen van horizontale en verticale fraude, waaronder in ieder geval
zorgfraude, belastingfraude, faillissementsfraude en uitkeringsfraude?

Vraag 5

Wat zijn de kosten van de fraudebestrijding, onderscheiden naar deze zelfde verschillende
typen (horizontale en verticale) fraude? Hoe verhoudt dit zich volgens u tot elkaar,
is dit in balans?

Vraag 6

Wat zijn de geschatte kosten van fraudeonderzoeken voortkomend uit meldpunten, zoals
kliklijnen, en wat levert het uiteindelijk op?

Vraag 7

Op welke manier bent u van plan het tegengaan van onterechte fraudevervolgingen op
te nemen in het wetsvoorstel Handhaving sociale zekerheid?

Vraag 8

Hoe gaat u de negatieve (mentale) effecten van burgers bij onterechte fraudemeldingen
via het meldpunt oplossen zoals omschreven door hulpverlener Martine Marijt?

Vraag 9

Deelt u de constatering van EenVandaag dat de meeste fraudeopsporingen niet via het
meldpunt worden verricht, maar via verschillende instanties? Bent u het eens dat hierdoor
de meldpunten overbodig zijn en voornamelijk maatschappelijke schade toedienen aan
de samenleving?

Vraag 10

Bent u van mening dat het afschaffen van zulke meldpunten de enige manier is om deze
schade te beperken zonder impact te hebben op fraudebestrijding op Rijksniveau?

Vraag 11

Onderschrijft u de stelling van wethouder Tim Versnel dat geld verdienen niet het
doel is van fraudebestrijding? Zo ja, waartoe dient een gemeentelijk meldpunt dan
wel?

Vraag 12

Bent u het eens met raadslid Thomas van Halm die stelt dat een anonieme kliklijn wantrouwen
en verdeeldheid in de samenleving bevordert en de gemeentelijke instanties die zich
bezighouden met fraudebestrijding ondermijnt?

Vraag 13

Bent u bereid, gezien de schadelijke maatschappelijke gevolgen, een verbod in te voeren
op deze kliklijnen?

Mededeling

Helaas is het niet gelukt om de Kamervragen van de leden Van Kent en Van Nispen (beiden
SP) over het bericht «Klikken over uitkeringsfraude? Dat kan in steeds meer gemeenten,
maar ook kritiek neemt toe» binnen de gestelde termijn van drie weken te beantwoorden.

Voor de beantwoording van de Kamervragen moet er afstemming plaatsvinden met zowel
de uitvoering (VNG, UWV en SVB) als het Ministerie van Justitie en Veiligheid om op
onderdelen input te leveren en mee te kijken met de beantwoording. Hierdoor wordt
de reguliere beantwoordingstermijn van drie weken niet gehaald.

Vanuit de expliciete wens van uw Kamer om de vragen van de leden Welzijn (Nieuw Sociaal
Contract) en Lahlah (GroenLinks-PvdA), ingezonden op 20 februari 2025 (vraagnummer
2025Z03252), te zien als aanvulling op de voorliggende vragen, zullen de antwoorden op het geheel
gelijktijdig aan u worden toegestuurd.