Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van het lid Van der Hoeff over het artikel 'Ambtenaren op ministeries moeten opstaan tegen een Wilders, Trump en Musk'

Antwoord van Minister Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) (ontvangen 21 februari
2025).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel «Ambtenaren op ministeries moeten opstaan tegen een
Wilders, Trump en Musk»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Kunt u toelichten wat de formele status, aard en het doel was van de bijeenkomst waar
uitlatingen van de secretaris-generaal van het Ministerie van OCW en andere ambtenaren
zijn gedaan?

Antwoord 2

Het artikel waaraan gerefereerd wordt is een beschrijving van enkele momenten van
een langer en breder gesprek tijdens een zogenoemd Reuring!Café. Deze worden georganiseerd
door de VOM (Vereniging voor Overheidsmanagement), een organisatie waarbinnen leidinggevenden
en professionals van verschillende overheidsorganisaties bij elkaar komen. De organisatie
omschrijft de bijeenkomsten op hun website als een luchtige talkshow over serieuze
zaken van, voor en door publieke professionals.

Vraag 3

Hoe beoordeelt u dat de secretaris-generaal van het Ministerie van OCW diversiteits-
en inclusiebeleid zou voeren wanneer dit haaks staat op democratisch tot stand gekomen
overheidsbeleid, gezien de stelling van de secretaris-generaal dat diversiteits- en
inclusiebeleid essentieel is en gehandhaafd blijft, ook indien de regering anders
zou besluiten?

Antwoord 3

Het kabinet staat voor artikel 1 van de Grondwet. In dit artikel is vastgelegd dat
gelijke gevallen gelijk behandeld worden en dat discriminatie op welke grond dan ook
verboden is. Net als bewindspersonen en Kamerleden zweren of beloven ook ambtenaren
trouw te zijn aan de Grondwet.

De secretaris-generaal van het Ministerie van OCW heeft dit bevestigd. Het is belangrijk
dat in onze samenleving iedereen op dezelfde manier behandeld, beoordeeld en benaderd
wordt. Het past binnen de functie en verantwoordelijkheid van secretarissen-generaal,
als degene die belast zijn met de leiding van het ministerie en de ambtelijke leiding
van al hetgeen het ministerie betreft, om als werkgever voor hun ambtenaren te streven
naar gelijkwaardigheid voor iedereen. Essentieel om daar invulling aan te geven is
het vaststellen van beleid om inclusie te bevorderen en discriminatie en racisme tegen
te gaan. Het is belangrijk om als overheid alle perspectieven in de samenleving te
kunnen betrekken.

Vraag 4

Hoe beoordeelt u de oproep van een aanwezige ambtenaar aan overige ambtenaren tijdens
deze bijeenkomst om zich te verzetten tegen politici en hoe kwalificeert u de oproep:
«Wat gaan wij daar als ambtenaren echt tegen doen en gaan we ertegen opstaan?»

Antwoord 4

Op uitspraken van individuen uit het publiek ga ik niet in.

Vraag 5

Is voldoende onpartijdigheid en neutraliteit van ambtenaren op het Ministerie van
OCW geborgd, zodat democratisch tot stand gekomen beleid ook daadwerkelijk uitgevoerd
wordt?

Antwoord 5

Ja. Ambtenaren werken, ongeacht hun persoonlijke politieke voorkeur, in het algemeen
belang voor onze samenleving. Vanuit hun ambtelijke professionaliteit brengen zij
alle relevante aspecten in ten behoeve van goed afgewogen politieke besluitvorming.
De bewindspersoon weegt af en komt op basis daarvan tot een politiek besluit, dat
vervolgens wordt uitgevoerd. Daarbij wordt van ambtenaren in de uitvoering verwacht
signalen en dilemma’s terug te leggen bij de bewindspersoon ten behoeve van politieke
weging. Om deze ambtelijke rol goed te kunnen vervullen is ruimte voor reflectie en
dialoog op de werkvloer noodzakelijk. Dit is niet alleen een kenmerk van goed werkgeverschap,
maar ook noodzakelijk voor een goed functionerend overheidsapparaat. Binnen het Ministerie
van OCW, is net als bij alle andere ministeries, structureel aandacht voor het publiek
navolgbaar delen van alle relevante aspecten voor de politieke oordeelsvorming en
besluitvorming.

Vraag 6

Acht u het gepast dat een secretaris-generaal een houding aanneemt die getuigt van
verzet tegen democratisch tot stand gekomen beleid en daarmee de uitvoeringsplicht
mogelijk frustreert? Zo nee, welke stappen onderneemt u om mogelijk plichtsverzuim
te voorkomen of te beëindigen?

Antwoord 6

Zoals ook aangegeven in het antwoord op vraag 3, heeft de secretaris-generaal in het
debat benadrukt dat iedereen zich heeft te houden aan de Grondwet en onpartijdigheid
als ambtenaar. Dat betekent dat er voor discriminatie binnen de rijksoverheid geen
plaats is. Vanuit goed werkgeverschap is het daarom belangrijk om discriminatie op
de werkvloer tegen te gaan. Dat is een gezonde, professionele houding.